عنوان پایان‌نامه
ارزیابی وضعیت کاربرد آب کشاورزی با تهیه کار بست مدل ریاضی تعیین ارزش اقتصادی آب (مطالعه موردی:استان کرمان)
- رشته تحصیلی
- مهندسی‌کشاورزی-آبیاری و زهکشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 40390;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 236
- تاریخ دفاع
- ۱۹ بهمن ۱۳۸۷
- دانشجو
- فریماه امیدی
- استاد راهنما
- کیومرث ابراهیمی
- چکیده
- امروزه با توجه به محدودیت های کمی و کیفی آب، تعیین ارزش واقعی آب می تواند تاثیر به سزایی در مدیریت مصرف آب داشته باشد .در تحقیق حاضر چهار روش قیمت گذاری بر اساس مساحت واقعی تحت کشت، قیمت گذاری بر اساس حجم آب مصرفی ناخالص، قیمت گذاری به صورت درصدی از درآمد های خالص و قیمت گذاری بر اساس نوع محصول به صورت یک مدل ریاضی تدوین شد و برای طرح توسعه کشاورزی سه منطقه صوغان، قوچ آباد و چاه نارنج از استان کرمان توسعه داده شد. در روش قیمت گذاری بر اساس نوع محصول، اثر ترکیب این روش با عوامل اقتصادی بودن محصول، مساحت تحت کشت هر محصول و حجم آب خالص مصرفی هر محصول با استفاده از وزن دهی بررسی شد. سپس راندمان اقتصادی اجرای طرح در هر سه منطقه در یک دوره 25 ساله با نرخ بهره 10 درصد محاسبه شد. برای تحلیل حساسیت طرح و روش های مورد بحث، راندمان اقتصادی علاوه بر حالت عادی در حالات افزایش ده درصدی هزینه های جاری و کاهش ده درصدی درآمدهای خالص سالانه محاسبه شد. منحنی های عرضه و تقاضا برای گیاهان الگوی کشت هر سه منطقه به طور جداگانه رسم شد و قیمت بهینه و مقدار بهینه آب برای هر محصول از این منحنی ها به دست آمد. نتایج مشخص نمود که روش های ترکیبی مانند محصول – مساحت، محصول – حجم آب مصرفی خالص و محصول – اقتصادی بودن محصولات نسبت به روش های ساده مانند قیمت گذاری بر اساس مساحت کل، حجم آب مصرفی ناخالص و درصدی از درآمدهای خالص، روش های مناسب تری هستند. این روش ها به علت در بر گرفتن عوامل متعدد و تک بعدی نبودن حساسیت کمتری به شرایط اقتصادی، تغییرات نرخ بهره و درآمدها و هزینه ها دارند .روش قیمت گذاری بر اساس درصدی از درآمدهای خالص روش مناسبی حتی برای تخمین و طرح های عملی نمی باشد. روش قیمت گذاری بر اساس حجم آب مصرفی ناخالص با توجه به هزینه بالای اندازه گیری مصرف آب و حساسیت این روش به شرایط اقتصادی، بهتر است تا حد ممکن مورد استفاده قرار نگیرد .با توجه به حساسیت روش قیمت گذاری بر اساس مساحت واقعی تحت کشت به شرایط اقتصادی بهتر است در جایی که امکان استفاده از روش های ترکیبی وجود دارد مورد استفاده قرار نگیرد. روش قیمت گذاری بر اساس نوع محصول با وزن دهی زوجی برای طرح ها و شبکه هایی پیشنهاد می شود که در آن ها گیاهان گران قیمتی در الگوی کشت مورد استفاده قرار می گیرد و یا هدف تولید ارزش آب بیشینه است. با توجه به ساده بودن فهم چگونگی کاربرد روش محصول – مساحت برای کشاورزان و ارزان تر بودن قیمت آب در این روش نسبت به روش محصول – اقتصادی بودن محصولات، روش ترکیبی محصول – مساحت روش نسبتاً مناسبی است. روش محصول – حجم آب مصرفی نسبت به سایر روش های ترکیبی برای کشاورزان بسیار ساده تر و قابل قبول تر است. علاوه بر این قیمت گذاری بر اساس این روش می تواند تا حدی باعث صرفه جویی در مصرف آب شود. قیمت بهینه آب که با استفاده از منحنی های عرضه و تقاضا به دست می آید می تواند بهترین شاخص برای مقایسه کلی قیمت های به دست آمده برای آب در هر منطقه به ازای هر محصول باشد. به علاوه می توان قیمت های به دست آمده از روش های مختلف را با قیمت بهینه مقایسه نموده و آن ها را ارزیابی کرد. نزدیک شدن قیمت های به دست آمده برای آب از روش های مختلف به قیمت بهینه آب در هر منطقه نیازمند تغییرات اساسی در الگوی کشت، روش های آبیاری، روش های تعیین ارزش آب و بررسی بهترسیاست های منطقه است . تغییرات الگوی کشت وابسته به سیاست های