عنوان پایان‌نامه
بررسی تطبیقی اراده الهی در مدارس کلامی کوفه و بغداد با تأکید بر تأثیر آن بر اعتقادات شیعه
- رشته تحصیلی
- شیعه شناسی - کلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72148;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002142;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72148;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002142
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- محمدجواد باقری خوراسگانی
- استاد راهنما
- رضا برنجکار
- چکیده
- مسئله اراده الهی هموراه در بین متکلمان مسلمان مورد بحث ومناقشه بوده است. این مسئله از آن جهت که با دیگر مسایل عمده کلامی همچون اراده انسان، جبرو اختیار، قضا و قدر و... گره خورده است بسیار حایز اهمیت است به گونه ای که اتخاذ رأی و نظر در مورد این مسئله به شکل گیری یک بنیاد اعتقادی خاص در خصوص مسائل و گزاره های کلامی مرتبط با آن می انجامد. در میان متکلمان امامیه، اندیشوران مدرسه کوفه همگی اراده را از مقوله افعال خداوند می دانسته اند. ایشان با وجود اختلاف نظرهایی در اصل این مطلب که اراده فعل خداوند متعال یا از زمره صفات افعال او است اتفاق نظر داشته اند. متکلمان مدرسه کوفه به جهت روش خاص خود در تفکر با تکیه بر آموزه های ائمه (علیهم السلام) و به کارگیری استدلال های عقلی چنین تفسیری از اراده خداوند بیان داشته اند. اما متکلمان امامیه در مدرسه بغداد نظرات متعددی را در این مسئله ارائه کرده اند. اگرچه بسیاری از آنان نیز اراده را از مقوله افعال خداوند به شمار آورده اند ولی در مواردی نیز آن را در مورد خدا تأویل به علم و داعی به مصلحت نموده اند. این نظریات نیز به تغییر در روش ایشان در مدرسه کلامی بغداد باز می گردد. آنان با پی گرفتن مسیر عقل گرایی انحصاری معتزله و با تأویل آیات و روایات فراوانی که بر صفت فعل بودن اراده خدا و یا از مقوله فعل خدا بودن اراده او دلالت داشتند به این نظریه گرایش پیدا نمودند. ما در این نوشتار پس از بررسی نظرات گزارش شده از متکلمان دو مدرسه نسبت این آراء را با یکدیگر و با روایات ائمه علیهم السلام و آیات قرآن سنجیده ایم و در پایان نظرات متکلمان در دیگر مدارس کلامی امامیه و تأثیر پذیری از نظرات این دو مدرسه را بررسی کرده ایم. واژگان کلیدی: اراده الهی، فعل خدا، صفت فعل، مشیت الهی، مدرسه کوفه، مدرسه بغداد
- Abstract
- Abstract The problem of divine will has been discussed and disputed in a long time.This problem is significant because it is connected to the other issues like human will, compulsion and free will,destiny and providence and every views about it make new particular foundation in respect to relatedtheology proportions. Among the Imami thinkers, kufa scholars believed the discussion about God’s will belongs to the problem of divine action. While they had different ideas, they all agree with this discussion which goes under the discussion of God attributes. Kufa theologians had this special interpretation for God’s will, due to their methods in thinking and based on Imam's teaching and intellectual arguments. But the Imamitheologians in Baqdadhad different ideas about this. Since elaborated this problem as God attributes, in some cases interpreted as Ilm and expedience (Maslihat). These ideas return to the change in Baqdad school of thought. They directed to this view because they were following dead intellectual reason by interpretation of the Quran verses and narrations that indicate God will belonged to discussion of God’s action. In this work, we have considered these twoschools of thought, and analyzed based on the infallible Imam's narrations and the Quran. At the end we have compared by the other thinkers viewsfrom the Shia theologians with the impacts of these two schools on them.
