عنوان پایان‌نامه
انتخاب استراتژیک ایران در مساله هسته ای
- رشته تحصیلی
- مطالعات ایران
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده مطالعات جهان شماره ثبت: IR10 246 1394;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 70402
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- ریو کوم سونگ
- استاد راهنما
- مهدی آهوئی
- چکیده
- ایران برنامه هسته ای و تکنولوژی های مربوطه را نزدیک به دو دهه است که گسترش داده است. هنوز معلوم نیست ایران بخواهد سلاح های هسته ای بسازد یا نه، این نوعی پیشرفت حرفه ای در مسئله غنی سازی اورانیوم است. طراحی کلاهک های موشکی و سیستم های ارسال که در چهارچوب کوتاه مدت صورت می گیرد. با وجود اینکه به نظر نمی رسد ایران قصد ساخت سلاح هسته ای را به این زودی ندارد، همچنان در حد امکان به ساخت تکنولوژی می پردازد که تحت نیروی هسته ای در حال پیشرفت است. حال آنکه نیاز به اتخاذ تصمیمات سیاسی برای ساخت انرژی هسته ای باشد یا نباشد. بنابراین سعی داریم به بررسی قصد استراتژیکی ایران در مقاله خود با ارزیابی تعداد فاکتورهایی بپردازیم که در اجرای قانون استراتژی هسته ای ایران مشارکت دارند. جمهوری اسلامی ایران از سال 1979 مورد تهدید است آن هم به خاطر رابطه دشمنی با ایالات متحده آمریکا و هشت سال جنگ تحمیلی تلخ با عراق. با اینکه رژیم صدام حسین با دولت موافق جایگزین شد، افزایش حضور نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، باعث شد افغانستان و عراق هر چه بیشتر در رابطه با امنیت خود ایران را دچار نگرانی کنند. ایالات متحده آمریکا و تلاش مصرانه غرب به بحث در این باره پرداخت که انرژی هسته ای ایران را پیگیری کند و آنها متوسل به هر چیزی شدند تا این برنامه را متوقف کنند. همچنین مناقشه بحث برانگیز در سطح علمی زمانیکه ایران توانایی ساخت انرژی هسته ای را داشت و تصمیم گرفت سلاح هسته ای بسازد. انرژی هسته ای ایران و امکانات نقل و انتقال مهمات نشان داد که ایران بسیار به نقطه شروع نزدیک است. بعلاوه افشای گروه مخالف ایرانیان برای نامزدی فعالیت های هسته ای سوخت ایران و جو بین المللی حاکم بر تفکرات وقتی ایران حقیقتا آماده ساخت سلاح های هسته ای بود در این مورد نقش داشت. هرچند، برخلاف انتظارات برخی از پژوهشگران، ایران این نقطه شروع را قطع نخواهد کرد حتی اگر ذخایر کافی برای انجام این کار داشته باشد. ایران به گسترش سلاح های هسته ای مظنون است زیرا تحت تهدید نیروهای نظامی آمریکایی و نیروی نظامی در منطقه است که متناسب با قدرت اقتصادی اش موجب عقب ماندن از ابزارآلات نظامی مدرن آمریکا می شود. این شک و تردید بیشتر از سوی فعالیت های نظامی مخفیانه کشور تا غنی سازی اورانیوم برای سلاح ها- سلاح های زمینی، که بعدا تحریم ها و فشارهای بین المللی سنگین بر آنها وارد شد. امکانات موشک های ایرانی بعدها موجب نگرانی شد زیرا ایالات متحده و کشورهای اروپایی آنها را مشاهده کرده و به عنوان تلاش ایران برای حفظ آنها از اهداف اعتصاب می نالند. ایران سریعا پاسخ داد این مباحث تهمت های بی اساسی است. برنامه هسته ای صلح آمیز است و هیچ دلیلی برای پیگیری سلاح های هسته ای نیست. در واقع ایران برای توصیف شک و تردید ها به انرژی هسته ای و فعالیت های مربوطه اصرار و پافشاری کرد. ارزیابی سلاح های هسته ای در چشم انداز تمایلات ایران نشان داد ایران دلایل زیادی برای عدم ساخت سلاح هسته ای داشت. سلاح های هسته ای می توانند ایران را در برابر دشمنان مقاوم سازند، خصوصا در مقابل ایالات متحده و هیچ گونه بحثی در برابر این دیدگاه وجود ندارد. آنها همچنین می توانند موقعیت سیاسی خود را در دیپلماسی منطقه ای تقویت بخشند و بیشتر پژوهشگران به بحث در این باره بپردازند که توصیف منطقی برای تمایل ایران به هسته ای سازی دارند زیرا ایران در جستجوی پشتیبانی این موضوع است. هرچند موارد جزئی پاسخ های منطقه ای برای نظامی سازی هسته ای ایران نشان می دهد همسایه ها خیلی دوست دارند مسلح شده و به ایالات متحده برای امنیت بیشتر بپیوندند. همچنین احتمال دیگر این که همسایگان ممکن به فراگیری پنهانی سلاح هسته ای هجوم ببرند. این برای ایران چندان امتیاز خوبی نیست. در نهایت انسان های افراطی از این موقعیت برای ذره ذره فهماندن حس ملی گرایی استفاده کنند.