عنوان پایان‌نامه
بررسی تفسیر روایی سوره لقمان از دیدگاه روایات فریقین
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی - علوم قران و حدیث
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73359;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002119;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73359;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002119
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- زهراسادات میری
- استاد راهنما
- روح اله شهیدی
- چکیده
- چکیده تفسیر قرآن کریم از زمان نزول تا به امروز شیوه‌های گوناگونی پیدا کرده است؛ یکی از آن‌ها که در زمان نزول قرآن کریم وجود داشت و تا به امروز به‌دست ما رسیده و پابرجاست، تفسیر روایی است که بر پایه روایات صادر شده از ناحیه معصومان (علیهم‌السلام) شکل گرفته است. مفسران ما این روایات را سامان‌دهی کرده‌اند و یکجا آورده‌اند. البته هر چند که این روایات در نزد عالمان و مفسران دارای جایگاهی بالاست اما نزد شیعه، کاربرد این روایات در تفسیر، روشی واحد وجود ندارد و بسیاری از این تفاسیر در حقیقت گرداورنده روایات بوده‌اند یا به دسته‌بندی یا موضوع‌بندی احادیث اکتفا کرده‌اند و در ساز و کاری جامع و روشن، به ارزیابی و رفع تعارض میان آن‌ها نپرداخته‌اند و بر آن نبوده‌اند تا تفسیری روان و منسجم بر پایه روایات و با روش‌شناسی مشخصی ارائه دهند. البته قابل اشاره است که گرچه برای بعضی از آیات، هیچ روایت تفسیری نبوده یا به‌دست ما نرسیده است، اما روایات بسیاری از این دست وجود دارد و از این‌رو بررسی روایات تفسیری با روشی جامع و روشن، بایسته و ضروری است. این پژوهش بر آن است که با گونه‌شناسی، شرح و ارزیابی سندی و متنی روایات تفسیری ذیل سوره لقمان را انسجام بخشد و نقایص را برطرف کند و با محور قرار دادن روند پیش‌گفته و بهره‌جویی از معنای واژگان و مراجعه به نظرات و آرای مفسران برای تکمیل و پر کردن خلأها، تفسیری روان، منقح و منسجم، البته در حد توان نگارنده ارائه دهد. به‌طور کل 132 روایت تفسیری در دامنه منابع مورد بررسی آمده است که 115 روایت از منابع شیعه و 17 روایت از منابع اهل‌سنت است. در نگاهی آماری به روایات این سوره، به‌طور کلی می‌توان از نظر گونه‌شناسی و سندشناسی و فراوانی روایات به موارد زیر اشاره کرد؛ روایات در ترسیم فضای نزول: 3 روایت، در ایضاح لفظی: 6 روایت، در بیان مصداق: 23 روایت، بیان لایه‌های معنایی: 4 روایت، استناد به قرآن : 20 روایت، بیان اختلاف قرائت: 1 مورد، پاسخگویی با قرآن: هیچ مورد، فضایل سوره: 2 روایت، روایات ترکیبی از دو گونه تفسیری: 2 مورد، ایضاح معنایی: 31 روایت و ایضاح مفهومی: 34 روایت. اگر بخواهیم فراوانی گونه‌های روایی را به تفکیک روایات شیعه و اهل‌سنت و نسبت بین آن‌ها را به‌دست آوریم در روایات شیعه به این شرح است: روایات در ترسیم فضای نزول: 2 روایت، در ایضاح لفظی: 6
