عنوان پایان‌نامه
تحلیل فضایی عملکردی منطقه پنج تهران و ارایه راهکارهایی در راستای تحولات آتی
- رشته تحصیلی
- شهرسازی برنامه ریزی شهری و منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 49358
- تاریخ دفاع
- ۰۲ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- ناصر رضایی
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- محدوده شهری منطقه پنج تهران فشارهای مختلفی را به واسطه فعالیت¬های انسانی با آثار و پیامدهای مختلف، در درون خود و تقسیمات فضایی¬اش تجربه کرده است. از بدو شکل¬گیری نیز تا کنون فشارها ادامه پیدا کرده و به علت دیدگاه¬های برنامه¬ریزی و مدیریتی با تحولات فضایی در دور¬ه¬های زمانی متفاوت با جایگاه متفاوت - از یک منطقه پیراشهری به یک منطقه درون شهری- روبرو بوده است. ویژگی این دیدگاه¬ها به صورت وسیعی به واسطه ضعف شناخت روابط منطقی و علی- معلولی موجود میان فعالیت¬های توسعه¬ای و جایگاه محیط در این دوره¬های زمانی بر راهبری تحولات اخیر اثر گذار بوده است. به عبارت دیگر غلبه بر این مشکلات در منطقه مذکور، می¬بایستی با رویکردهای متفاوتی همراه باشد؛ یکی از آنها ارتقاء میزان شناخت و درک از پدیده¬های حاضر و پیشین در مشاهده و ارائه فرآیند ارتباطات و پیش¬بینی تغییرات توزیع فضایی کاربری اراضی آتی و پیامدهای آنهاست. هدف این تحقیق، تشریح جایگاه عدالت فضایی در تحلیل کاربری زمین، در راستای پشتیبانی از استراتژی¬های مدیریتی مناطقی با ویژگی¬های همچون منطقه مورد بررسی است. بر همین اساس این تحقیق به تبیین کمی و کیفی توزیع فضایی جمعیت و کاربری¬ اراضی شهری میان هفت ناحیه منطقه پنج پرداخته و در این راستا با استفاده از روابط کمی آنتروپی، کیفیت توزیع فضایی جمعیت طی سالهای 1375، 1381، 1385، 1388 مورد سنجش قرار گرفت و نتایج حاکی از آنست که توزیع جمعیت طی سالهای مذکور با تفاوت اندکی نسبت به قبل به سمت توزیع متعادل حرکت کرده است. در ادامه با بهره¬گیری از نرم¬افزار GIS به تحلیل فضایی کاربری اراضی شهری به لحاظ توزیع فرمی (با مبحث خود همبستگی فضایی و آنتروپی) در سطح محدوده منطقه پنج تهران پرداخته شد و با استفاده از رابطه کمی ضریب تغییرات(CV) و شاخص ویلیامسون به لحاظ توزیع کیفی کاربری¬ها در ارتباط با 12 شاخص کالبدی طی سالهای 1375، 1381، 1385، 1388 و 1389 در دستیابی به عدالت فضایی مورد سنجش قرار گرفت و نتایج حاکی از آن است که توزیع کاربری¬های خدماتی طی سالهای اخیر با فراز و نشیب¬های در درون نواحی هفت گانه همراه بوده است. در انتها نیز با استفاده از ضریب تبدیل کوییک به بررسی ارتباط تحولات فضایی جمعیت و تحولات فضایی کاربری اراضی پرداخته شده است. نتایج حاکی از آنست که بر مبنای قدرت مدل برازش شده 94 درصد از عوامل تأثیر گذار بر جابجایی¬های جمعیتی نواحی منطقه پنج متأثر از دو عامل جمعیت نواحی در دوره¬ها زمانی قبل و میزان و نحوه توزیع عوامل کالبدی مطرح شده بوده است. در حدود 58 درصد جابجایی¬ها به عواملی بستگی دارد که مرتبط به دوره¬های قبل بوده و 42 درصد مربوط به عواملی است که سالیانه به وقوع می¬پیوندند و ربطی به دوره¬های قبل ندارند (مثل زاد و ولد و مهاجرت از مناطق یا شهرهای دیگر به نواحی منطقه پنج تهران). در نهایت با توجه به تحلیل¬های صورت گرفته در جریان پژوهش، ابتدا نگرش¬های کلی در مقیاس فرامنطقه¬ای بر مبنای تحقیقات پژوهش حاضر بیان و در ادامه با بیان نقاط قوت، ضعف، فرصت¬ها و تهدیدهای محدوده مورد بررسی راهبردهای مد نظر ارائه و با استفاده از روش تاپسیس فازی اولویت بندی شد. در نهایت با توجه به اینکه راهبرد توزیع عادلانه خدمات جزء اولویت راهبردها قرار گرفت، اولویت نواحی در تأمین هر یک از خدمات مورد بررسی به منظور دستیابی به عدالت فضایی مشخص شد. کلید واژه ها : کاربری زمین، عدالت فضایی،GIS، شاخص ویلیامسون،آنتروپی، تبدیل کوییک، منطقه 5 تهران
- Abstract
- The district five of Tehran metropolitan area, has experienced variety pressures within it’s spatial division due to the effects and consequences of human activities. Since the formation of ever, pressure continued and due to planning and management views has been met with the spatial changes in different places and time periods - from a periphery region area to a urban region-. Due to poor understanding of the logical and causal relationships of features on a wide range, between the effect of the development activities and the environment, in this time periods has been effective in recent developments operation. In other words, to overcome these problems in this case, should be associated with different approaches; one of them is to promote the understanding of the observed phenomena in the present and past and predicted relationship and changes in spatial distribution of future land use and impacts of them. The goal of this study is, the analysis of spatial justice in land use, in order to support management strategies in areas with features such as this case. Based on, this research has paid to explain qualitative and quantitative the spatial distribution of population and urban land use between seven subdistrict, and in this direction using by entropy, the quality of the spatial distribution of population measured in the years 1996, 2002, 2006, 2009 and the results indicate that the population distribution, with little difference compared to previous years has moved toward a balanced distribution. By using GIS software has paid to analyze the spatial distribution of urban land use form (with topic spatial autocorrelation and entropy) in the district five of Tehran and using by coefficient of variation (CV) and Williamson index, was measured quality distribution of land use related with 12 physical indicators of the years 1996, 2002, 2006, 2009 and 2010 in access to justice, and the results indicate that the distribution of service land use has been change in recent years within the seven sub district. Finally, using the Quick conversion change ratio are addressed to the relationship between spatial changes of population and land use. The results indicate that, Based power model was fitted, 94 percent of demographic shifts in this study, was affecting by two factors, one sub district population in the past period times and the amount and distribution of physical factors has been raised. about 58 percent of the shifts depends on factors related to past periods time and 42 percent related to the annual incidence of factors not related to periods time (such as fertility and migration from other district or cities to five district of Tehran). Finally, based on the analysis in this study, the overall attitude in trans-regional scale Was expressed and so by attention to the strengths, weaknesses, opportunities and threats; strategies offer and then were prioritized using fuzzy Topsis. Finally, because of strategy of the equitable distribution of services was exposure among the priority strategies, priority areas in providing a service space was investigated in order to achieve spatial justice. Keywords: land use, Spatial justice, GIS, Williamson index, Entropy, Quick conversion change ratio , district five of Tehran
