عنوان پایان‌نامه
تاریخ سیاسی ,اجتماعی و مذهبی نیشابور در قرن پنجم هجری
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 900641;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51018
- تاریخ دفاع
- ۰۳ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- رضا چنارانی
- چکیده
- نیشابور، در روزگار اسلامی تا حمله مغول، همواره از مهم¬ترین شهرهای خراسان محسوب می¬شد. از این میان، قرن پنجم هجری را می توان دوره اوج اعتبار این شهر دانست. حال سؤال این است که نیشابور قرن پنجم هجری به لحاظ «سیاسی»، «اجتماعی» و «مذهبی» چه تحولاتی را از سر گذراند؟ پاسخ گفتن به این سؤال نیازمند ارائه تصویری جامع و مستند از تحولات سیاسی و اجتماعی نیشابور طی دوره مورد بحث است. نیشابور طی قرن پنجم، تحت سیطره دو حکومت ترک¬تبار غزنوی و سلجوقی قرار¬داشت. این شهر در دهه¬های اولیه این قرن، توانست اعتبار خود را به عنوان مرکز ایالت خراسان حفظ کند، اما به تدریج جایگاه سیاسی خود را از دست داد و شهر مرو دارالملک خراسان شد. همچنین طی این دوره، بزرگان نیشابور حضور پررنگی در کسوت صاحب¬منصبان دیوانی -خصوصا وزارت- این دو سلسله داشتند که نسبت به ادوار قبل و بعد خود بی¬سابقه بود. حضور گروه¬های قومی مختلف- فارس، عرب و ترک- در نیشابور، اقتصاد فعال و پویای آن- در عرصه کشاورزی، تجارت و صنعت نساجی؛ کثرت مراکز و رجال¬علمی ¬و فرهنگی و حضور جریان ¬-های مذهبی مختلف- حنفی، شافعی، کرامی، شیعی و ذمی- در این شهر، نیشابور را به یکی از پویاترین شهرهای جهان اسلام طی قرن پنجم هجری مبدل ساخته¬بود. حضور جریان¬های مذهبی مختلف در نیشابور از یک سو، موجب رونق و پویایی مراکز علمی و فرهنگی این شهر شده بود. از سویی دیگر، زمینه¬ساز رقابت¬هایی بین پیروان این مذاهب ¬شد که گاهی به منازعه و جنگ مذهبی نیز کشیده می¬شد. کلید واژگان: نیشابور، قرن پنجم هجری، اوضاع سیاسی، اوضاع اجتماعی، اوضاع مذهبی.
- Abstract
- Nishabour was the most important cities of the Khurasan in the Islamic era, before the Mongols invasion. This city in the fifth century A.H was very reputation .The question is, How was "political", "social" and "religious" of Nishabour in the 5th century A.H? Nishabour, during 5th century A.H under the Turk dynastics, Ghaznavid and Seljuks, in the first decades of this century maintained its political and administrative reputations as center of khurasan. during the century, patrician of Nishabour served as Court officials - especially as the Ministry- in the Curt of the two dynasties. It was unprecedented before and did not continue after that. Nishabour due to The presence of different ethnic groups –Fars, Arab and Turk -, The active and dynamic economy - and Textile crafts; multitude of scientific and cultural institutions and grandees, and the prin agriculture , trade esence of various religious sects- Hanafi, Shafii, Karrammy,Shiei and Zemmis- in this citybecame one of the most dynamic cities in the Islamic territory in the fifth century A.H .The presence of various religious groups in Nishabour led to scientific and cultural institutions to prosperity. And also ,this status led to sectarian struggles that led to sometimes led to religious conflict. Keywords: Nishabour, 5th century A.H, Political situation , Social situation , Religious situation .
