عنوان پایان‌نامه
آزادی اراده در مکاتب جرم شناسی
- رشته تحصیلی
- حقوق کیفری و جرم شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3451;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 61633
- تاریخ دفاع
- ۳۰ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- نعیمه سادات فتاح قره باغ
- استاد راهنما
- فیروز محمودی جانکی
- چکیده
- موضوع "آزادی اراده" انسان پیش از آنکه در نظریات جرمشناسی مورد توجه قرار بگیرد، به شکلی گسترده در فلسفه مورد بحث و جدل بوده است. بحث جبر و اختیار، رابطه اختیار و علیت، سازگاری یا ناسازگاری آنها، اقسام جبر و ... در این راستا طرح شده اند. مسئله آزادی اراده (فرد مجرم) به جهت ارتباط با مسائل مختلفی چون مسؤولیت کیفری، باز پروری و اصلاح مجرم، پیشگری از جرم، تبیین علل وقوع جرم و ... مورد توجه نظریه پردازان مکاتب جرمشناسی قرار گرفته است. این موضوع به عنوان یکی از مفروضات اساسی این نظریه پردازان، به صورت صریح یا تلویحی در تار و پود نظریات جرمشناسی موجود است. مکاتب مختلف جرمشناسی در این زمینه مواضع مختلفی اتخاذ نموده‌اند: مکتب کلاسیک پیش از تولّد جرمشناسی علمی دیدگاهی کاملاً آزادپندار در مورد فرد مجرم داشته است؛ مکتب تحققّی به عنوان نخستین مکتب در علم جرمشناسی کاملاً فرد مجرم را مجبور و ماهیت او را تعیّن یافته توسط عوامل مختلف زیستی، روانی و محیطی می‌پنداشته است. سایر مکاتب جرمشناسی (از مکاتب نئوکلاسیک تا قرائت‌های نوین مکتب تحققّی، مکاتب دفاع اجتماعی، جرمشناسی راست جدید و ...) در یک جمعبندی کلّی دیدگاهی بینابین را در این موضوع اتخاذ نموده و ضمن پذیرش آزادی اراده مجرم به بررسی نحوه تأثیر عوامل گوناگون بر اراده او پرداخته‌اند. هر چند تمامی مکاتب به صراحت، نظر خود را در مورد مسأله آزادی اراده بیان نداشته و در اتخاذ دیدگاه خود در قبال این موضوع هم لزوماً به مبانی فلسفی این بحث پایبند نبوده اند. با این حال وضعیت مکاتب نوین جرمشناسی را میتوان به عبارتی "جبرانگاری نسبی" قلمداد کرد که با دیدگاه اسلام مبنی بر "امرٌ بین الامرین" بودن مقوله جبر و اختیار سازگاری بیشتری دارد. اما باید در نظر داشت که مکاتب جرمشناسی همگی ماهیتی غیردینی دارند و ارتباط انسان با خداوند که به عنوان مثال در نهاد توبه متبلور میشود تنها در یک نظام جزایی دینی همچون اسلام قابلیت طرح دارد. بنابراین وجود چنین ارتباطی وجه ممیز نظام جزایی اسلام از مکاتب جرمشناسی است.
- Abstract
- چکیده انگلیسی ندارد.
