عنوان پایان‌نامه
بررسی شیمی کانی های توده نفوذی کوه زرگلی (شمال غرب زاهدان)
- رشته تحصیلی
- زمین شناسی_پترولوژی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 4631;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51388
- تاریخ دفاع
- ۱۶ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- مهدی سراوانی فیروز
- استاد راهنما
- علی کنعانیان
- چکیده
- توده نفوذی زرگلی در شمال غربی شهرستان زاهدان واقع گردیده است و بخشی از زون جوش خورده سیستان در شرق ایران می‌باشد. سنگهای گرانیتی این توده عمدتاً از کانی‌های بیوتیت، کوارتز، پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار و کانی‌های فرعی آپاتیت و زیرکن تشکیل شده و بر اساس فراوانی کانی-های سازنده یک بیوتیت¬گرانودیوریت به حساب می¬آید. مشخصه بارز این توده گرانودیوریتی حضور فراوان آنکلاو‌هایی از نوع متاسدیمنتری و چندین دایک اسیدی و دیوریتی است. بر اساس آنالیز‌های مایکروپروب صورت گرفته بر روی کانی‌های توده نفوذی زرگلی، مشخص گردیده که بیوتیت‌های این گرانیت از نوع منیزیم بیوتیت (غنی از منیزیم) بوده و یک منشأ عمیق (پوسته تحتانی – گوشته فوقانی) را برای ماگمای والدشان مشخص می‌کنند. همچنین این گرانیت نوع I و کالک آلکالن می¬باشد که در یک محیط فرورانشی کوهزایی تشکیل شده است. این نتایج با نتایج به دست آمده از آنالیز سنگ کل این توده (Rezaei-Kahkhaei et al. 2010) یکسان می‌باشد. فوگاسیته اکسیژن ماگمای سازنده با توجه به ترکیب بیوتیت 12-10 تا 13-10 بار تعیین شده که معرف یک فوگاسیته اکسیژن بیشتر از بافر نیکل- اکسید نیکل (NNO) و کمتر از بافر هماتیت - مگنتیت (HM) است. پلاژیوکلازهای توده گرانودیوریتی اصلی از نوع آندزین-لابرادوریت و پلاژیوکلازهای آنکلاوهای متاسدیمنتری و دایک‌های اسیدی موجود در توده به ترتیب از نوع بیتونیت و آلبیت-الیگوکلاز هستند. اگرچه کانی آمفیبول در توده گرانودیوریتی زرگلی حضور ندارد ولی در آنکلاوهای متاسدیمنتری و دایک‌های دیوریتی موجود در این توده به عنوان فاز کانیایی مافیک اصلی دیده می‌شود. آمفیبول‌های موجود در آنکلاوهای متاسدیمنتری عمدتاً از نوع منیزیو¬هورنبلند و آمفیبول‌های موجود در دایک‌های دیوریتی عموماً از نوع چرماکیت هستند. سه نوع مختلف تورمالین Schorl، Dravite و Foitite در دایک‌های اسیدی و پگماتیت‌های همراه توده نفوذی وجود دارد که از نوع سدیک (غنی از سدیم) محسوب می‌شوند و نشان دهنده ماهیت هیدروترمال لیتولوژی میزبان خود و مشخصه پگماتیت‌های نازا هستند. استفاده از ترمومترها و بارومترهای مختلف برای توده نفوذی زرگلی مشخص کرد که ماگمای تشکیل دهنده توده در زمان جایگیری، دمایی در حدود 800 درجه سانتیگراد داشته است که از دمای تعیین شده به وسیله هاله دگرگونی (حدوداً 700 درجه سانتیگراد) و دمای 700 تا 750 درجه سانتیگرادی محاسبه شده توسط کشتگر (1383) کمی بیشتر است. همچنین توده نفوذی زرگلی احتمالاً در فشار حدوداً 2 کیلو بار جایگزین شده است. این فشار به خوبی می‌تواند بیانگر فشار و عمق تثبیت توده باشد. بنابراین توده نفوذی زرگلی احتمالاً توانسته تا عمق حدود 7 کیلومتری سطح زمین صعود کند و در این عمق به طور کامل تبلور یابد. با توجه به I بودن این گرانیت، تشکیل آن از یک منبع آذرین نسبت به یک منبع رسوبی محتمل¬تر است. بنابراین می توان چنین تصور کرد که طی مراحل نهایی فرورانش لیتوسفر اقیانوسی سیستان به زیر بلوک افغان، لیتوسفر اقیانوسی دی¬ هیدراته شده و آب موجود در آن به درون گوه گوشته ای آزاد شده است. این فرایند موجب ذوب بخشی گوه گوشته ای شده و در نتیجه یک ماگمای بازالتی کالک-آلکالن ایجاد گردیده، این ماگمای بازالتی به تراز‌های بالایی گوشته صعود کرده، در زیر پوسته جایگیری نموده و موجب ذوب بخشی سنگهای آذرین پوسته زیرین شده که در نتیجه یک ماگمای گرانیتی کالک¬آلکالن تشکیل شده است. این ماگمای گرانیتی طی صعود و جایگیری با سنگهای رسوبی آلایش یافته و نهایتاً در عمق حدود 7 کیلومتری سطح زمین مستقر شده و تبلور یافته است.
