عنوان پایان‌نامه
بررسی اثر تنش کمبود آب روی برخی صفات مورفولوژیک،فیزیولوژیک و کیفی هیبریدهای آفتابگردان
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی -زراعت
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 47406;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 466
- تاریخ دفاع
- ۳۰ بهمن ۱۳۸۹
- دانشجو
- حسین اورکی
- استاد راهنما
- ایرج اله دادی
- چکیده
- چکیده به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب روی برخی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و کیفی هیبرید های آفتابگردان آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. عامل اصلی شامل سطوح آبیاری (50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A که به ترتیب معرف آبیاری مناسب، تنش کمبود آب متوسط و تنش کمبود آب شدید) و عامل فرعی شامل 4 هیبرید آفتابگردان (آذرگل، آلستار، هایسان 33 و هایسان 25) می باشد. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، وزن خشک اندام های مختلف، فیزیولوژیک، صفات وابسته به کیفیت دانه هیبریدهای آفتابگردان، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص های تحمل به خشکی بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد هیبریدهای دیررس سهم بیشتری از مواد فتوسنتزی خود را به بخش های رویشی تخصیص می دهند، در حالی که هیبریدهای زودرس حجم بیشتری از مواد ذخیره ای و فتوسنتزی خود را به بخش زایشی (طبق) ارسال می کنند، بطوری که هیبرید زودرس آلستار با وجود داشتن ارتفاع کمتر نسبت به هیبریدهای دیررس موفق به تولید بزرگترین طبق گردید. همچنین بررسی ها حاکی از قابلیت بالای این هیبرید در تنظیم اسمزی و در نتیجه تحمل شرایط تنش کمبود آب بود، بنابر نتایج به دست آمده هیبرید آلستار در شرایط تنش کمبود آب بیشترین میزان اسید آمینه پرولین و همچنین مقادیر بالای قندهای محلول کل را در برگ خود دارا بود، نکته قابل توجه این است که هیبرید آلستار کمترین حساسیت به شرایط تنش کمبود آب را از نظر هدایت روزنه ای داشت، بطوری که بیشترین میزان هدایت روزنه ای در شرایط تنش خشکی به این هیبرید تعلق داشت. در شرایط تنش متوسط و شدید کمبود آب، هیبرید آلستار به دلیل قابلیت حفظ صفات مرتبط با عملکرد دانه توانست بیشترین میزان عملکرد دانه (به ترتیب 2121 و 829 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دهد. با این وجود در شرایط آبیاری مناسب بیشترین میزان عملکرد دانه توسط هیبرید بومی و دیررس آذرگل (3448 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. ارزیابی شاخص های مقاومت به خشکی نشان داد در شرایط تنش متوسط خشکی شاخص های MP و GMP و در شرایط تنش شدید خشکی شاخص های GMP و STI بهترین شاخص ها برای ارزیابی تحمل به تنش خشکی هیبریدهای آفتابگردان می باشند. همچنین بر اساس نتایج حاصل از نمودارهای دو بعدی و سه بعدی، شاخص های برتر در هر دو شرایط تنش خشکی متوسط و شدید هیبرید زودرس آلستار را به عنوان هیبرید برتر معرفی نمودند. کلمات کلیدی: آفتابگردان، تنش کمبود آب، شاخص های تحمل به خشکی، صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه.
- Abstract
- Abstract A field experiment during year 2009 was conducted in research station of University of Tehran, college of Abouraihan in Pakdasht region, Iran. The study was aimed to investigate the effect of water deficit stress on some morphological, physiological and Qualitative traits of four sunflower hybrids., Azargol, Alstar, Hysun 33 and Hysun 25, under three different irrigation regimes., irrigation after 50 (normal irrigation), 100 (mild stress) and 150 (intense stress) mm cumulative evaporation from evaporation pan class A. The experiment was laid out as a split plot design based on RCB. Traits in this experiment included phonological, morphological, dry weight of various organs, physiological, related grain quality traits of sunflower hybrids, grain yield, yield components and drought Stress tolerance Indices. The results of this experiment indicated that a greater share of photo assimilate in tall hybrids allocate to vegetative parts, While dwarf hybrids send a greater volume of their storage material and photosynthesis to reproductive parts (head), so the dwarf sunflower hybrid Allstar despite having less height than tall sunflower hybrids was able to produce the largest head (reproductive part). Also, Studies showed that sunflower hybrid Alstar has a high ability in osmotic adjustment and tolerance to water deficit stress. According to the results in water deficit conditions dwarf sunflower hybrid Alstar having the highest amount of proline and soluble sugars in its leaves. It is considerable that dwarf sunflower hybrid Alstar having the least sensitivity to water deficit stress conditions due to its optimum Stomatal Conductivity, because in drought conditions the highest Stomatal Conductivity was obtained by this sunflower hybrid. Results indicated that under normal irrigation, mild and intense water deficit stress, maximum seed yield was obtained by Azargol (3448 kg ha-1), Alstar (2121 kg ha-1) and Alstar (829 kg ha-1) respectively. Therefore, Alstar hybrid under both levels of water deficit stress conditions in aspect of seed yield and related traits such as seed number per head, 1000 seed weight and head diameter had the most tolerance to these conditions. However, with normal irrigation, Azargol hybrid had highest seed yield. In order to determine best indices by its correlation with yield and by exploring biplot and three-dimensional graphs in moderate drought conditions GMP and MP indices and in severe drought conditions GMP and STI indices to select the best drought tolerance of sunflower hybrids were detected. Also based on the results of three-dimensional graphs in both moderate and severe drought stress conditions Allstar was the superior to others. Keywords: sunflower, water deficit, drought tolerance indices, morphological traits, grain yield.
