عنوان پایان‌نامه
ترجمه و تحقیق سه فصل از کتاب رصدخانه های اسلامی تالیف آیدین ساییلی
- رشته تحصیلی
- تاریخ و تمدن ملل اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2009ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 52422
- تاریخ دفاع
- ۳۰ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- عباسعلی زرین کار
- استاد راهنما
- مسعود صادقی
- چکیده
- آیدین صاییلی(1913-1993) یکی از پژوهشگران معاصر شهیر تاریخ علم اسلامی است. وی پس از به پایان رساندن تحصیلات تکمیلی خود در دانشگاه هاروارد در ایالات متحده آمریکا و زیر نظر جرج سارتون(1943) به ترکیه بازگشت و سنت پژوهشی علمی و نوین در زمینه تاریخ علم در ترکیه پایه گذاری کرد. اگرچه صاییلی در طول حیات علمی خود به تحقیق در تاریخ شاخه‌های مختلف علوم نظیر ریاضیات، فیزیک و پزشکی پرداخته است، کتاب رصدخانه های اسلامی که در آن به بررسی محققانه و عالمانه تاریخ رصدخانه در جهان اسلام و منجمان و افراد نام‌آور مسلمان در زمینه علم نجوم پرداخته شده است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کتاب مذکور در سال 1960 و در ده فصل به رشته تحریر درآمده است؛ در نوشتار حاضر سه فصل اول کتاب ضمن ترجمه به زبان فارسی، مورد تحقیق و نقد قرار گرفته است. در فصل اوّل، علاوه بر کلیات نجوم و تنجیم، اهمیت فراگیری دانش در اسلام با استناد به به آیات و احادیث مورد تاکید قرار گرفته است و به دنبال آن علم نجوم و تنجیم در دوره اسلامی و جایگاه آنها در نزد مسلمانان بررسی شده است. صاییلی در فصل دوم کتاب بحث اصلی خود در این کتاب یعنی رصدخانه ها وارد شده و از تأسیس اولین رصدخانه اسلامی در دوره مأمون به عنوان آغازگر سنّت رصدخانه سازی و پرداختن به امور رصدی سخن رانده است. فصل سوم کتاب نیز حاضر به رصدخانه‌ها و رصدهای انجام شده در سده‌های سوم و چهارم هجری/نهم و دهم میلادی یعنی یکی از مهمترین ادوار فعالیت نجومی در دوره اسلامی اختصاص یافته است که طی آن دانشمندان بنامی همچون برادران بنوموسی، ابوحنیفه دینوری، بتّانی، ابن عمید، عبدالرحمن صوفی، ابن اعلم، ابوالوفاء بوزجانی و ابومحمود خجندی پا به عرصه ظهور گذاشتند.
- Abstract
- Aydin Sayli (1913-1993) is one of the significant contemporary researchers of Islamic science history. Having finished his postgraduate studies in Harvard University under the supervision of George Sarton (1943), he returned to Turkey to establish the modern convention of scientific research in the history of science there. Though Sayli typically investigated the history of different fields of study such as mathematics, physics and medicine, his book "Islamic observatories" is a scholarly work on the history of observatory in the Islamic world as well as eminent astronomers, which bears a significant importance. He wrote the book in 1960 in ten chapters. In the present study, the first three chapters of the book are rendered into Farsi and have undergone critical review. The first chapter presents an overview of astronomy and emphasizes the importance of this body of knowledge in Islam with regard to Islamic teachings and Hadith. Further, it investigates the status of astronomy in the Islamic era and among Muslim scholars. The second chapter opens a discussion of observatories and refers to the establishment of the first Islamic observatory during the reign of Ma’mun as the pioneer of the cause of Islamic observatories. The third chapter is dedicated to a discussion of observatories and observations during the third and fourth AH centuries (9 and 10 A.D), which is the most famous era of astronomy in the Islamic world. This era gave birth to the prominent Islamic scientists including Bano Musa brothers, Abu Hanifeh Dinvari, Battani, Ibn Amid, Abdorahman Sufi, Ibn Alam, Abu al-vafa Buzdjani and Abu Mahmud Khodjandi. Keywords: The history of Islamic science, Islamic observatory, Muslim astronomers, Aydin Sayli.
