عنوان پایان‌نامه
ساماندهی و توانمندسازی اجتماعی سکونتگاههای غیررسمی محله گلشن
- رشته تحصیلی
- جغرافیا و برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 49687;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1567
- تاریخ دفاع
- ۰۵ تیر ۱۳۹۰
- دانشجو
- سمیه زیاری
- استاد راهنما
- احمد پوراحمد
- چکیده
- چکیده امروزه ساماندهی وتوانمندسازی سکونتگاهای غیررسمی درمحلات شهری بویژه شهرهای بزرگ ازمسائل اساسی در برنامه ریزی شهرهاست. بنابراین این موضوع در محله گلشن (خاک سفید)واقع در شرق تهران موردبررسی قرار می گیرد.در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. جامعه آماری 13767 خانوار( 53458نفر) و حجم نمونه 194 از سرپرستان خانوار است. روش نمونه گیری تصادفی است. به منظور تعیین و اندازه گیری عوامل موثر بر ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی در محله گلشن، 24 متغیر در قالب امکانات و نیازهای وضع موجود به عنوان متغیرهای تاثیر گذار بر ساماندهی سکونت گاه غیررسمی مورد بررسی قرار گرفت. جهت شناسایی عوامل اصلی از تحلیل عاملی استفاده شده است.با توجه به انجام تحلیل عاملی ،این 24 متغیر ساماندهی سکونت گاه غیررسمی محله گلشن، در6 عامل دسته بندی شدند. دربین این 6عامل، عامل اول شامل: امکان تامین برق از شبکه غیر مجاز، ساخت و ساز انجام شده بدون پروانه شهرداری، حفظ محیط زیست، رعایت اصول فنی و استانداردهادر ساخت مساکن، رضایت ازعملکرد شورای شهر تهران است. در عامل دوم امکانات بهداشتی- درمانی، رعایت بهداشت، جمع آوری بموقع زباله و امکان دسترسی به آب بهداشتی، در عامل سوم قاچاق، دزدی و اعتیاد به مواد مخدر و در عامل چهارم اعمال منافی عفت، مزاحمت های خیابانی و کلاهبرداری در عامل پنجم فضای سبز، رضایت از زندگی و رضایت ازعملکرد شورای محله گلشن در عامل ششم امکانات آموزشی قرار گرفتند. وزن بندی عوامل نشان می دهد عامل اول عامل کالبدی با میزان 229/4 بیشترین تاثیر را در ساماندهی سکونت گاه غیررسمی در محله گلشن داشته است. عامل اجتماعی و اقتصادی با 822/2 در رتبه دوم قرار دارد. از بین متغیرهای مورد بررسی در ارتباط با مالکیت اراضی، متغیرهای علت انتخاب محل سکونت و مساحت زیربنای واحدها معنی دار می باشد که معنی داری آن در سطح 95 و 98/0 درصد است. از آن جایی که اکثر ساکنین محله گلشن اجاره نشین بوده اند (حدود 6/35 درصد) و تنها 7/22 درصد از ساکنین دارای ملک با سند رسمی هستند، قیمت پایین اجاره نسبت به مناطق و محلات دیگر، در انتخاب این محله عامل اصلی و کلیدی بوده و در همین ارتباط اکثر واحدهای مورد استفاده ساکنین نیز دارای مساحت زیربنای پایین بوده است. به طوری که این عوامل تاثیر مستقیمی بر نوع مالیکت اراضی دارند و نوع مالکیت اراضی نیز در شکل گیری سکونت گاههای غیررسمی تاثیر دارد و اثرات خود را به انتخاب محل سکونت و زیربنای واحدهای مسکونی و میزان و نوع درآمد و هزینه خانوارها و تعداد اتاق و طبقات در واحدهای مسکونی می گذارند و باعث تشدید روند شکل گیری سکونت گاه غیررسمی می شوند.از بین متغیرهای مورد بررسی در ارتباط با وضعیت کالبدی، متغیرهای مصالح به کاررفته در رواحدهای مسکونی، تاسیسات واحدهای مسکونی و تعداد اتاق در واحدهای مسکونی معنی دار می باشد که معنی داری آن در سطح 98/0 درصد است. در همین ارتباط اکثر واحدهای مورد استفاده ساکنین نیز دارای ضعیت کالبدی مناسبی نبوده است به طوری که این عوامل تاثیر مستقیمی بر تشدید روند اسکان غیررسمی در محله گلشن داشته است. بررسی های میدانی علل مهاجرت اعضای خانوارهای محله گلشن(خاک سفید) نشان می دهد 9/28 درصد از ساکنین به دلیل عدم دسترسی به امکانات و تسهیلات و 6/18 درصد نیز به دلیل عدم داشتن شغل مناسب از محل سکونت خود مهاجرت کرده اند. همچنین در حدود 4/47 درصد از ساکنین ارزان بودن زمین و مسکن را دلیل انتخاب محله برای سکونت عنوان کرده اند و در حدود 1/21 و 5/16 درصد نیز به ترتیب قیمت پایین اجاره خانه و نزدیکی به محل کار را دلایل انتخاب محله برای سکونت بیان کرده اند.درپایان راهبرد های ساماندهی وتوانمندسازی ارائه شده است. کلید واژگان: ساماندهی، توانمندسازی، مالکیت زمین، مشارکت، محله گلشن.
