عنوان پایان‌نامه
مطالعه جامعه شناختی عوامل موثر بر مشارکت کشاورزان در طرح های یکپارچه سازی اراضی (مطالعه روستاهای شهرستان بوکان)
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - توسعه روستایی - مدیریت توسعه
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57606;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4536
- تاریخ دفاع
- ۱۵ اسفند ۱۳۹۱
- دانشجو
- محمد کاکه پور
- استاد راهنما
- حسین میرزائی
- چکیده
- یکپارچه سازی اراضی یکی از مهمترین سیاست های بنیادی در بخشِ کشاورزی است که بدون توجه به آن، مکانیزاسیون کشاورزی و افزایش کارآیی در تولید برای حل این معضلات دور از انتظار خواهد بود.افزایش تقاضا برای مواد غذایی به سبب افزایش جمعیت و مصرف جهانی موادغذایی باعث افزایش تقاضا برای منابع محدود در بخش کشاورزی مانند زمین، آب، سرمایه، نیروی کار و... می شود، لذا آینده جهان به سمتی است که کشاورزان خرده پا (با مزارعی در قطعات کوچک) افزایش یافته و مسأله کوچک شدن اراضی کشاورزی حادتر شود. یکپارچه¬سازی اراضی مزروعی به عنوان فعالیت و راه¬حلی محسوب می¬گردد که در جهت کاهش تعداد قطعات و پراکندگی آنها با هدف رفع موانع توسعه کشاورزی در بعضی از کشورهای جهان از جمله ایران اعمال می¬گردد. از سوی دیگر امروزه اکثریت محققان حوزه¬ی اجتماعی در این نظر هم¬عقیده¬اند که یکی از موانع اصلیِ سد راه توسعه¬ی پایدار روستایی، برنامه-ریزی بالا به پایین، بخشی¬نگری و کم توجهی به توسعه¬ی جامع و یکپارچه¬ی روستایی است. از مشخصات بارز این برنامه¬ریزی¬ها، بی¬توجهی به مردم و مشارکت دادن خود روستائیان در امور مربوط به خودشان است و بهره¬برداران و کشاورزان به جای اینکه به عنوان عاملان و فاعلان اصلی توسعه روستایی مطرح شوند، به دریافت¬کنندگان منفعلِ فکر، خدمات و ایده¬های نو تبدیل می¬شوند و همین علت نیز باعث عدم موفقیت بسیاری از طرح¬های توسعه¬ی روستایی شده است. بر اساس اینکه طرح¬های یکپارچه¬سازی اراضی یکی از راه¬های رسیدن به توسعه¬ی کشاورزی و توسعه¬ی پایدار می¬باشد و نقش مهمی در جهت رسیدن به این مهم ایفا می¬کند، هدف تحقیق حاضر یافتن علل و عوامل مؤثری است که به عنوان موانعِ تمایل به مشارکت عمل می¬کنند تا در نهایت بتوان با کشف این عوامل و علت یابیِ دلیل مخالفت کشاورزان، راهکارهایی را ارائه نمود که تأثیرِ منفی¬عواملی را که به عنوان موانع تمایل به مشارکت در طرح¬ها شناخته شده¬اند، کاهش داد. جامعه¬ی آماری تحقیق روستاهای شهرستان بوکان می¬باشد و جمعیت نمونه را 3 روستای عبداله تپسی، ملالر و قلعه¬ی رسول سیت تشکیل می¬دادند. جهت کشف و تبیین نیز دو روش کمی (ابزار پرسشنامه و مصاحبه¬های فردی) و کیفی (مصاحبه¬ی گروه محور یا متمرکز) مورد استفاده قرار گرفت. لذا در این تحقیق، ابتدا نظریاتِ جامعه¬شناختی را که در آنها به علل مشارکت و یا عدم مشارکت اشاره نموده¬اند بیان و از طریق این نظریات متغیرهای مؤثر را استخراج و در میدان تحقیق پیاده نمودیم. پس از بیان نظریات اندیشمندان و صاحبنظران حوزه¬ی توسعه و مشارکت، نظریاتی را که متناسب با شرایط جامعه¬ی مورد مطالعه بوده است به عنوان چارچوب نظری¬ای تحقیق بیان کرده تا بتوان فرضیات و مدل نظری را بر اساس آن، ترسیم نمائیم. در چارچوب نظری تحقیق از نظریات دیدگاه نوسازی(راجرز، لیپست، سیلز، لرنر) بیگانگی اجتماعی ( ملوین و سیمن)، سرمایه¬ی اجتماعی(بوردیو، پاتنام، کلمن)، مبادله(هومنز)، توسعه¬ی مشارکتی(گائوتری، موشی) استفاده کردیم و متغیرهایی را که بر میزان مشارکت مردم تأثیرگذار بوده است، از دل نظریات بیرون و به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق ارائه کردیم. یافته¬های بخش کمی نشان داد که متغیرهای آینده¬گرایی، نوگرایی، فرصت¬های شغلی، پایگاه¬اقتصادی- اجتماعی، عضویت گروهی، اعتماد، بیگانگی اجتماعی، وجود عوامل انگیزشی، تحصیلات و آموزش، آگاهی با تمایل یا عدم تمایل به مشارکت در طرح¬ها رابطه¬ی معناداری دارد. جهت انجام مصاحبه¬های گروه محور در سه روستای نمونه، 2 گروه موافقان و مخالفان را که بر مبنای اهداف تحقیق انتخاب شده بودند، شناسایی و مصاحبه¬ها در مکان و زمان تعین شده صورت پذیرفت. یافته¬های حاصل از مصاحبه¬های گروه محور نشان داد که میزان آگاهی¬گروه مخالفان در رابطه با طرذح¬های یکپارچه¬سازی اراضی کمتر از گروه موافقان می¬باشد و همچنین مهمترین عامل این کسب آگاهی به نظر کارشناسان و مجریانِ طرح، انجام عملیات ترویج و همچنین اقدام از طریق رسانه می¬باشد. مهمترین علت موافقت با طرح¬ها از نظرِ مشارکت¬کنندگان در مصاحبه، به طور خلاصه و موردی عبارت بودند از: کاهش هزینه¬ها و افزایش درآمد، صرفه¬جویی در نیروی کار به دلیل مکانیزه کردن زمین¬ها، مدیریت بهتر آب و خاک، مدیریت زمان، افزایش سطح زیرِ کشت، دادن انگیزه¬ به کشاورزان، مدیریت بهتر آفات و امراض، افزایش ارزش زمین¬ها، کنترل بهتر و نظارت همه¬جانبه بر روی زمین-ها، رایگان بودن طرح و ... . همچنین علت مخالفت¬ها نیز در بین گروهِ مخالفین روستا مورد بررسی قرار گرفت و 3 گروهِ مخالفِ شرکت در جلسات بحث گروهی، علت¬های زیر را به عنوان دلیل مخالفت¬هایشان بیان کردند: بی¬اهمیت بودن نحوه¬ی اجرا، کیفیت اجرا و درنهایت بدون برنامه بودنِ مجریان، کیفیت متفاوت زمین¬ها، احساس تعلق خاطر شدید به زمین، فقدان فرصت¬های شغلی در منطقه، بالا بودن سطح بی¬اعتمادی، علاقه به مالکیت فردی و کشت و کار خانوادگی، عدم آگاهی مردم به دلیل عدم اطلاع¬رسانی، وجود احساس بی¬قدرتی و نارضایتی. واژگان کلیدی: یکپارچه¬سازی اراضی، مشارکت، پراکندگی اراضی، بوکان