مدیریتی، اقلیم منطقه و روش تعیین ارزش آب است. در هر روش خاص، برای نزدیک شدن قیمت آب به قیمت بهینه تغییرات خاصی با توجه به شرایط منطقه باید در الگوی کشت صورت گیرد. بهبود روش های آبیاری به طور کلی باعث بهبود راندمان های فیزیکی و اقتصادی و صرفه جویی در مصرف آب شده و قیمت آب را در هر روش به قیمت بهینه نزدیک خواهد نمود. بهبود روش های تعیین ارزش آب نیازمند مطالعات دقیق در هر منطقه و ترکیب روش های تک بعدی و استفاده هر چه بیشتر از عوامل مختلف تأثیر گذار است. انتخاب روش تعیین ارزش آب و اعمال یا عدم اعمال یارانه بحثی است که در هر منطقه باید با توجه به شرایط آن منطقه مورد بررسی قرار گیرد. واژه های کلیدی: ارزش اقتصادی آب، راندمان اقتصادی، مدیریت مصرف آب، مساحت تحت کشت، حجم آب مصرفی، الگوی کشت.
- Abstract
- Considering the water limitations in our era, economic evaluation o water can play an important role in water policies. In this research, four different water pricing methods based on actual cultivated area, gross water volume, net income and the crop type chosen, were developed as a mathematic model. The model implementation was done by data collected from Soghan, Ghoochaabad and Chahnarenj districts in Kerman Province, Iran. The crop-based method was combined with price, cultivated area and net water volume per crop, using normalization. The economic efficiency was calculated for each district in a 25 year period and the interest rate of 10 per cent. The methods sensitivity was analyzed through increasing the annual costs and decreasing the annual income by 10 per cent. In addition, the demand-supply curves were traced for each district in order to distinguish the optimum water price and volume. As a result, the combined methods were declared more suitable because of considering more different factors and having less sensitivity to economic situations than the simple ones. The net income based method is not scientifically approved. Being so expensive in practice and sensitive to economic conditions, the gross water volume based method is not recommended to be used as much as possible. The same issue but less intense can be concluded for cultivated area based method. The crop-economy based method is recommended when the crop price is high or the aim is to produce the maximum water price. Seeing that the crop-area based method estimates less water price than the previous one and can be easily understood, it is suggested to be used. The crop-water volume based method is the most simple method by which the farmers can be convinced to economize water consumption. Also the optimum water price extracted from demand-supply curves can be the best indicator to assess the calculated water prices. In order to optimize the water price, the cropping pattern, irrigation methods, water pricing methods and management policies should be reconsidered and changed. In addition to optimizing the water price which necessitate performing more accurate studies in each district, combining one dimensional method and using more effective factors, subsidizing the water price is a local issue which should be taken into consideration upon each district economic condition and its relation to the public economy. Keywords: Water pricing methods, mathematic model, economic efficiency, optimum water price, water price subsidization, water policies.
