عنوان پایان‌نامه

نقش شاگردان امام سجاد(ع) و امام محمد باقر (ع) در فرهنگ عفافه (اهل سنت) تا نیمه قرن دوم هجری



    دانشجو در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۰ ، به راهنمایی ، پایان نامه با عنوان "نقش شاگردان امام سجاد(ع) و امام محمد باقر (ع) در فرهنگ عفافه (اهل سنت) تا نیمه قرن دوم هجری" را دفاع نموده است.


    محل دفاع
    کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1990ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51323
    تاریخ دفاع
    ۱۶ مهر ۱۳۹۰

    دوران فعالیت علمی و فرهنگی تابعین که بعد از دوره صحابه وقبل از شکل گیری مذاهب فقهی ومکاتب حدیثی،کلامی وتفسیری زیسته اند، از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که با توجه به شرایط پیش آمده ای چون منع کتابت حدیث وضرورت انتقال شفاهی آن بین نخبگان مسلمان، ایشان (تابعین) انتقال دهندگان منبع دوم شریعت(سنت)به جمع آورندگان آن بوده اندکه پس ازصدور فرمان تدوین حدیث، آن را گرد آوری ومدون ساختند. از سوی دیگر تفکیک تدریجی میان مولفه های دانش های متنوع دینی مانند فقه، کلام و ... از دل حدیث ، اندک اندک در این دوره آغاز شده و لذا این دوره از این جهت نیز در تاریخ علوم اسلامی حائز اهمیت است. این عصر مهم تقریباً مقارن دوره امامت امام سجاد(ع) امام باقر(ع) بوده است و لذا بخش قابل توجهی از تابعین در محضر این دو امام شاگردی کرده اند. این امر به روشنی موجب اثر بخشی محضر علمی این امامان برروند فعالیت های علمی و فرهنگی جهان اسلام گردیده است. گرچه گستره تاثیر آنان بر فرهنگ و تمدن شیعی محل هیچ ابهام و تردیدی نیست، اما به نظر می رسد بررسی وسعت اثربخشی این دو امام بزرگوار و شاگردان آنها بر فرهنگ عامه، موضوعی در خور توجه و شایسته پژوهش باشد. این پژوهش این اثر بخشی را در چهار مولفه علمی یعنی حدیث، فقه، تفسیر و کلام جستجو نموده و نشان می دهد که دامنه نفوذ و حضور علمی امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) و شاگردان آنها چگونه بر شکل گیری و توسعه این مولفه های علمی اثر نهاده و فرهنگ عامه را تحت تاثیر خود قرار داده است. شاگردان آن دو امام (ع) با ورود به مباحثی چون؛ کتابت واسناد در حدیث، روش های استنباط احکام با محوریت کتاب وسنت، روش های تفسیریِ روایی و روایی-درایی؛ استفاده از مجازات قرآنی، موضوعات کلامی چون امامت، جبر واختیار، قضاوقدر، بر روند گسترش و پیشرفت این علوم نقش داشته وعلاوه بر آن در زمینه قرائت قرآن ونگارش سیر ومغازی نیز مؤثر بوده اند.
    Abstract
    Tabe'in's scientific and cultural activities after the Followers (Sahabe)’s period and before the formation of jurisprudential religions, interpretive and theological schools of Hadith are so important. Because, due to the conditions of the Followers' period such as prevention of Hadith writing and the necessity of conveying it to elite Muslims, Tabe'in are the second source of conveying Shari’a (Sunnah) to the collectors after the compilation decree which collected them after the period of rule of Hadith collection. Also, the gradual breakdown of various components of religious knowledge such as jurisprudence, theology, etc. gradually began from Hadith in this period. That is why, this period is so important. This period coincides with respected Imam Sajad's (PBUH) and Imam Bagher's (PBUH) Leadership. Many of Tabe'in, therefore, were their students. This clearly had a positive effect on the scientific and cultural activities of the Islamic world. Although, there is no doubt, their influence in the range of Shiite's culture and civilization, but, it seems, it is proper to study that the extent of the impact that the two respected Imams and their disciples exerted on the Sunni culture too. This study deals with four scientific components (Hadith, jurisprudence, interpretation, and theology) which show how Imam Sajad’s (PBUH) and Imam Bagher’s (PBUH) influenced the formation of these components and Sunni culture. The disciples of the two Imams played a role in writing and documenting Hadith, the methods of inferring of juridical and interpreting rules based on the Book (Holy Quran) and Sunnah, inferring-narrative interpretation methods, using figurative speech of the Quran, theological topics such as leadership, force or freedom, and fate which in turn improved these sciences. Also, they influenced in the Quran recitation, the record of life and battle methods. Keywords: Imam Sajad’s (PBUH) disciples, Imam Bagher's (PBUH) disciples, Sunni Culture, Hadith History,