- Abstract
- Land consolidation in the agricultural sector is one of the most fundamental policies that without paying attention to its agricultural mechanization and efficiency in production is not expected to solve these problems.the increasing demand for food, due to population growth and food consumption ,has caused an increasing global demand for agricultural resources such as land, water, capital, labor and... Therefore, the world goes to a direction that small-scale farmers(with farms in small pieces) increases and the problem of shrinking agricultural land becomes more acute. Integration of arable land is considered as an activity and a solution that aims to reduce the number of components and their scattering barriers to agricultural development in some countries, including Iran apply. On the other،Todaythe majority of social scientists in this field agree that one of the main obstacles hindering the development of sustainable rural is Top-down planning and less attention to the development of a comprehensive and integrated rural society. A prominent feature of this plan, is the neglect of rural people and their participation in their own affairs And the farmers are considered more as passive recipients of services, and ideas rather than as perpetrators and agents in rural development and therefore cause the failure of many rural development projects. Therefore, the land consolidation projects , is one way to achieve sustainable agricultural development which plays an important role in achieving this The purpose of this research is to find the reasons and factors that act as barriers to participation Until being able to discover the cause of this issue and present the solutions And reduce the factors that negatively affect their tend to participate in a project. The statistical population of is the sample villages of the city of Bukan including Abdollah Tapasy,Gale rasoul sit and MlalarVillageis comprised of a prophet. To explore and to explain the problems the two quantitative methods(questionnaires and individual interviews) and qualitative methods(focus groups ,interviews or focus) were usedIn this study, the sociological theories of the causes of their participation or non-participation have been pointed out and the variables affecting the extraction of these ideas were implemented in the field after giving the theories of the experts in the field of development cooperation, the theories which have more compatibility with the terms of the society being studied, including the theories of modernization(Rogers, Lipset, Selze, Lerner) social alienation(Seaman& levin), socialcapital(Bourdieu,Putnam,Coleman),exchange(Homans),participatory development(Gaotri,Mushi)were used, and variables that had an effect on people's participation, their ideas, were presented as in dependent variables. The quantitative results showed that futurism, modernism, employment opportunities, economicbase-social, group membership, trust, social alienation, motivation al factors, education and training, knowledge with willingness or unwillingness to participate in projects related is significant. Focus group interviews were carried out in three villages, the two groups of supporters and opponents were selected based on the research objectives,Findings from the focus group interviews revealed that of Opposition group about the integrating projects of the land is less than the opponent groups. And also the most crucial information to experts and executives plan, is to promote and to conduct of the action through the media. Because most of the participants agreed with the project in the interviews, and case summary included: Reduce costs and increase revenue, save labor due to mechanization of land, soil and water management, time management, increasing the area under cultivation, giving incentives to farmers for better management of pests and diseases, increased land values, better control all-round monitoring on the ground, free plan. Also,due to disagreements between opposition groups in three villages studied and threeopposed groups participating in group discussions, the following as reasons for their opposition given: The unimportance of implementation, quality of program implementation and enforcement without end, the same quality, the sense of belonging to these were lack of opportunities-job in the area, a high level of distrust, and cultivating an interest in personal property family, lack of awareness due to lack of information, the sense of powerlessness and dissatisfaction.
