عنوان پایان‌نامه
تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی بر تعامل والد - کودک ، خودکار آمدی و استرس فرزند پروری و نشانگان این اختلال
- رشته تحصیلی
- روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75475;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2489;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75475;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2489
- تاریخ دفاع
- ۱۶ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- حامد مغربی سینکی
- استاد راهنما
- سعید حسن زاده
- چکیده
- پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی بر تعامل والد-کودک، خودکارآمدی و استرس فرزندپروری و نشانگان این اختلال انجام شد. طرح مورد استفاده در این پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان 6 تا 12 ساله دارای اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی بود که در سال 1393 به بخش روان‌پزشکی کودک و نوجوان بیمارستان امام حسین (علیه‌السلام) مراجعه کرده‌اند. از این جامعه به روش نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌ای مشتمل بر 26 مادر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 13 نفری آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تعامل والد-کودک پیانتا، مقیاس خودکارآمدی فرزندپروری دومکا (PSAM)، مقیاس استرس فرزندپروری بری و جونز (PPS) و مقیاس درجه‌بندی (SNAP-IV) بود. ابتدا پیش‌آزمون در هر دو گروه آزمایشی و کنترل انجام شد و سپس گروه آزمایشی طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای برنامه آموزشی مهارت‌های ارتباطی را دریافت کردند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک‌متغیری بررسی شدند. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که آموزش مهارت‌های ارتباطی تأثیر معناداری بر ارتقای تعامل والد-کودک در بین مادران شرکت‌کننده در گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل دارد (01/0>P). بدین صورت که موجب کاهش مؤلفه تعارض و وابستگی و افزایش مؤلفه نزدیکی شده است. بخش دیگری از نتایج این پژوهش، نشان داد که آموزش مهارت‌های ارتباطی موجب افزایش متغیر خودکارآمدی فرزندپروری (01/0>P) و کاهش متغیر استرس فرزندپروری (01/0>P) شده است. نتایج حاصل از این پژوهش؛ همچنین نشان داد که آموزش مهارت‌های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی، موجب کاهش نشانگان این اختلال در مؤلفه بیش‌فعالی- تکانشگری شده است (01/0>P). با توجه به اهمیت آموزش والدین به‌ویژه مادران در تربیت فرزند و تأثیر شیوه برقراری ارتباط و تعاملات آنان در به‌وجود آمدن نوع رفتار کودک با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی، پیشنهاد می‌شود کارگاه‌هایی به‌منظور آموزش مهارت‌های ارتباطی برای والدین به جهت هر چه بهتر برخورد نمودن آنها با کودک خود و همچنین ارتقای سطح تعامل والد-کودک، افزایش احساس خودکارآمدی و کاهش استرس فرزندپروری والدین، برگزار شود. واژگان کلیدی: اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی، مهارت‌های ارتباطی، تعامل والد-کودک، خودکارآمدی فرزندپروری، استرس فرزندپروری.
- Abstract
- This research was made to review the effect of teaching communication skills to mothers having children with attention deficit/ hyperactivity disorder on parent-child interaction, self-efficacy, parenting stress and symptoms of this disorder. The plan used in this investigation was quasi-experimental with pre-test and post-test with control group. Statistical population includes all mothers of 6-12 years old children with attention deficit/ hyperactivity disorder who referred to child and adolescent psychiatry unit of Imam Hossein Hospital in 2014. From this population, a sample including 26 mothers were chosen by purposive sampling method and placed in experimental and control groups randomly. Tools used for research included Pianta parent-child interaction scale, Dumka parental self-agency (self-efficacy) measure (PSAM), Berry & Jones parental protection (stress) scale (PPS) and rating scale (SNAP-IV). At first, a pretest was held for both experimental and control group and then experimental group received their communication skills educational program during 8 sessions each 90 minutes. Collected data was reviewed using multivariate and single variable covariance analysis. Results obtained suggested that communication skills as an educational program has significant effect on enhancing parent-child interaction of mothers in experimental group compared with control group (P<0.01) because it has decreased conflict and dependence components and increased proximity and closeness component. Other results of this research showed that teaching communication skills program has increased parental self-efficacy (P<0.01) and stress (P<0.01) in mothers of experimental group compared with control group. Results also showed that teaching the aforementioned program to mother having children with attention deficit/ hyperactivity disorder reduces symptoms of this disorder (P<0.01). Considering the importance of teaching parents and specially mothers in the field of child education and influence of communicating method and their interactions in behavior type of children with attention deficit/ hyperactivity disorder, it is suggested that several classes and workshops be held in order to teach communication skills to the parents in order to treat their children in a more appropriate way and enhance level of parent-child interaction, increase self-efficacy sense and reduce parenting stress of parents. Key words: Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder, Communication Skills, Parent-Child Interaction, Parenting Self-Efficacy, Parenting Stress.
