عنوان پایان‌نامه
شیمی در دارالفنون
- رشته تحصیلی
- تاریخ علم-فیزیک وفناوری در جهان اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2404ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75546;کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2404ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75546
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- استاد راهنما
- رضا کوهکن
- دانشجو
- طاهره باقری چیمه
- چکیده
- یکی از پژوهش‌ها ضروری در حوزه تاریخ علم هر سرزمینی، بررسی زمان و طریقه ورود علوم نوین به آن سرزمین می‌باشد. یکی از شاخه‌ها علوم طبیعی علم شیمی است که بنیان‌ها اساسی آن همگی به همراه دیگر شاخه‌ها علوم نوین و به هنگام تاسیس دارالفنون توسط امیرکبیر از مغرب زمین وارد ایران شده و در عصر قاجار مورد تدریس واقع شده است. پژوهش حاضر، در ابتدا به بررسی علل و عوامل نیاز به علوم جدید در دوره قاجار و هم چنین زمینه‌های تاریخی و اجتماعی تاسیس مدرسه دارالفنون پرداخته است و در این بیان به طور خاص به علم شیمی پرداخته شده وعلل و عوامل تاسیس و توسعه آن در دارالفنون را بررسی نموده است. هم چنین این نگاره ناظر بر کار اولین معلمان و مترجمان در رشته شیمی می‌باشد. بدین منظور رسایلی که از آن زمان در کتاب خانه‌ها باقی مانده و در دوره قاجار حکم کتاب‌های درسی دانش آموزان دارالفنون را داشته است، مورد بررسی و نقد محتوایی قرار گرفته است. بدین ترتیب امکان بررسی دیدگاه‌های علمی و فراعلمی نخبگان آن روزگار فراهم آمده و هم چنین تمرکز محتوایی کتاب‌ها که بر روی عناصر شناخته شده تا آن زمان بوده است نیز قابل بررسی گردیده است. از این رهگذر می‌توان چنین دریافت که در مقابل علوم جدید و خصوصا شیمی مقاومتی در بین جامعه علمی و غیر علمی صورت نپذیرفته است و این رشته به سرعت به تسهیل امور شاخه داروسازی کمک نموده و جای خود را بین اقشار گوناگون باز نموده است و هم چنین باید توجه داشت که علی رغم آن که کتاب‌ها درسی شیمی در دارالفنون حاوی مناقشات علمی روز نبوده است اما مطالب علمی صرف در این کتاب‌ها کاملا به روز بوده است. کلید واژه: امیر کبیر، دارالفنون، دوره قاجار، شیمی، علوم جدید، عناصر .
- Abstract
- One of the essential researches on the history of science in any country is the time and method of entrance of modern science to the territory. Chemistry is a branch of natural science which its basis, as well as all other branches of modern science, was imported to Iran from the West and has been taught in Qajar, when D?r-al-fun?n was founded by Am?r Kab?r. The present study examines the needs for modern science in Qajar, the historical and social context of foundation of D?r-al-fun?n and the work of the first teachers and translators in chemistry. For this purpose, the treatises that exist in libraries and textbooks in Qajar were studied and reviewed. Thus, it has become possible to study scientific and beyond scientific viewpoints of elites, and the focus on books which concentrated on the element known by that time. In this way, it was found that there was no opposition in front of modern science and specially chemistry in scientific and unscientific society, and chemistry also helped pharmacy. It was noticed that although scientific arguments were not mentioned in the chemistry textbooks of D?r-al-fun?n, those books were covering new subjects in science. Keywords: Am?r Kab?r, D?r-al-fun?n, Qajar, Chemistry, Modern Science, Elements.