- Abstract
- The Zargoli intrusive body located in the northwest of the Zahedan city and is a part of Sistan suture zone in the eastern Iran. The intrusive body of Zargoli has been mainly formed minerals of biotite, quartz, plagioclase, alkali feldspar and accessory minerals of apatite and zircon; and generally is a biotite granodiorite. The main feature of this granodioritic body is existence of lots of meta sedimentary enclaves with few acidic and dioritic dikes. On the base of microprobe analyses carried out over minerals of the intrusive body of Zargoli, it was determined that biotite is Mg-biotite (enrichment in Mg), showing a deep source (lower crust-upper mantle) for their parental magma. Also, the granites are I-type and calk-alkaline formed in a subduction and orogenic environment; and is the same as the results of whole rock analyses obtained by Rezaei-Kahkhaei et al. 2010. Based on biotite composition, oxygen fugacity for their constructive magma is 10-12 to 10-13 bars which is more than nickel-nickel oxide (NNO) buffer and lower than hematite-magnetite (HM) buffer. Plagioclases of main granodioritic body are andesine-labradorite, and those of meta sedimentary enclaves and acidic dikes in the body are bytownite and albite-oligoclase respectively. Although, amphibole is not present in the Zargoli granodioritic body, it is present in meta sedimentary enclaves and dioritic dikes as a main mafic phase. Amphibole of meta sedimentary enclaves are majority magnesio-hornblende and those of dioritic dikes are most tschermakite. There are three kinds of tourmalines in acidic dikes and pegmatites associated main intrusive body with including schorl, dravite and foitite, which are sodic (enrichment in sodium) showing a hydrothermal nature for their host lithologies and refer them as barren pegmatites. Applying few thermometers and barometers for Zargoli intrusive body showed that magma formed the body had ~ 800oC during emplacement time which is little more of temperature determined by metamorphic aureole (almost 700oC) and 700 to 750oC temperature obtained by Keshtgar (1383). The intrusive pluton maybe emplaced in about 2 kbar. This pressure can be a good indicator for the body consolidation pressure and depth. So the intrusive body of Zargoli maybe comes arose to almost 7 kilometers depth and completely crystallized in this depth. Consideration I-type characterize of the pluton, it is more suitable that the granite formed from an igneous source in compare with a sedimentary source. So we can imagine that during the final period of the subduction of Sistan oceanic lithosphere beneath the Afghan block, oceanic lithosphere dehydrated and presented water released into mantle prism. This process caused partial melting of mantle prism and formed a calc-alkaline basaltic magma, this basaltic magma arose to upper mantle levels, and caused partial melting of lower crust igneous rocks, resulting calc-alkaline granitic magma. The granitic magma contaminated during climbing and emplaced, and crystallized in about 7 kilometers
