عنوان پایان‌نامه
چگونگی رشد و نمو معرفت بشری در دیدگاه شهید محمدباقر صدر
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی - فلسفه و کلام اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002231;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73948
- تاریخ دفاع
- ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۴
- دانشجو
- محمدصادق حسین زاده
- استاد راهنما
- محمد محمدرضائی
- چکیده
- چکیده مسئله ی شناخت و معرفت بشری، از دیرباز مورد توجه اندیشمندان غربی و شرقی قرار گرفته است. حکیمان پس از مشخص کردن محور و گرانیگاه شناخت، به بررسی چگونگی رشد و نمو معرفت بشری پرداخته و برای جداسازی گزاره های موجّه معرفتی از گزاره های بدون پشتوانه ی معرفتی، به کشف راه های گوناگونی رو آورده اند. شهید محمد باقر صدر از جمله فیلسوفانی است که در این فضای سنگین و پر خطر قدم برداشته و به کشف شاه راهی بی خطر نائل آمده است. محمد باقر صدر همانند ارسطوئیان به وجود معارفی پیشین و مستقل از حس تاکید می ورزد ولی بر خلاف آنان معتقد است اکثر معارف بشری، نموشان با سیر خاص به عام صورت می گیرد. او راههای طی شده در توجیه یا تخریب سیر خاص به عام را بی راهه دانسته و معتقد است سیر منطقی و موجهِ خاص به عام دو مرحله دارد : مرحله ای استنباطی و مرحله ای ذاتی. ایشان در مرحله ی استنباطی که مبتنی بر سیر عام به خاص و یا مساوی به مساوی است ، نظریه ی احتمال را مطرح ساخته و با استفاده از علم اجمالیِ عالمان اصولی، تعریف جدید و بدیعی از احتمال را ارائه داده تا توالد موضوعی شناخت و احتمالی معرفت شناختی در این مرحله نمایان و آشکار شود. او در مرحله ی ذاتی مدعی می شود گزاره های احتمالی آنچنان پیشرفت کرده و بالا می رود که ذهن بشری قادر به نگهداری احتمال مخالف نبوده و لذا آن را نابود ساخته و گزاره ی احتمالی را ناگهانی به گزاره ای یقینی مبدل می سازد. مقصود شهید صدر از یقین، نه یقین منطقی و ریاضی است و نه یقین ذاتی و روان شناختی بلکه منظورشان از یقین، یقینی موضوعی است. کلید واژه: رشد و نمو معرفت، سیر خاص به عام، توالد موضوعی و ذاتی، یقین موضوعی، شهید صدر
