عنوان پایان‌نامه
ارزیابی شاخص های پایش خشکسالی هوا شناسی به کمک داده های زمینی در چند نمونه اقلیمی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2225;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80535;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2225;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80535
- تاریخ دفاع
- ۲۵ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- ابوذر صمدی گوگرد چی
- استاد راهنما
- سعید بازگیر
- چکیده
- یکی از مخاطرات طبیعی در تمام پهنه های اقلیمی، خشکسالی است که در نتیجه ی کمبود بارش سالانه نسبت به میانگین بلند مدت بارش منطقه رخ می دهد. این پدیده به انواع خشکسالی های هواشناسی، کشاورزی و آب شناسی تقسیم می شود. اثرات خشکسالی هواشناسی نسبت به سایر خشکسالی ها زودتر قابل تشخیص بوده، لذا با انجام اقدامات لازم در زمینه ی این خشکسالی، می توان پیامدهای زیان بار سایر خشکسالی ها را کاهش داد. یکی از شیوه های مطالعه ی خشکسالی هواشناسی تحلیل داده های بارندگی به کمک شاخص های شناخته شده است. در این مطالعه ارزیابی این شاخص‌ها در اقلیم های مختلف ایران انجام گرفته است. بدین منظور 52 ایستگاه همدیدی سازمان هواشناسی کشور انتخاب و براساس داده های اقلیمی مانند دما، بارش، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی و سرعت باد در طول دوره‌ی32 ساله(2013-1982) طبقه بندی اقلیمی با روش های دمارتن، خلیلی(دمارتن گسترش یافته) و ضریب خشکی(P/PET) انجام گرفت. سپس پایش خشکسالی با استفاده از پنج شاخص نمره ی استاندارد(Z)، بارش استاندارد شده(SPI)، ناهنجاری بارش(RAI)، دهک ها(DI) و شاخص درصد از نرمال بارش(PNPI) انجام گرفت. در مرحله‌ی بعد، توزیع زمان بارش و تداوم روزهای بارشی در آستانه های مختلف، مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که در طول دوره آماری ایستگاه های نمونه با خشکسالی شدید، خشکسالی ضعیف، نرمال، ترسالی و ترسالی شدید به طور متناوب روبه رو بوده اند. نتایج همچنین نشان داد شاخص دهک ها و بارش استاندارد شده برآوردهای بهتری را در اقلیم های مختلف نشان دادند. با مقایسه ی نتایج شاخص ها با روزهای بارشی و تداوم بارش دراقلیم های مختلف نتایج شاخص ها درمناطق اقلیمی خشک تا نیمه خشک مورد تردید قرار گرفت و در سال های که توزیع مناسب بارش را نداشتند نتایج با واقعیت تطابق چندانی نداشت ولی در مناطق نیمه مرطوب و مرطوب تطابق بهتری را نشان دادند. نتایج نشان داد که شاخص بارش استاندارد شده و ناهنجاری بارش بیشترین همبستگی را با یکدیگر داشتند. مهم ترین دستاورد این مطالعه این بود که برای پایش خشکسالی در هر اقلیم، شاخص متناسب با آن بایستی مورد استفاده قرار گرفته علاوه بر میزان بارش توزیع زمانی بارش نیز باید در نظر گرفته شود.
- Abstract
- Drought is a natural hazards in all climate zones that occures as a result of the lack of annual rainfall relative to long-term average rainfall. This phenomenon is calssified in to meteorological, agricultural and hydrological. The effects of meteorological drought is early rocognizable as compared to others. So, implementing necessary actions about this kind of drought can decrease the adverse concequences of other drought types. Analyzing the rainfall data is a method to study the meteorological drought, using known indices. In this research the indices have been evaluated for different climates of Iran. In order to do this, 52 synoptic stations from I.R of Iran Meteorological Organization (IRIMO) were selected. Climate classification was according to climate data such as temperature, rainfall, relative humidity, sunshine hours and wind speed during 32 years (1985-2013). Then, the drought monitoring was done using five indices, viz., Z-score, standarized Percipitation (SPI), rainfall anomaly (RAI), deciles (DI) and percent of normal precipitation (PNPI). In the next step, the indices were evaluated on the basis of temporal distribution of precipitation and rainy days at different thresholds. The results showed that the sample stations were faced to extreme drought, normal and weak drought, wet period and extreme wet period. In addition, deciles and standarized precipitation indices showed better arid climate when compared with rainy days and precipitation continuation for drought monitoring. During the years which there were not any appropriate distribution of humid rigions, results were much better. The results revealed that among indices the correlation coefficient was high between standarized precipitation index and rainfall anomaly (r= 95). The most important conclusion of this study was that, the appropriate index for each climate region should be selected itself and the rainfall distribution pattern must be considered in addition to total precipitation. Keywords: Meteorological Drought Indices; Climate Regions; Iran; Drought Monitoring; Rainy Day
