عنوان پایان‌نامه
بررسی نقش کانالهای کلسیمی و پتاسیمی در افزایش حس درد ناشی از تزریق مکرر مورفین در موش کوچک آزمایشگاهی
- رشته تحصیلی
- زیست‌شناسی-علوم جانوری -فیزیولوژی جانوری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 4700;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 52740
- تاریخ دفاع
- ۲۳ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- شاهو آذریان
- استاد راهنما
- آمنه رضایوف
- چکیده
- مورفین از جمله قویترین داروهای ضددرد هستند که با کاهش حساسیت نسبت به محرک‌های خارجی و داخلی ایجاد بی‌دردی می‌کند. از طرف دیگر گزارش شده است که تزریق مکرر مورفین موجب هایپرآلژزی یا افزایش حس درد در تست‍های مختلف بررسی درد می‌شود. در تایید این گزارش، مطالعات گذشته نشان داده‌اند که خاصیت ضد دردی مورفین در موش‌های معتاد به مورفین کاهش می‌یابد، اما تاکنون مکانیسم دقیق این تغییر مشخص نشده است. کانالهای کلسیمی و پتاسیمی در مکانیسم ضددردی مورفین نقش مهمی بازی می‌کنند. بنابراین به منظور کاهش مقدار مصرفی مورفین و کاهش اثرات جانبی آن، مصرف همزمان مورفین با داروهای دیگر از جمله داروهای موثر بر کانالهای کلسیمی و پتاسیمی پیشنهاد می‌شود. هدف از مطالعه‌ی حاضر بررسی نقش کانالهای کلسیمی و پتاسیمی در افزایش حس درد ناشی از تزریق مکرر مورفین در موش کوچک آزمایشگاهی است که مشخص شدن مکانیسم عمل آن به رفع اثرات جانبی مورفین کمک خواهد کرد. برای بررسی افزایش حس درد در موش‌های کوچک آزمایشگاهی از نژاد NMRI و تست هات پلیت یا صفحه داغ استفاده شد. داروهایی که در این تحقیق استفاده شدند عبارتند از: مورفین، نالوکسان ( آنتاگونیست رسپتورهای مو اوپیوئیدی)، گلیبن‌کلامید (مسدودکننده کانالهای پتاسیمی)، نیمودیپین (مسدودکننده کانالهای کلسیمی)، دیازوکساید (بازکننده کانالهای پتاسیمی). همه‌ی داروها به صورت داخل صفاقی تزریق شدند. حیوانات به دو دسته عادی و با پیش‌تیمار تزریق مکرر مورفین تقسیم شدند. در دوره تزریق مکرر، مورفین 20 میلی‌گرم/کیلوگرم برای سه روز متوالی تزریق شد و پس از یک دوره پنج روزه قطع دارو در روز نهم تست هات پلیت انجام شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که تزریق مورفین در موش‌های عادی، 30 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 5/7، 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم اثرات ضددردی القا نمود، در حالی‌که در موش‌های با دریافت تزریق مکرر مورفین 20 میلی‌گرم/کیلوگرم اثرات ضد دردی همه مقادیر مورفین (5/7، 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم) کاهش نشان داد و در مقادیر 10و 15 این کاهش معنی‌دار بود. تزریق نالوکسان قبل از مورفین در موش‌های عادی نشان داد که نالوکسان 1 میلی‌گرم/کیلوگرم باعث مهار خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر مختلف شد. تزریق نیمودیپین، 45 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 5/2، 5، 10 و 20 میلی‌گرم/کیلوگرم در موش‌های عادی و با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین تغییر معنی‌داری در واکنش به درد ایجاد نکرد. جالب اینکه تداخل نیمودیپین و مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین نشان داد که تزریق نیمودیپین 20 میلی‌گرم/کیلوگرم باعث کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم گردید. اگرچه تزریق گلیبن‌کلامید، 45 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 2، 4، 8، 12و 20 میلی‌گرم/کیلوگرم در موش‌های عادی و با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین تغییر معنی‌داری در واکنش به درد ایجاد نکرد، اما تزریق گلیبن‌کلامید 20 میلی‌گرم/کیلوگرم همراه با مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین باعث کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم گردید. تزریق دیازوکساید، 45 دقیقه قبل از تست، در موش‌های عادی در مقادیر مختلف (25/.، 1، 5 و 20 میلی‌گرم/کیلوگرم) نشان داد که خاصیت ضددردی در مقدار یک میلی‌گرم/کیلوگرم به طور معنی‌دار کاهش یافت، در حالی‌که در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین تغییر معنی‌داری در واکنش به درد ایجاد نکرد. تزریق دیازوکساید 1 میلی‌گرم/کیلوگرم همراه با مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین تمایل به کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم را نشان داد، اما معنی دار نبود. از طرف دیگر تزریق دیازوکساید 20 میلی‌گرم/کیلوگرم همراه با مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین باعث کاهش معنی‌دار خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی‌گرم/کیلوگرم شد. بطور خلاصه نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اثرات ضددردی مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین کاهش می‌یابد و تزریق نیمودیپین، گلیبن‌کلامید و دیازوکساید موجب کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در موش های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین می‌شود. با توجه به نتایج، می‌توان پیشنهاد نمود که کانالهای کلسیمی و پتاسیمی در مسیرهای تنظیمی درد در هایپرآلژزیای ناشی از تزریق مکرر مورفین نقش دارند و احتمالاً القا حساسیت به مورفین نه تنها گیرنده‌های اوپیوئیدی بلکه این کانال‌ها را تحت تاثیر قرار داده و درنتیجه تغییر پیام درد ایجاد شده که بصورت کاهش بیشتر خاصیت ضدردی مورفین در موش‌های با پیش تیمار تزریق مکرر مورفین مشاهده می‌شود.