اما بررسی، نشان می دهد بیشتر افراد تداوم سلاح هسته ای را با وجود تحریم ها پشتیبانی می کنند اما بیشتر پشتیبانان مانند گذشته سرشماری می کنند تا بپرسند اگر ایران به انرژی هسته ای دست یابد چکار می کند. در مقابل، بیشتر دلایل ایران نمی تواند به دنبال انرژی هسته ای با پاسخ های منطقه ای باشد. بیشتر ایرانیان تحت تاثیر این تحریم ها هستند. و این یکی از دستورجلسات روحانی برای احیا اقتصاد و رفع قضیه هسته ای از طریق مناقشات بود. بنابراین فشار سیاسی سنگین و ریسک در دسترس قرار دادن حکومت بود، مگر شرایط دیکتاتوری ملی ادامه یابد. پس، آیت اله خامنه ای رهبر ایران چندین فتوای ممنوعیت برای تصرف، ذخیره سازی و استفاده از سلاح های هسته ای ویرانگر بیان داشت و ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای مطابق ماهیت ایران شامل فتواهای رهبر ایران است. اجازه او اجباری برای همه دولتمردان است که از این فتوا اطاعت کنند و بسیار سخت است این فتواها را برگردانند آن هم زمانیکه به شدت براساس اصول و عقاید اسلام پایه گذاری شده است. هچنین قابل توجه است که ماهیت گناهکارانه سلاح های هسته ای در ذهن نماند اگر تمایل ایران پیشروی در انرژی هسته ای باشد. تحت این تحلیل ها و ارزیابی ها نتیجه گیری می شود که ایران به دنبال برنامه انرژی هسته ای نیست. هرچند برنامه هسته ای تحت ایجاد نیروی الکتریسته پیشرفت می کند. ماهیت استفاده دوگانه از برنامه هسته ای برای تشخیص مابین برنامه صلح آمیز هسته ای و سلاح های هسته ای سخت است اما امکانات تکنیکی ایران و انباشته سازی اورانیوم به ایران اجازه می دهد سلاح های هسته ای پرباری طی ماه ها بسازد. بنابراین نتیجه می گیرم انتخاب استراتژی ایران آستانگی دولت و استفاده از این امکانات در مناقشات هسته ای به خوبی نیازهای استراتژیکی آینده بوده باشد. رواج بیشتر این امکانات مزیت بیشتری برای سلاح های هسته ای است. حتی بدون سلاح های هسته ای است و این حقیقت که ایران می تواند ماه ها این کار را به خاطر تهدیدهای بیگانگان و ترس از ارائه دلایل ایران برای قطع این آغاز رواج دهد. این امکان دوباره با شیوه به کار بردن اهرم سیاسی در منطقه فراهم می شود، اما این زمان همسایگان ایران نمی توانند به تکثیر هسته ای و مسابقه نظامی اقدام کنند. همچنین امکان رواج با موقعیت استوار ایران برای برنامه هسته ای موافق است. بعلاوه ایران را با نقطه برتری آماده می کند زیرا حرکت ایران به سمت نقطه رواج در حرکت است تا موضوع هسته ای ایران را فورا با ایالات متحده حل کند تا اینکه ایران بعدا از تحریم ها رنج ببرد. در این نور امید ، آگاهی رئیس جمهور احمدی نژاد برای ادامه غنی سازی اورانیوم به سطوح بالاتر به عمد و با قصد و نیت ایالات متحده را تحت فشار قرار داده است. در حقیقت JCPOA در سال 2015 نشان داد ایران دسترسی های قابل توجهی به مباحثات هسته ای با اتحادیه اروپا-3 در سال 2006 داشته است. مطمئنا ایران انگیزه های احتمالی برای هسته ای سازی و فعالیت هسته ای خود دارد که به نظر می رسد این حقیقت را پشتیبانی می کند. هرچند این قضیه معایبی دارد آن هم وقتی هزینه و مزایا کلا اندازه گیری می شوند. دیگر شیوه محتمل به سمت انرژی هسته ای مطابق فعالیت های گذشته هسته ای و اهداف استراتژیکی است که رواج این امکانات را گسترش می دهد. هرچند مشخص نیست ایران بدنبال رواج استراتژی براساس حوادث تاریخی باشد و چگونه بیشتر ایالات متحده از این موضوع آگاه است و در جهت سنجش های مخالف به کار گرفته می شود. این سوال پیش می آید که این قضیه شایسته تحقیق است. مناقشات هسته ای هنوز به عنوان مباحثات تکنیکی برای چگونگی JCOPA ایفا خواهند شد. همچنین احتمال تغییر جو سیاسی با توجه به مناقشات در واشنگتون موجود است آن هم زمانیکه به نظر می رسد بیشتر جمهوری های نامطلوب در نتیجه مناقشات صورت گرفته باشند و انتخاب ریاست جمهوری ایالات متحده نزدیک باشد. هرچند به نظر می رسد ایران در معرض دسترسی به برتری بیشتر و غیرقابل برگشتی با امکانات موجود دارد.
- Abstract
- Abstract The revelation of Iran’s secret enrichment facilities by the Iranian dissident group in 2002 resulted in serious concerns and anxieties about the country’s nuclear intentions in the international community. Furthermore the hardline stance of President Ahmadinejad and Iran’s continuation of uranium enrichment despite international pressure and sanctions inspired many scholars to write about the strategic goals of Iran developing nuclear weapons and policy recommendations to stop it. This thesis investigates the factors that contribute to Iran’s decision for and against its nuclearization and finds that the disadvantages of development of nuclear weapons outweigh the benefits from the perspective of the country’s national interests. This thesis further argues that Iran has sought to become a nuclear threshold state because this path also provides the country with many strategic advantages of a nuclear weapons state and this explains why Iran had been suspected of developing nuclear weapons for so long despite its consistent claims that its nuclear program is peaceful. The thesis also shows how Iran took advantage of its breakout capability in a series of nuclear negotiations beginning in 2003 until the Joint Comprehensive Plan of Action in 2015.
