عنوان پایان‌نامه
تعیین جنسیت در شاهدانه (Cannabis sativa) با استفاده از نشانگرهای ژنتیکی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6608;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75526;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6608;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75526
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- مریم رحیمی
- استاد راهنما
- محمدرضا طاهری, مجید شکرپور
- چکیده
- چکیده یکی از مهم¬ترین گیاهان دارویی که دارای مصارف گوناگون است شاهدانه (L. Cannabis sativa) می¬باشد. به دلیل اهمیت بالای گیاهان نر و ماده شاهدانه در صنایع دارویی و فیبری، و از طرف دیگر به دلیل اینکه گرده افشانی گیاه کیفیت فراورده¬های دارویی را کاهش می¬دهد ، از اینرو یکی از دغدغه¬های محققان و تولیدکنندگان شناسایی زودهنگام جنسیت در شاهدانه بوده است. به منظور شناسایی صفات مورفولوژیک مرتبط با جنسیت در شاهدانه، ارزیابی مورفولوژیک دو جنس نر و ماده در این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج تجزیه واریانس، از نظر بعضی صفات مورفولوژیک مورد بررسی، تفاوت معنی¬داری در بین توده-های نر و ماده وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین در گیاهان نر و ماده نشان داد که بیشترین ارتفاع نهایی در گیاهان نر در توده رامهرمز (243 سانتیمتر) بود، در حالیکه بیشترین ارتفاع در گیاهان ماده در توده دشت مغان (3/217 سانتیمتر) بود. کمترین زمان گلدهی در گیاهان نر در توده سعادت¬شهر (81 روز) و در گیاهان ماده در توده سقز (6/83 روز) مشاهده شد. در گروه¬بندی ماده¬ها سقز و سرو که در بسیاری از صفات، مانند ارتفاع بوته و صفات فنولوژی ویژگی¬های مشابه داشتند در یک گروه قرار گرفتند در صورتیکه این دو توده در گروه¬بندی نرها در دو خوشه کاملا مجزا قرار گرفتند. آزمون مانتل بین ماتریس توان دو اقلیدوسی داده-های مورفولوژیک گیاهان نر و ماده نشان داد که ارتباط معنی¬داری بین داده¬های نر و ماده وجود نداشت. هر چند مقایسه نمودارهای تجزیه خوشه¬ای این دو گروه تا حدی تشابه گروهبندی¬ها را آشکار می¬نمود. تجزیه واریانس مولکولی گیاهان نر و ماده توده¬ها، بر اساس داده¬های نشانگرهای ISSR نشان داد که بین دوجنس نر و ماده تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج کاملا متفاوت در فواصل ژنتیکی بین توده¬ها در دو جنس نر و ماده مشاهده شد که می¬تواند حاکی از ساختار ژنتیکی متفاوت در بین افراد نر هر جمعیت در مقایسه با افراد ماده باشد. طبق نتایج تجزیه خوشه¬ای داده¬های مولکولی، توده¬های سقز و سرو بر خلاف گروه¬بندی مورفولوژیک در دو گروه کاملا مجزا قرار گرفتند. در حالیکه توده¬های رامهرمز و افغانستان که در تجزیه مورفولوژی جنس ماده در یک گروه بودند در تجزیه مولکولی ماده هم در یک گروه قرار گرفتند. توده¬های سقز و بشرویه که در تجزیه خوشه-ای مورفولوژیک جنس نر در یک گروه
- Abstract
- Abstract: Cannabis sativa L. is an important plant with various uses e.g. pharmaceutical uses and paper production. Due to higher priority of female and male cannabis plants for pharmaceutical uses and fiber industry respectively, and on the other hand reducing quality of products by pollination and fertilization, early determination of sex in cannabis is one of the major concern of researchers and producers. In order to identify morphological differences related to sex in cannabis, morphological assessment were investigated in the both male and female plants. According to analysis of variance, in terms of some morphological traits, significant differences were found between male and female plants. Maximum final height was found in the plants of male R?mhormoz (243 cm), and in female plants of Dashte Moghan (217.3 cm). The longest flowering time in male and female plants were observed in accessions of Saadatshahr (81 day) and Saqqez (83.6 day), respectively. The female accessions of Saqqez and Sero were similar for many attributes such as plant height and phenology traits and were they categorized in a same group where as male plants were categorized in distinct groups. Based on mantel test, there was no significant correlation among two sexes. However, it was appeared partly similarity between their cluster groupings. Molecular analysis of variance for ISSRs markers data displayed no significant difference among male and female papulations. It was found a considerable difference for genetic distances among the studied accessions in males and females which may be reflected by their different genetic structure. In contrast to morphological grouping, clustering by molecular data led to separation of Saqqez and Sero accession, but in females the accession of Afghanistan and Ramhormoz were grouped in a same cluster in cast of phenotypic and genotypic data. Similarity was also occurred in Saqqez and Boshrooyeh male plants. The SCAR marker MADC 5 showed polymorphisms an
