عنوان پایان‌نامه
نسخه شناسی و بررسی الگوی اندیشه ای رساله های تعبیر خواب از دوره تیموری به عصر صفوی
- رشته تحصیلی
- تاریخ-اسناد ومدارک آرشیوی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4628;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81569;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4628;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81569
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- زینب عیوضی
- استاد راهنما
- منصور صفت گل
- چکیده
- موضوع پژوهش حاضر نسخه‌شناسی و بررسی الگوی اندیشه‌ای رساله‌های تعبیر خواب در دوره‌های تیموری و صفوی است. در قسمت نخست پژوهش، به ویژگی‌های نسخه‌شناسی و کتاب‌شناسی رساله‌های تعبیرخواب در این دودوره پرداخته شده است. هرچه به زمان معاصر نزدیک می‌شویم تعداد نسخ باقی مانده نیز بیشتر می‌شود. گذر زمان در کنار سلایق سیاسی و مذهبی دو عامل اصلی از بین برنده دستاوردهای فکری، فرهنگی و علمی جوامع است. حجم عظیم رسالات تعبیر خواب در عصر صفوی به نسبت دوره تیموری در نگاه اول این فرض را به ذهن متبادر می‌کند که اقبال به دانش خوابگزاری و تالیف رسالات تعبیر خواب در دوره صفوی به نسبت دوره‌های قبل افزایش داشته است. امّا بررسی محتوای این رسالات نشان می‌دهد که اکثرا این نسخ، نه تالیفاتی جدید بلکه کتابت نسخه‌های دوران قبل هستند. این در حالی است که یکی از مهمترین رساله‌های دوره صفوی، یعنی خوابنامه منسوب به لاهیجی ـ تالیف شده در اواخر قرن دوازدهم یا ابتدای قرن سیزدهم ـ کپی برداری از یک رساله قدیمی‌تر است. لاهیجی تنها مقدّمه جدیدی را در آغاز رساله مذکور نگاشته و مدّعی تالیف اثری جدید شده است. قسمت دوم پژوهش حاضر، به بررسی وتحلیل رساله‌های تعبیر خواب دوره‌های تیموری و صفوی اختصاص دارد. چگونگی تفسیر رویا و همچنین مفاهیم ضبط شده در رسالات تعبیر خواب تا حدی متاثر از گفتمان سیاسی و مذهبی موجود در جامعه بوده است. در عصرصفوی نیز تغییرات سیاسی و اعتقادی در جامعه رخ داد که بر گفتمان مذهبی جامعه ایرانی تاثیرات عمیقی برجای گذاشته است. بررسی میزان تاثیر پذیری رسالات تعبیر خواب عصر صفوی از گفتمان جدید مذهبی، در پایان این پژوهش مشخص می‌گردد. بررسی کنونی نشان می‌دهد، متن رسالات تعبیر خواب عصر تیموری و صفوی به دلیل پیروی و نقل قول معبران مشهور، امتداد متون پیشین به حساب می‌آیند. و همین مورد دلیلشباهت اکثر متون خوابگزاری‌فارسی به یکدیگر است. با این وجود، انقلاب مذهبی که در سده نهم هجری آغاز شده بود و در سال‌های آغازین قرن دهم هجری با تاسیس دولت صفوی شکل جدی‌تری به خود گرفت؛ خوابگزاری، تعبیر خوابو رسالات تعبیر خواب را به عنوان یکی از نمودهای فکری و فرهنگی جامعه متاثر ساخت. این تغییرات در دو قسمت دیباچه و متن رسالات تعبیرخواب به صورت ورود نمادهای شیعی نمود داشته است.
- Abstract
- Tradition of dream interpretation was common between Iranian, arabs and other nations. With raise of islam a change happen to dream interpretations. Subject of some verses is dream and dream interpretation. It causes that muslims consider quran and its verses as a basis for dream interpretation. Influence of verses as a basis for dream interpretation was reflected in dream interpretations books. Various interpretations books has written until seventh century didn’t remain. But due to other books we know them. The oldest dream interpretations book that now is exist, is a manuscript that Iraj Afshar called it: Dream interpretation. As we near to recent era, number of remained manuscripts increases. Passing of time, besides political and religious prefrences are the two main factors that destroys intellectual, cultural and scienthfic achievements of societies. At first glance, the massive volume of dream interpretations books in safavid era proportional to timurid period. This is supposed to bring to mind that attention to knowledge of dream interpretation and written this books in safavid era increased. But check the content of this boo; shows this manuscript was transcription from past period, and this biiks aren’t a new literature. However, a dream interpretations book that is famous ti name of it’s writer Lahiji, is a copy of an older book and Lahiji only write an introduction on this book and claims that himself is it’s writer of the book. Religious and ideologic revolution in the early years of the tenth century make some stable influences on intellectual and cultural aspects of society. Dream interpretations and it’s books as one of the cultural aspect of society influenced by this changes. This changes have been made in the introduction and passage with the login of shiia symbols. However, passage of dream interpretations books in timurid and safavid era because of following quotation of famous verfiers are along the old texts, because of it most of the dream interpretations book are similar to each other. Key word: Dream interpretation, Dream interpretations books, Codicology, Thiniking pattern, Timurid, Safavid
