عنوان پایان‌نامه
برنامه ریزی مناطق حفاظت شده با استفاده از روش پنج وجهی حفاظت
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 840;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 52490
- تاریخ دفاع
- ۳۰ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- حسین ورجاوند ناصری
- استاد راهنما
- احمدرضا یاوری
- چکیده
- حفاظت از محیط زیست به معنای عام شامل مجموعه اقداماتی است که در بخشی از سرزمین صورت می¬گیرد تا ارزشهای اکولوژیک و اهداف اقتصادی و اجتماعی در آن به بهترین نحو حفظ شوند،این اقدامات از انتخاب اولیه پهنه¬های دارای ارزش و سپس تعیین مرز بهینه مناطق آغاز شود و به ارائه طرح مدیریت و برنامه پایش ختم شود. برای دستیابی به یک برنامه موثر برای حفاظت نیازمند شناخت کاملی از سیستمهای اکولوژیک و ابعاد انسانی در محدوده مورد نظر می-باشیم.این کار در ادامه با در نظر گرفتن اقدامات حفاظتی و تضمین کارکرد طبیعی بر اساس اصول اکولوژی کامل می شود. در این مطالعه وضعیت حفاظت در حوزه آبخیز در برگیرنده مناطق حفاظت شده سبزکوه و منطقه جنگلی هلن، تالابهای چغاخور و گندمان و کوه کلار در زاگرس مرکزی با استفاده از الگوی مطالعاتی پنج وجهی حفاظت و رویکرد اکولوژی در مقیاس سیمای سرزمین مورد بررسی قرار گرفته و با تحلیل وضع موجود درباره اهداف حفاظتی، تنش¬ها و ریشه ها¬ شناسایی و به ارائه راهکارها پرداخته می شود. در این روش سلامت تنوع زیستی با استفاده از توابع اندازه، وضعیت و ساختار سیمای سرزمین پس زمینه با استفاده از بهترین اطلاعات موجود و نظر خواهی از کارشناسان به روش دلفی تعیین وبا در نظر گرفتن چهار رتبه، بسیار خوب، خوب ، متوسط، ضعیف رتبه بندی می¬¬شود. میزان تنش بر هریک از اهداف حفاظتی و اهمیت ریشه های تنش(سهم هر ریشه در بوجود آوردن تنش و برگشت ناپذیری آن )نیز به همین ترتیب در طبقات "بسیار زیاد"،"زیاد"،"متوسط"و "کم" رتبه دهی می¬شود و راهکارهایی برای رفع عوامل تنش¬زا به ترتیب اهمیت عوامل تنش زا پیشنهاد می¬گردد. و فهرستی از ضروری ترین راهکارهای حفاظتی ارائه شده و در ادامه نتایج بدست آمده از روش اترام (پنج وجهی حفاظت) به صورت مکان دار در نقشه نمایش داده می شوند که در این صورت امکان انجام برنامه ریزی حفاظت به صورت کامل و همه جانبه نگر و امکان مقایسه با نتایج حاصل از روشهای پیشین فراهم می شود. نتایج مقایسه نشان می¬دهند که تعیین مرزهای مناطق حفاظت شده با استفاده از روش اترام که مبتنی بر شناسایی اهداف مهم حفاظتی و رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین است می تواند به عنوان روشی کارا مورد استفاده باشد. واژه‌های کلیدی:مناطق تحت حفاظت، پنج وجهی حفاظت ،اهداف حفاظتی ، سیمای سرزمین
- Abstract
- Genrally the nature conservation includes a Complex of activities in the region to conserve the ecological values and achieve the socio-economical goals, it starts by determining the valuable areas and specify the suitable borders. It will be finished by presenting management and monitoring plans .in order to this, it is necessary to identify the ecological systems and human dimensions, it will be followed by recognizing the proper activities to guaranty the natural functions on the base of ecological principles. in this research the state of environment is surveyed in the watershed which includes Sabzkooh and Helen forest protected areas, Kalar mountains and Choghakhor wetland , it will be done through 5s method and landscape approach. After analyzing the conservation Targets statue, stresses and sources for each stress would be identified and the problem solving strategies would be presented. In order to characterize the conservation Targets, the viability of the biodiversity would be measured using the indices of “size”,”Condition” and "landscape" through mathematical methods. For the next step the amount of stresses would be categorized in four levels of ” very good”, “ good”, “ average” and “weak”, using the best available data and experts comments, it is the same to identify the sources for each stress. finally we have a list of preferred strategies related to each threat to conserve the watershed region. Results of capability assessment would be compared with the results of 5s method .In this procedure it is possible to plan in a complete and holistic method and either to compare it with other previous used methods in determining the Iran’s protected areas, such as Adhoc method. Results show that, the 5s and other methods which are based on mapping the conservative valuable Targets and considering the landscape approach necessities, could be enough efficient to determine the right borders for protected areas and enhance the ecosystem efficiency. Keywords: Protected areas, 5s method, conservation Targets, landscape analysis