- Abstract
- morphine is the most potent analgesics that exert their effects by decrease sensitization to endogenous and exogenous stimulus. It has been reported that hyperalgesia induced by repeated administration of morphine in different kinds of pain models. According to research, morphine analgesia is decreased in addicted mice to morphine, but the exact mechanism of this change has not exactly been clarified. calcium and potassium channels play an important role in mechanism of morphine analgesia. In order to reduced dosage of and side effects of morphine, co-adminstration of morphine and another drugs has been proposed. The aim of the present study was to investigate role of calcium and potassium channels in hyperalgesia induced by repeated administration of morphine in mice. A hot plate test of analgesia meter was used to assess analgesic effect of drugs in mala NMRI mice. The following drugs were used: morphine as an opioid agonist, naloxone as an opioid antagonist, nimoidipine as a L-type calcium channel blocker, glibenclamide and diazoxide as ATP-sensitive potassium channel blocker and opener, respectively. All drugs were injected through an intraperitoneal route. Effects of each drug were examined in two sets of normal mice and mice with pretreatment of repeated administration of morphine. For treatment of mice, they received morphine 20 mg/kg for three consecutive days followed by five days of no drug treatment. On the test day, morphine was injected 30 min before testing, naloxone was injected 20 min before testing, glibenclamide, nimodipine and diazoxide were injected 45 min before the test. The results showed that administrations of morphine at doses of 7.5, 10 and 15 mg/kg, induced analgesia in normal mice, while the analgesic effects of all doses of morphine was significantly decreased in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Injections of naloxone 1 mg/kg at 15 min before morphine prevented the analgesic effect of morphine in normal mice. Injections of nimodipine (2.5, 5, 10, 20 mg/kg) by itself had no effect in normal mice and mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Interestingly, injections of nimodipine 20 mg/kg caused more decrease in the analgesic effect of morphine in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Injections of glibenclamide (2, 4, 8, 12, 20 mg/kg) by itself had also no significant effect in nomal mice and mice with pretreatment of repeated administration of morphine, but injections of glibenclamide 20 mg/kg caused more decrease in the analgesic effect of morphine in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Injections of diazoxide (0/25, 1, 5, 20 mg/kg) showed an algesic effect in normal mice, but no effect was observed in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Co-injections of diazoxide at doses of 1 and 20 mg/kg also caused more decrease in the analgesic effect of morphine in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. Since co-injections of nimodipine, glibenclamide or diazoxide along with morphine caused more decrease in morphine analgesia in mice with pretreatment of repeated administration of morphine. the possible role of calcium and potassium channels in hyperalgesia induced by repeated administration of morphine can be proposed. It is possible that in mice with pretreatment of repeated administration of morphine, both opioid receptors and ion channels are affected, and therefore increase the pain signals, which subsequently cause a more decrease in the analgesic effect of morphine.
