عنوان پایان‌نامه
گونه شناسی شاخص های نابرابری و تحلیل روند نابرابری در اجزای هزینه خانوار در ایران
- رشته تحصیلی
- علوم اقتصادی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده اقتصاد شماره ثبت: 1447;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55450
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- سیدعلی روحانی
- استاد راهنما
- حمید ابریشمی
- چکیده
- در باب چیستی عدالت اقتصادی سخن بسیار رفته به طوری که عمده تحقیقات اقتصادی مرتبط با عدالت، به معرفی و نقد نظریات موجود در چیستی عدالت پرداخته‌اند. اما نکته‌ای که غالباً مغفول مانده اینست که توافق اندیشمندان کشور بر سر یک تعریف واحد از عدالت، لزوماً ما را در فرایند توسعه عدالت محور قرار نخواهد داد. لازمه اثرگذاری رویکردهای نظری در عینیت اقتصاد و سیاستگذاری‌های کشور، داشتن شاخصهای مناسب است. به بیان دیگر، حلقه واسط تئوری‌های اقتصادی و عینیت اقتصاد، شاخصهای اقتصادی هستند و موضوع عدالت نیز از این قاعده مستثنی نیست. این نکته زمانی آشکارتر می‌شود که توجه کنیم که شاخصهای اقتصادی، صرفاً برای اندازه‌گیری و به عنوان عناصر منفعل، در اقتصاد نمود ندارند؛ بلکه کارکردی کاملاً فعال دارند و عملاً بسیاری از رفتارهای اقتصادی مردم و دولتها را جهت‌دهی می‌کنند. بنابراین عدم توجه به مبحث شاخص‌سازی در موضوع عدالت، مانع بزرگی خواهد بود برای اثرگذاری تلاشهای نظری مربوطه در حوزه سیاستگذاری و اجرا. در پژوهش حاضر به عنوان یکی از حلقه‌های زنجیر نیل به اقتصاد عادلانه، ابتدا با ارائه گستره نظریات موجود در خصوص چیستی عدالت، یک دسته‌بندی کلی از این نظریات ارائه می‌دهیم تا جایگاه مبحث نابرابری در موضوع چیستی عدالت روشن شود. سپس ضمن مرور ادبیات موجود در بحث شاخص‌سازی،ویژگی‌های مطلوب برای یک شاخص (نا)برابری برشمرده می‌شود.تمرکز پژوهش حاضر بر معرفی شاخصهای (نا)برابری و ویژگی‌های آنها خواهد بود. بدین منظور و در بخش بعدی، مهمترین شاخصهای ارائه شده در خصوص (نا)برابری (بیش از 20 شاخص) را معرفی کرده و با استفاده از یک چارچوب مفهومی (مبتنی بر روشهای ریاضی به‌کار گرفته شده در شاخص‌سازی)، دسته‌بندی خواهیم کرد. همچنین در این بخش ویژگی‌های مهم هریک از شاخصهای معرفی شده به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد تا حوزه کاربرد و نقاط قوت وضعف آنها روشن شود. در بخش انتهایی پژوهش، با توجه به یافته‌های قسمت‌های قبل، شش شاخص نابرابری برگزیده شده و روند نابرابری در هفت جزء اصلی هزینه خانوار، طی سالهای 1372 تا 1387 ، بر اساس این شش شاخص مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. نتایج حاکی از آن است که نابرابری در این دوره، در اغلب اجزاء هزینه خانوار به طور متوسط دارای روند کاهشی بوده، لیکن دارای نوسانات نسبتاً بالایی نیز بوده است.
- Abstract
- In order for a just economic order to act as a guide for economic policy it is critical to find indicators that can measure the extent of social justice in an economy. It is worth mention that economic indicators are not neutral but actually tend to have implicit in them a particular value system and push those engaged with setting and implementing economic policies in certain directions. This research starts by a review of different appreciations of social justice and the role of inequality in this discussion. We then review the literature on desirable indicators in order to determine the main features of a useful measure of inequality. We list some 20 measures of inequality and classify them based on mathematical qualities of an indicator. In this process, we identify desirable features of inequality indexes as well as the strengths and weaknesses of each measure. This article concludes by choosing 6 indicators of inequality in order to assess the trend rate of change in 7 components of household expenditures for the period 1993 to 2008. The study reveals that inequality has had a downward trend with respect to most components of household expenses, but has been subject to considerable volatility. Keywords: Justice, Inequality, Inequality Measurement, Inequality Index, Expenditure Components
