عنوان پایان‌نامه
مدل سازی تغییرات جمعیت گونه آهوی ایرانی با استفاده از مدل شبکه ای بیزین (مطالعه موردی : منطقه حفاظت شده توران
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72259
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- فایزه فانیان
- استاد راهنما
- امیر رضا کشتکار, سهراب اشرفی
- چکیده
- آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) گونه¬ای از خانواده گاوسانان که تقریباً در اکثر دشت¬ها، تپه ماهورها و مناطق استپی کشور پراکنش دارد. به دلیل کاهش چشمگیر جمعیت آن در دهه¬های اخیر این¬گونه در سال 2006 در رده آسیب¬پذیر در طبقه¬بندی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار گرفت. یکی از مهمترین زیستگاه¬های آهو منطقه حفاظت شده توران است که از دیرباز جمعیت زیادی از این گونه را در خود جای داده است. به همین دلیل به منظور حفظ و مدیریت هرچه بهتر و کامل¬تر گونه در زیستگاه، بایستی عوامل مهم و تأثیرگذار بر جمعیت آهوی ایرانی شناخته و میزان اثرگذاری هر یک مشخص شده و در نهایت مدیریت شوند. از این رو در این پژوهش از مدل شبکه اعتماد بیزین برای مدل¬سازی این عوامل مؤثر بر جمعیت آهوی ایرانی در طی ده سال (1381-1390) استفاده شده است. از جمله پارامترهای مورد بررسی، عوامل طبیعی شامل: اقلیم(خشکسالی)، دسترسی به منابع آبی، طعمه-خواران، وضعیت پوشش گیاهی منطقه و عوامل انسانی که سهم بسزایی نیز دارد از جمله شکار غیر مجاز، چرای بیش از حد احشام، توسعه زیرساخت، گسترش آبادی و مراکز انسانی، امنیت و اقدامات حفاظتی انجام شده که به عنوان متغیر در مدل مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات و داده¬های مربوط به متغیرها در این ده سال استخراج و جدول احتمال شرطی مدل شبکه اعتماد بیزین محاسبه گردید. پس از اجرای مدل، احتمال متغیر هدف و همچنین احتمالات مربوط به هر یک از متغیرهای مورد بررسی در مدل برآورد گردید. نتایج نشان داد که تأثیرگذارترین عامل بر روی تغییرات جمعیت آهوی ایرانی در مجموعه حفاظت شده توران، پوشش گیاهی می¬باشد که خود متأثر از عواملی چون اقلیم و منابع آبی می باشد. همچنین مؤثرترین پارامتر از عوامل انسانی، اقدامات حفاظتی صورت گرفته در منطقه می-باشد. نتایج نشان داد که مدل شبکه اعتماد بیزین از توانایی و قابلیت بالایی در بیان ابعاد گوناگون مسئله و عدم قطعیت¬ها موجود در سیستم برخوردار بوده است.
- Abstract
- Persian gazelle is from Bovidae family that distributed across almost every deserts, semi-deserts, hilly plains, plateaus and steppe areas in Iran. In recent decades the Persian gazelle is significantly reduced and because of this it is classified as a, near threatened species by the IUCN in 2006. One of the most important habitats of gazelle is Touran protected area that placed a large population of this species historically. Therefore, in order to maintain and improve the management species and habitats, important factors that have influence on Persian gazelle populaion should be recognized and identified the impact of each of them and eventually be managed. Therefore in this study have been used Bayesian belief network for modeling these influence factors on gazelle population in ten years (1381-1390). Including parameters, natural factors such as: climate (drought), water resources, predators, vegetation and human factors that play significant role as well as hunting, over grazing by livestock, development, population centers, security and conservation facilities that were used as variables in the model. Information and data relating to the variables in this decade have been extracted and the probability conditional table of Bayesian belief network model was calculated. After running the model, the probability of the target variable and the probability of each of the variables in the model were estimated. The results showed that the most influential factor on Persian gazelle population changes in Touran protected area is vegetation. Also the most effective parameter of human factors is conservation facilities. The results also showed that the Bayesian belief network model has high ability to express different aspects of the problem and uncertainty in the system too.
