عنوان پایان‌نامه
ارزیابی تناسب فضایی مکانی فضای سبز شهری با در نظر گرفتن اصول اکولوژیک مطالعه موردی: پارک های محله ای و منطقه ای در شهر بیرجند
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 797;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50645
- تاریخ دفاع
- ۰۳ دی ۱۳۹۰
- دانشجو
- الهام یوسفی روبیات
- استاد راهنما
- محسن کافی, اسماعیل صالحی
- چکیده
- فضای سبز، بعنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع دارای ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی وکالبدی می باشد و برای اینکه بتواند نقش ها و عملکرد های خود را به خوبی ایفا کند، اولین و مهمترین گام تعیین مکان های مناسب برای آن است. که پیش زمینه آن آنالیز تناسب فضای سبز می باشد. آنالیز تناسب فضای سبز فرایند تعیین میزان تناسبات (شایستگی ها) یک زمین برای کاربری فضای سبز است و سه گام اصلی آن تعیین عامل های تناسب، وزن دهی عامل ها به روش AHP و در نهایت رویه هم اندازی لایه ها و تهیه نقشه تناسب نهایی است. به همین منظور در این پژوهش برای تحلیل تناسب فضای سبز شهری شهر بیرجند(در دو مقیاس محله ای و منطقه ای)، معیارهایی در سه گروه: 1- فیزیکی یا محیطی که خود به دو دسته ی معیارهای مکانی(شیب، فاصله از منابع آب، فاصله از حریم گسل ) و وضعیتی(فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از فاصله از خیابان های اصلی ، فاصله از مراکز فرهنگی و آموزشی، فاصله از مناطق تاریخی، فاصله از مرکز شهر و قیمت زمین ) تقسیم می شود.2- معیارهای اجتماعی(تراکم جمعیت) و 3- معیارهای اکولوژیکی(غنای لکه ای، ارتباط و پیوستگی لکه ها )انتخاب گردید. پس از تهیه ی نقشه های مورد نیاز برای هر عامل نوبت به تعیین وزن هر یک از پارامترها می رسد، که برای تعیین آن در این تحقیق از تکنیکAHP استفاده شده است. سپس بر اساس وزن های به دست آمده، رویه هم اندازی وزنی انجام گرفت و نقشه تناسب یا همان شایستگی نهایی برای پارک های محله ای و منطقه ای به دست آمد .که بر اساس این نقشه می توان به مکان های مناسب و نامناسب برای احداث پارک محله ای پی برد، و همچنین با قرار دادن لایه پارک های موجود بر روی آن، به تحلیل میزان تناسب پارک های محله ای و منطقه ای موجود پرداخت. در مرحله بعد برای تعیین وضعیت اکولوژیکی شهر بیرجند به تحلیل متریک های سیمای سرزمین (CAP,NP,MNN,MPS) پرداخته شد. بنابر این پس از تهیه ی نقشه تناسب نهایی، تحلیل اکولوژیکی و اجتماعی نیز به تحلیل مکانی موقعیتی ترکیب شد تا بتوان یک تحلیل همه جانبه از وضعیت فضای سبز موجود داشت. در نهایت مطابقت نتایج به دست آمده و وضع موجود باطرح تفضیلی مورد بررسی قرار گرفت، مشکلات موجود و پیشنهادات لازم برای بهبود وضعیت پایداری مشخص گردید و پتانسیل مناطق مختلف شهر برای توسعه ی این نوع فضای سبز و مکانیابی آن برآورد شد.
- Abstract
- Green space, as a social development indicator has environmental, social, cultural, economical, and skeletal aspects and to be able to play its role effectively, the first and most important step is to select an appropriate site for it. Site selection necessitates Suitability analysis of urban green space,(i.e. identifying the suitability of a piece of land for a special and defined usage) The main three steps are identifying Suitability factors, AHP-based weighting factors and layers overlapping and providing suitability map. In the present research, to analyze the Suitability of urban green space in Birjand (on local and regional parks scale), three criteria are selected as follows: (1) physical or environmental which is divided into two groups of local criteria (slope, distance from water resource and distance from Privacy fault) and situational (distance from residential areas, distance from main streets, Distance from historical, Distance from city center, distance from educational and cultural centers and land price), (2) population criteria (population density) and (3) ecologic criteria (patch richness, patch relations). Once the required map is prepared, each parameter’s weight is identified through AHP technique. After achieving the weight of each factor, the suitability map is prepared, based on which the appropriate or inappropriate place for local and regional parks have been identified. Moreover, by placing the layer of existing parks on that, the qualification and appropriateness of local and regional parks were analyzed. Thus in this study the landscape metrics (MNN, NP, MPS, CAP) has been used for analyzing the ecological status of green space in Birjand. Therefore, after providing a suitability map, social and ecological analyses were combined with situational local analysis to have a holistic analysis of green space. Finally, the findings and the current situation’s compatibility with the described plan was studied, the problems were addressed and the potential of different urban areas for developing this type of green space and site location were assessed.
