ارزیابی ریسک محیط زیستی خطوط توسعه راه آهن با استفاده از روشهای تصمیم گیری چند معیاره مطالعه موردی: خط راه آهن قزوین-زنجان
- رشته تحصیلی
- برنامهریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 877;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53953
- تاریخ دفاع
- ۰۶ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- نسیم خیرخواه قهی
- استاد راهنما
- حمیدرضا جعفری, بهرام ملک محمدی
- چکیده
- خطوط راه آهن با توجه به ماهیت ریسک پذیری خود می توانند اثرات غیرقابل جبرانی بر روی محیط زیست داشته باشند. از این رو هرگونه مطالعه ارزیابی و مدیریت ریسک پیش از فاز بهره برداری و یا در هنگام بهره برداری از پروژه به منظور جلوگیری از هرگونه پیشامد و خطر ضروری می باشد. خط راه آهن مورد مطالعه در این پایان مسیر قزوین- زنجان می باشد که از مسیر اصلی راه آهن تهران- میانه به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده است که این امر به دلیل نزدیکی به منطقه حفاظت شده باشگل می باشد. برای ارزیابی ریسک محیط زیستی این خط از روش شاخص گذاری استفاده شده است. در این روش که به شناخت شاخص های ریسک پرداخته می شود ابتدا این شاخص ها به دو دوسته شاخص مخاطرات کل و شاخص اثرات تقسیم می شوند. سپس امتیازات مربوط به هر زیر شاخص محاسبه می شود و در نهایت جمع امتیازات هر قطعه محاسبه گردیده و منطقه با عدد کمتر، دارای ریسک بیشتری می باشد. برای بالابردن دقت کار ، طول خط مسیر به پنج قطعه (حدودا 34 کیلومتر) تقسیم شده است. پس از محاسبه ریسک به روش شاخص گذاری، از آنجایی که در بحث های ارزیابی، تمامی فاکتورها دارای اهمیت و ارزش یکسانی نمی باشند، پس از محاسبه عدد ریسک اولیه دوباره به شاخص های اصلی با نرمافزار expert choice وزن داده شده و ریسک وزن دار محیط محاسبه می شود. در نهایت برای در نظر گرفتن عدم قطعیت در شاخص های محاسبه شده، توابع عضویت فازی تعریف شده و میزان ریسک محاسبه شده است. در قسمت آخر با توجه به نقشه های موجود، ریسک محیط زیستی خط راه آهن مکان دار شده است و پهنه بندی کلی در محدوده غیر مستقیم صورت گرفته است. در نهایت قطعه 3 مسیر با کمترین عدد دارای بیشترین میزان ریسک می باشد . کلمات کلیدی : خط راه آهن - روش شاخص گذاری –AHP - تئوری فازی - ریسک محیط زیستی
- Abstract
- Railways have irreversible impacts on environment due to their nature of risk appetite, in order to avoid risk of any event it is essential to evaluate and manage the risk before operation phase or during the operation of the project. The case study of this project is Qazvin-Zanjan railway which has been chosen from the Tehran-Mianeh main railway and it is because of the proximity to the Bashgol protected area. The method which has been done in this project is indexing method. This method which identifies risk indicators is divided into two sub-indexes which are index sum and impact intensity. The scores for each sub-index are calculated and the total score for each part is obtained. The part with the lower score has the higher risk. To improve the precision of the study, the main route has been divided into five sections (approximately 34 KM). after calculating the risk by indexing method, since in the evaluation and management all the factors do not have the same importance and weight, once again all the scores which have been obtained by indexing method have been imported into Expert Choice software and weighted risk has been obtained. Finally considering the uncertainty in the calculated parameters, fuzzy membership functions are defined and the risk score has been calculated. In the last part, risk scores are imported into GIS and general zoning in undirected area is done. The third section with the lowest number has the highest risk. Key words: Railway – Indexing method - AHP- Fuzzy logic - Environmental risk