عنوان پایان‌نامه
نفوذ مجتمع های نظامی صنعتی و حمله آمریکا به عراق در ۲۰۰۳
- رشته تحصیلی
- روابط بین الملل
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3296;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57747
- تاریخ دفاع
- ۱۱ خرداد ۱۳۹۰
- دانشجو
- جعفر عظیم زاده
- استاد راهنما
- ابومحمد عسگرخانی
- چکیده
- پیرامون علل و عوامل چرایی حمله نظامی ایالات متحده آمریکا به عراق در سال 2003 تاکنون دیدگاه های متنوعی مطرح گردیده است. شرایط خاص دولت آمریکا و نظام بین الملل در آن مقطع زمانی اهمیت پرداختن به چنین مسئله ای را هویدا می سازد. همزمان با قطعی شدن تصمیم دولت بوش برای حمله نظامی به عراق بسیاری از نهادها و سازمانهای بین المللی به موازات برخی از دولتهای اصلی هم پیمان ایالات متحده(مانند آلمان و فرانسه) مخالفت قطعی و آشکار خود را اعلام داشتند. به رغم تمام مخالفتهای موجود دولتمردان کاخ سفید با تاکید بر استدلالهایشان که بیشتر ناظر بر وجود تسلیحات کشتار جمعی در عراق بود دیدگاه خود را از مرحله نظر به عرصه عمل رسانده و در کوتاهترین زمان ممکن با شکست ارتش از کار افتاده رژیم بعثی عراق این کشور را اشغال نمودند. همین اصرار بیش از حد دولت آمریکا برای حمله به عراق به رغم وجود مخالفتهای گسترده هم در درون و هم در بیرون از جامعه آمریکا سوالی اساسی را در میان دانشوران روابط بین الملل مطرح ساخت. اینکه چرا و به کدامین علل و عوامل دولت آمریکا دست به اقدامی زد که هم در داخل جامعه آمریکا و هم در بیرون از آن هزینه های گسترده ای را برایش به وجود آورد. در پاسخ به این سوال نگرشهای متعددی مطرح گردیده و هر کس بنا به سطح تحلیل خود به تبیین این پدیده پرداخته است. برخی با تاکید بر اهمیت ذخایر نفتی عراق به بحران انرژی حاکم بر جهان اشاره داشته و با تاکید بر نیاز دولت آمریکا به ذخایر عظیم نفتی عراق علت اصلی تجاوز دولت بوش به خاک عراق را مسئله انرژی دانسته اند. برخی دیگر با اشاره به اهمیت و نفوذ لابی صهیونیسم در تعیین خطی مشی های اصلی سیاست در آمریکا، وجود تهدید علیه اسرائیل ازسوی دولت صدام را برجسته نموده اند. برخی دیگر با تاکید بر اطلاعات منتشر شده از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا پیرامون وجود تسلیحات کشتارجمعی و سلاح های غیرمتعارف در خاک عراق، هشدارهای مکرر نهادهای اطلاعاتی این کشور را عامل اصلی حمله دولت نومحافظه کار دانسته اند. در این پژوهش ضمن تاکید بر اهمیت هرکدام از استدلالهای مطرح شده به عاملی اشاره کرده ایم که در ادبیات موجود در این باب چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. استدلالهای مرسوم که در بالا به برخی از آنها اشاره شد؛ معمولاً با رویکردی تقلیل گرایانه و به نحوی کلیشه ای تمام وقایع به وقوع پیوسته در سیاست خارجی آمریکا را با تاکید بر متغیرهای ثابت ارزیابی نموده اند و غالباً مجالی برای ابراز وجود بررسی سایر متغیرهای موثر در سیاست خارجی آمریکا نمی دهند. برخلاف استدلالهای مطرح شده موجود پیرامون حمله نظامی آمریکا علیه عراق، این پژوهش با استناد به شواهد و قرائن موجود عللی غیر از علل مرسوم را به عنوان علت اصلی حمله نظامی آمریکا یافته است. بر این اساس و با استناد به پیچیدگیهای حاکم بر سیاست خارجی آمریکا، این پژوهش منافع مجتمعهای نظامی- صنعتی آمریکایی (یک ائتلاف نهادینه میان پیمان کاران دفاعی(صنعت)، نظامیان(پنتاگون) و حکومت(کنگره -قوه مجریه) به شمار میرود که به عنوان کارتلی بر ضد منافع عمومی و صرفا با انگیزه سوددهی فعالیت میکند) را عامل اصلی حمله نظامی آمریکا به عراق دانسته است. نگاهی دقیقتر به پیچیدگیهای حاکم بر نحوه تدوین دستور کار سیاست خارجی آمریکا به خوبی نگرشهای ساده انگارانه و تک متغیری در باب تبیین این پدیده را به چالش خواهد کشانید. در این پژوهش ضمن اشاره به نحوه تکوین تاریخی مجتمع های نظامی-صنعتی و چگونگی نفوذ و اثرگذاری آن بر رفتار سیاست خارجی دولت ایالات متحده با تاکید بر آنکه منافع این مجموعه علت اصلی حمله نظامی آمریکا علیه عراق را تشکیل داده است به بررسی فرضیه اصلی تحقیق خود پرداخته ایم.
- Abstract
- Many ideas have been presented about reasons of the US invasion of Iraq in 2003. The specific conditions of the US government along with the international system at that time can clarify the importance of the issue. So, this study aims to indicate which institutes and recourses can be considered as the most influential factor in the US invasion of Iraq. Focusing on the sociology-political economy paradigm, this study believes that Congress, Presidency and other institutes impose some biased behavior to the social-political events. Considering the hierarchical system of society and power in the United States, this research claims that after the 2nd World War and continuation of the Cold War, especially after September 11 attacks, military officials gained the power in this country. In fact, military authorities and industrial-military companies’ stakeholders rule the United States. Referring to the historical evolution of military-industrial companies and their influence on the foreign policy of the US, this study highlights that the benefits of this group can be reckoned as the main reason of the US invasion against Iraq. Key words: The United States, War of Iraq (2003), Military-industrial companies of America, Zionist lobby, CIA
