عنوان پایان‌نامه
برآورد ضرایب کیفیت امواج برشی و کدا در ناحیه هرمزگان جنوب ایران
- رشته تحصیلی
- ژئوفیزیک - زلزله شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 49604;کتابخانه موسسه ژئوفیزیک شماره ثبت: 709
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- مهدی راستگو
- استاد راهنما
- مهدی رضاپور
- چکیده
- در این پژوهش، ضریب کیفیت امواج برشی (QS) به روش نرمالایز کُدا (اَکی، 1980) و ضریب کیفیت امواج کُدا (QC) به روش تک پراکنش به عقب (اَکی و چوئت، 1975) در هفت باند فرکانسی 0/2-0/1، 0/4-0/2، 0/6-0/3، 0/8-0/4، 0/12-0/6، 0/16-0/8 و 0/24-0/12 هرتز به ترتیب با فرکانسهای مرکزی 5/1، 0/3، 5/4، 0/6، 0/9، 0/12 و 0/18 هرتز در ناحیه هرمزگان برآورد شده است. همچنین مقادیر کاهیدگی ناشی از جذب ذاتی و پراکنش به روش وِنِربرگ (1993)، در این ناحیه محاسبه شده است. برای این منظور از دادههای زمینلرزههای ثبت شده توسط ایستگاه لرزهنگاری بندرعباس در طی ژوئن 2004 تا آگوست 2009 که دارای نسبت سیگنال به نویز بزرگتر از 3 و مسافت رومرکزی کمتر از 100 کیلومتر بودهاند، استفاده گردید. برآورد ضریب کیفیت امواج برشی از روی مؤلفه افقی شمالی-جنوبی 183 زمینلرزه و مؤلفه افقی شرقی-غربی 142 زمینلرزه، انجام گرفت. همچنین جهت برآورد ضریب کیفیت امواج کدا، مؤلفه قائم 200 زمینلرزه به کار گرفته شد. پنجره زمانی موج برشی با استفاده از الگوریتم کینوشیتا (1994) تعیین گردید و سرعت موج برشی به طور میانگین 5/3 کیلومتر بر ثانیه در نظر گرفته شد. براساس نتایج به دست آمده، رابطه وابستگی فرکانسی امواج برشی برای مؤلفه افقی شمالی-جنوبی به صورت و برای مؤلفه افقی شرقی-غربی به صورت است. همچنین رابطه وابستگی فرکانسی به دست آمده برای امواج کدا از روی مؤلفه قائم به صورت به ازای پنجره گذشتِ زمانی 20 ثانیه تا به ازای 60 ثانیه تغییر میکند. در تمامی روابط به دست آمده مقدار ضریب کیفیت در فرکانس مرجع 0/1 هرتز، کمتر از 200 میباشد. این امر نشان دهنده آن است که ناحیه مورد مطالعه علاوه بر اینکه از نظر زمینساختی و لرزهخیزی کاملاً فعال است، دارای کاهیدگی و ناهمگنی بالایی نیز میباشد. نتایج به دست آمده با ساختار رسوبی و وجود گنبدهای نمکی در ناحیه هرمزگان مطابقت دارد. براساس این پژوهش، کاهیدگی امواج کدا در جنوب هرمزگان (جزیره قشم) بیشتر است که این امر را میتوان ناشی از وجود رسوبات نرمتر در این بخش نسبت به بخش شمالی ناحیه هرمزگان دانست. با محاسبه مقادیر کاهیدگی ناشی از جذب ذاتی و پراکنش در ناحیه هرمزگان، مشخص گردید که کاهیدگی امواج کدا دارای مقادیری نزدیک به کاهیدگی ناشی از جذب ذاتی است. همچنین به ازای پنجرههای گذشت زمانی کوتاهتر (20 و 30 ثانیه) و فرکانسهای پایینتر (5/1 و 0/3 هرتز)، تاثیر کاهیدگی ناشی از جذب ذاتی غالب است اما در پنجرههای گذشت زمانی طولانیتر (50 و 60 ثانیه) و فرکانسهای بالاتر (0/9، 0/12 و 0/18 هرتز)، تاثیر کاهیدگی ناشی از پراکنش غالب است. کلمات کلیدی: امواج برشی و کدا، پراکنش و جذب ذاتی، ضریب کیفیت، ناحیه هرمزگان.
- Abstract
- The attenuation of seismic waves is one of the basic physical parameters used in seismological studies and earthquake engineering, which is closely related to the seismicity and regional tectonic activity of a particular area. The inverse of quality factor of seismic waves represents the attenuation. In this thesis, the Quality factor of Shear waves (QS) and Coda waves (QC) have been estimated in Hormuzgan region, south of Iran. Also Intrinsic and Scattering attenuation parameters have been computed. Hormuzgan region located in Southeastern of Zagros fold and thrust belt. We analysed the local earthquake waveforms recorded on Bandar-Abbas station (a broad-band seismic station) of the Iranian National Seismic Network in Hormuzgan region, with the signal to noise ratio greater than 3 and epicentral distance of less than 100 km. The events were recorded during June 2004 until August 2009 with magnitudes of between 2.5 and 5.1 (ML). The Coda Normalization Method (Aki, 1980) and the Single Back-Scattering Method (Aki and Chouet, 1975) are used for the estimation of QS and QC at seven frequency bands 1.0-2.0, 2.0-4.0, 3.0-6.0, 4.0-8.0, 6.0-12.0, 8.0-16.0 and 12.0-24.0 Hz with central frequencies of 1.5, 3.0, 4.5, 6.0, 9.0, 12.0 and 18.0 Hz, respectively. The Shear waves on 183 North-South components and 142 East-West components, and the Coda waves on 200 Vertical components have been analyzed to estimate QS and QC, respectively. Time windows of Shear waves are determined by Kinoshita algorithm (1994) and the velocity of Shear waves is taken 3.5 km/s. The estimated frequency dependent relationships of QS on North-South and East-West components are and , respectively. The QC values were computed at five lapse time windows (20, 30, 40, 50 and 60 sec), starting at double the time of the primary Shear wave from the origin time. The frequency dependent relationships of QC, varies from at 20 sec to at 60 sec lapse time window. The estimated QC at greater lapse time window indicates the attenuation at greater depth. In Hormuzgan region, the values of Q at 1.0 Hz are less than 200 for frequency dependent relationships of QS and QC. Therefore Hormuzgan region is a highly tectonically and seismically active region also the medium is highly heterogeneous. Intrinsic and Scattering attenuations were separated using QS and QC (Wenerberg, 1993). It is observed that attenuation of Coda waves is close to Intrinsic attenuation. For smaller lapse time windows (20 and 30 sec) and lower frequencies (1.5 and 3.0 Hz), seismic waves decay is predominantly caused by Intrinsic attenuation. Scattering attenuation is dominant for longer lapse time windows (50 and 60 sec) and higher frequencies (9.0, 12.0 and 18.0 Hz). Key Words: Hormuzgan Region, Quality Factor, Scattering and Intrinsic Absorption, Shear and Coda Waves.
