عنوان پایان‌نامه
بررسی پارامترهای موثر بر آب بدون درآمد با استفاده از شبکه بیزین
- رشته تحصیلی
- مهندسی عمران- آب و فاضلاب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس یک فنی شماره ثبت: 2337;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79973;کتابخانه پردیس یک فنی شماره ثبت: 2337;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79973
- تاریخ دفاع
- ۱۸ اسفند ۱۳۹۵
- دانشجو
- نیوشا راثی فقیهی
- استاد راهنما
- مسعود تابش
- چکیده
- کشور ایران با توجه به شرایط اقلیمی دارای محدودیت شدید منابع آب و افزایش سریع نیازهای آبی است. همچنین وقوع انواع تهدیدات ناشی از طراحی و بهره‌برداری در شبکه‌های توزیع آب شهری در زمان بهره‌برداری امری اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین شناسایی دقیق پارامترهای طراحی و عمکردی مؤثر بر پیدایش و افزایش آب بدون درامد و کاهش میزان تأثیر این پارامترها، از جمله راهکارهای کارامد در مدیریت بهینه شبکه توزیع آب شهری و حفظ منابع مالی می‌باشد. آب بدون درامد میزان تفاوت بین حجم آب ورودی به سیستم و مصرف مجاز با قبض می‌باشد که شامل دو بخش اصلی تلفات ظاهری و تلفات واقعی است. تاکنون مطالعات بسیار محدودی به این موضوع و عوامل تشدیدکننده آن پرداخته است. در این تحقیق پارامترهای مؤثر بر اجزای آب بدون درامد شناسایی شده و با استفاده از شبکه بیزین میزان تأثیر آن‌ها در کاهش آب بدون درامد و اجزای آن بررسی شد. در ابتدا با استفاده از مراجع داخلی و بین‌المللی و تجربه متخصصین در حوزه شبکه توزیع آب، عواملی که در پیدایش اجزای آب بدون درامد نقش دارند، شناسایی شدند. برای بررسی کارایی مدل پیشنهادی، منطقه تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب منطقه 4 تهران به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. سپس برای جمع‌اوری اطلاعات موردنیاز در مورد وضعیت پارامترهای شناخته شده در منطقه مورد مطالعه، از نظر افراد آگاه به شرایط شبکه توزیع آب منطقه موردنظر استفاده شد. برای این منظور میزان شدت رخداد هر پارامتر در قالب پرسشنامه و به تفکیک تلفات ظاهری و تلفات واقعی مورد پرسش قرار گرفت. با توجه به فقدان داده کافی و اطلاعات دقیق در مورد وضعیت اجزای آب بدون درامد در منطقه مورد نظر، عدم قطعیت بالایی بر مسئله حاکم بود. بنابراین برای درنظرگرفتن عدم‌قطعیت‌های موجود و مدل کردن روابط احتمالاتی میان پارامترها، از شبکه بیزین به‌عنوان ابزار مدل‌سازی استفاده شد و داده‌های پرسشنامه نیز به عنوان ورودی مدل بیزین مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت برای آنکه نتایج مدل شبکه بیزین در صنعت آب و فاضلاب مورد استفاده قرارگیرد و مسئولین و تصمیم‌گیرندگان در شرکت‌های آب و فاضلاب بتوانند با صرف کمترین هزینه و زمان آب بدون درامد را کاهش دهند، بر روی نتایج مدل بیزین، تحلیل حساسیت انجام شد. در نهایت پارامترهای مؤثر شناسایی شده براساس میزان اثرگذاری بر اجزای بالادست خود (شامل تلفات ظاهری و واقعی و اجزای اصلی آن‌ها) رتبه‌بندی شدند. نتایج مدل‌سازی علاوه‌بر رتبه‌بندی پارامترهای شناخته شده، نشان داد که در بخش تلفات ظاهری، "انشعابات غیر مجاز" و "خطای پرسنلی" به ترتیب بیشترین و کمترین اولویت را برای کاهش تلفات ظاهری داشتند. در بخش تلفات واقعی نیز "نشت مرئی" نسبت به "نشت نامرئی" از اهمیت بیشتری در کاهش تلفات واقعی برخوردار بود. ضمناً نتایج مدل شبکه بیزین، اولویت بالاتر تلفات ظاهری نسبت به تلفات واقعی برای کاهش آب بدون درامد را نشان داد.
- Abstract
- Iran has severely limited water resources due to climatic conditions and increasing water demands. Moreover, the types of threats arising from the design and operation of water distribution networks are inevitable. So clearly identifying design and performance parameters affecting the emergence of non-revenue water and reducing the impact of parameters, would be an effective strategies for optimal management of water distribution networks and financial resources. So far, few studies have addressed this issue and its aggravating factors. In this study the impact of parameters influencing apparent and real losses were evaluated using Bayesian network. First, the factors that were involved in the development of non-revenue water components were identified. To do so, the domestic and international references as well as experts’ experience in the field of water supply network were applied. To investigate the efficiency of the proposed model, the area covered by Tehran Water and Wastewater Company region 4 was selected as a case study. In order to collect data on the known parameters in the study area, the condition of the water distribution network was asked from the company experts. For this purpose, a questionnaire was designed to assess the state of each parameter influencing real losses and apparent losses. Lack of sufficient data and detailed information contributed to high uncertainty. Therefore, taking into account existing uncertainties and considering probabilistic relationships between parameters, Bayesian network was used as a modelling tool. Ultimately, the results of Bayesian Network outputs were supposed to use in water and wastewater industry and help the authorities and decision makers to reduce non-revenue water optimally. Therefore, sensitivity analysis was performed on the results. Questionnaire data were used as the input of Bayesian Network. Finally parameters had been identified were ranked based on their effectiveness. The results showed that “unauthorized consumptions” and “personnel errors” respectively, had the highest and the lowes priority for apparent losses reduction. In addition, “reported bursts” was more important than “unreported bursts” in reducing real losses. Meanwhile, the results of Bayesian Network indicated that in decreasing non-revenue water, apparent losses took precedence over real losses. Keywords: Apparent losses, Bayesian Network, Non-revenue water, Real losses, Uncertainty
