عنوان پایاننامه
نسبت معرفت و ایماناز دیدگاه عرفا و صوفیان از قرن سوم تا پایان قرن ششم
- رشته تحصیلی
- ادیان وعرفان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2147ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59182
- تاریخ دفاع
- ۰۲ بهمن ۱۳۹۱
- دانشجو
- علی حسین رنجبر
- استاد راهنما
- حسن ابراهیمی
- چکیده
- ایمان محور دین است و در فرهنگ اسلامی از اصول فضایل محسوب می شود. در اسلام بحثهایی که بر سر مفهوم ایمان بوجود آمد نقطه شروع تفکرات جدید ، بوجود آمدن اختلافات داخلی و فرقه های جدید و تاثیرات سیاسی و اجتماعی زیادی گردیده است و در آینده نیز مسلمانان و جامعه اسلامی از این تاثیرات بی نصیب نخواهند بود. معرفت نیز دارای اهمیت و ارزش خاصی است تا جایی که عرفا ، آنرا هدف خلقت ، مهمترین چیز ، ستون دین ، اولین فریضه و اولین احتیاج انسان می دانند. هدف از این تحقیق بررسی موضوع ایمان و معرفت و نسبت بین آنها از دیدگاه عرفا و صوفیان در بازه زمانی قرن سوم تا ششم (ه.ق) می باشد. در بررسی ایمان سه رویکرد فیلسوفانه ، عارفانه و رویکرد جامع وجود دارد در رویکرد عارفانه ، ایمان فراتر از عقل و معرفت است. برداشت عمومی این است که ایمان تصدیق به قلب ، اقرار به زبان و عمل به ارکان است. با توجه به اینکه گرایش صوفیان و عرفا گرایشی باطنی است. معنای ایمان در دیدگاه آنها به معنایی باطنی کشیده شده است تا جائی که کفر یعنی نقطه مقابل ایمان را به معنای دیدن خود یا دیدن کثرات می دانند. در فرقه های مختلف اهل تصوف و عرفان این اتفاق نظر وجود دارد که رسیدن به حقایق اشیاء تنها به وسیله کشف و شهود قلبی حاصل می شود. و مسیر رسیدن به این شناخت سیر و سلوک و ریاضت است ونه برهان و عقل و استدلال . محل کسب معرفت فقط عقل نیست بلکه محل اصلی کسب معرفت ، قلب است. کلید معرفت ، معرفت نفس است. در نسبت معرفت و ایمان سه نظر وجود دارد ، ایمان از جنس معرفت است ، معرفت زیر بنای ایمان است و یا ایمان مقدمه معرفت است. از منظر اکثر عرفا معرفت زیر بنای ایمان است ولی این معرفت از طرف خداوند داده می شود. ایمان ، فعل بنده ولی به هدایت حق است. معرفتی که مد نظر عرفاست با شهود به دست می آید ، کسی که به شهود رسیده است ، ایمانش ، ایمان به غیب نیست،ایمان به عیان است. نتیجه قطعی چنین معرفتی ، ایمان و یقین است. ایمان آوردن نیز در بوجود آمدن معرفت مؤثر است. خصوصاً زمانی که متعلق ایمان ، اموری باشد که بشر از طریق ابزارهایی حسی نتواند درباره آن شناختی حاصل کند. مسائلی هستند که به راحتی قابل درک نیستند و همچنین درک و معرفت آنها ، بخششی است ، باید ابتدا به آنها ایمان آورد تا اینکه خداوند وصول به آنها را روزی کند.
- Abstract
- Faith is the pillar of religion and is considered amongst the noble virtues in Islamic culture. The discussions emerged on the concepts of faith in Islam triggered myriads of novel thoughts and ideas, ignited many domestic conflicts, and brought about new sects and various socio-political impacts which also affect the future of Muslim communities and Islamic societies Knowledge has a crucial role and vital value to such extent that many mystics consider it as the aim of creation, the most prominent, pillar of faith, the first hypothesis, and the earliest need of humans. This research purports to study the concepts of faith and knowledge and their relation from the viewpoints of mystics and Sufis during the 3rd to 6th H. Century. Three major approaches exist for investigating faith, which are called philosophical, mystical, and comprehensive. In mystical approach, faith is superior to reason and knowledge. The general perception states that that the faith includes verification by the heart, confession by the language, and performing the obligatory rituals. Considering the esoteric propensity of Sufis and mystics, the concept of faith evolved to an esoteric meaning where they define infidelity, the opposite point of faith, as seeing self ot seeing pluralities. Different Sufi and mystical sects are in complete accord on this fact that the true essence of things is acquired just through disclosure and witnessing of the heart; and the way to this end is spiritual wayfaring and abstinence, not reasoning and argument. On the relation of knowledge and faith, there are three main ideas: the nature of knowledge is faith, the foundation of knowledge is faith, and the prerequisite of knowledge is faith. According to the majority of mystics, knowledge is the foundation of faith, but this knowledge is bestowed by God. Faith is a human deed, but is truly guided by Him. The knowledge that mystics aspire is acquired by witnessing. The one, who experiences witn