عنوان پایان‌نامه
ربا از دیدگاه فقه امامیه و تطبیق آن با نظام بانکداری کشور
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی - فقه و مبانی حقوق اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: T144;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50783
- تاریخ دفاع
- ۱۴ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- هادی محمدمرادی
- چکیده
- ربا در دین مبین اسلام یکی از گناهان کبیره و رباخواری، حرفه‌ای بسیار پلید و ننگین محسوب می‌شود. قرآن کریم در آیات متعددی مسلمانان را از این عمل زشت نهی کرده تا حدی که به رباخواران هشدار می‌دهد که اگر به رباخواری ادامه دهید، آماده جنگ با خدا و رسولش شوید. پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه(ع) هم در روایات فراوانی بر این نکته تاکید فرموده‌اند که گناه یک درهم ربا نزد خداوند، بزرگتر از هفتاد مرتبه زنا با محارم در مسجدالحرام است. علاوه بر این،رباخواری تنها یک عمل پست غیرانسانی و غیراخلاقی نیست که اسلام از آن نهی کرده، بلکه بدبختی‌ها و سیه‌روزی‌های مختلفی در همه‌ی شئون اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری به جا می‌گذارد و مانند سرطانی مهلک ریشه‌های حس تعاون، نوع دوستی و محبت و پیوندهای اجتماعی را می‌سوزاند و روابط و مبادلات منظم و صحیح اقتصادی را دچار بیماری و نابسامانی می‌کند. به خاطر اهمیت این موضوع مسلمانان همواره باید تلاش کنند تا در مبادلات و روابط اقتصادی و تجاری روزمره‌ی خود، همچنین در فعالیتهای بانکی از این گناه بزرگ دوری کنند. تا قبل از انقلاب اسلامی، عملکرد نظام بانکداری ما همانند عملکرد بانکداری ربوی بود و بهره و ربا در فعالیتهای بانکی رواج داشت اما بعد از انقلاب اسلامی، علماء، فقها، صاحبنظران و مسئولان نظام بانکی به خاطر اهمیت مسأله ربا دست به کار شده و اقدامات متعددی در راستای اسلامی کردن بانکها انجام دادند تا اینکه در سال 1362 قانون عملیات بانکی بدون ربا تصویب و شروع به اجرا شد. اما در مقام عمل و اجرا، متأسفانه پس از گذشت 28 سال از تصویب و اجرای این قانون، ما هنوز به طور کامل نتوانسته‌ایم ربا و بهره را از فعالیتهای بانکی‌مان حذف کنیم. وجود یک سری نواقص و نارسائی در قانون و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی آن، و وجود مشکلات فراوان در اجرای این قانون از یک طرف، و عدم تناسب برخی از مواد قانون و آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی با نیازهای امروز نظام بانکی از طرف دیگر، منجر به این شده که ما بر این باور باشیم که نظام بانکداری ما برخی مواقع عملکردی همانند عملکرد بانکداری ربوی دارد و نمی‌تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای امروز نظام بانکی باشد. بنابراین ضرورت دارد تا محققان، اندیشمندان، مسئولان و تصمیم‌گیران نظام بانکی با اعمال تغییرات و اصلاحاتی در قانون و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی آن، همچنین ایجاد یک تغییر و تحول اساسی در روند اجرای این قانون، گام مهمی در اجرای کامل قانون بانکداری بدون ربا و تحقق اهداف و ماهیت بانکداری اسلامی برداشته، در نهایت فعالیتهای ربوی را از نظام بانکداری ایران محو نمایند. کلمات کلیدی: ربا، بهره، سود، ربای قرضی، ربای معاملی،حیله، بانک، بانکداری ربوی، بانکداری بدون ربا، تجهیز منابع، تخصیص منابع.
- Abstract
- Abstract Usury is one of great sins under Islamic law. Noble Qur`an forbids Muslims to do this evil where it warns usurers , if they continue to do that, they must ready themselves to fight against God and His messenger. On the other hand, there are many traditions from Holy prophet and the Imams on the fact that the sin of usury is greater than the sin of incest in The Holy mosque. In addition, there is much adversity on all economic, social, and cultural affairs resulting from the usury. Considering the importance of this issue, all Muslims must always try to avoid doing this great sin on their everyday economic and commercial relationships and their banking activities. Before Islamic Revolution of Iran, usury was current in our banking system. But, after the Islamic Revolution, scholars, canonists, and authorities on business activities of banking system began to do several measures in order to reconcile our banking activities with Islamic law and finally interest-less banking activities Act was passed in 1983. However, in practice, we have not been able to eliminate usury from our banking activities completely after 28 years. One the one hand, some deficiencies in the Act and its regulations and having some difficulties carrying it out and on the other hand, a constant change in our banking system needs have caused us to come to believe that sometimes the performance of our banking system is similar to the performance of interest banking system. Therefore, it is necessary for scholars and authorities to have put some measures in place to achieve determined goals within Islamic banking through making some changes in the Act and its regulations. Keywords: Usury, Interest, Benefit, Loan interest(usury), Transaction usury, Device, Bank, Interest banking system, Interest-less banking, Resources allocation, Resources furnishing.
