عنوان پایان‌نامه
تحولات کتاب های درسی تاریخ دوره راهنمایی از سال ۱۳۵۰ تا کنون
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 3004،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63296
- تاریخ دفاع
- ۱۱ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- حامد سلطان زاده
- استاد راهنما
- داریوش رحمانیان کوشککی
- چکیده
- بخش مهمی از هویت افراد یک جامعه از طریق آموزش کتاب¬های درسی تاریخ در در مدارس به وجود می‌آید. در کشور ما کتاب‌های درسی تاریخ دوره‌ی راهنمایی، اصلی¬ترین متن¬های آموزشی عمومی هستند که دانش¬آموزان را با تاریخ ایران، از دوره¬ی باستان تاکنون، آشنا می¬کنند. نخستین سال آموزش دوره‌ی راهنمایی در ایران، سال 1350 شمسی بود. کتاب‌های درسی تاریخ راهنمایی از آن سال تاکنون در چند مقطع زمانی، دچار تغییر و تحولاتی شده‌اند. در این پژوهش به توصیف تغییر و تحولات کتاب¬های درسی تاریخ راهنمایی از سال 1350 تا سال 1389 پرداخته شده و نیز علت-یابی وقوع این تغییر و تحولات، مورد توجه قرار گرفته است. لازم به ذکر است که در موارد مقتضی از دیدگاه¬های میشل فوکو درباره¬ی مفاهیم «گفتمان» و «قدرت/دانش» برای توضیح علت تحول یا تغییر این کتاب¬ها بهره¬گیری شده است. یافته¬های این پژوهش، حاکی از آن است که در پی وقوع انقلاب اسلامی، محتوای کتاب¬های تاریخ راهنمایی دچار تحول شد و گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی، جایگزین گفتمان مدرنیسم مطلقه گردید. عدم انطباق برخی مندرجات کتاب¬های تاریخ راهنمایی سال¬های 66-1359 با داده¬های تاریخی و لزوم کاهش حجم برخی از این کتاب¬ها و افزایش کیفیت بصری آن¬ها سبب عرضه¬ی کتاب¬های جدید در سال¬های 68-1367 شد. سپس تغییر رویکرد گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی به هویت ملی در دهه¬ی هفتاد شمسی و لزوم جذاب-تر ساختن آموزش تاریخ برای دانش¬آموزان، سبب اعمال برخی تغییرات محتوایی و شکلی در کتاب¬های تاریخ راهنمایی در سال¬های 79-1376 گردید. واژه¬های کلیدی: کتاب‌های درسی تاریخ، دوره‌ی راهنمایی، گفتمان مدرنیسم مطلقه، گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی
- Abstract
- Teaching history in educational system, carried out by formal textbooks, plays an important role in constituting the identity through every society. In Iran, history textbooks of secondary education are the most principal textbooks which are used to teach the general history of the country. Secondary education in history of Iranian educational system started from 1971 and since then history textbooks in secondary schools has occasionally changed. This research is concentrated on describing and analyzing the changes of these textbooks from 1971 to 2010. Some part of explanation conceptual framework used in the research is based on the terms used by Michel Foucault in his theories of »Discourse« and »Power/Knowledge«. The research indicates that after the Islamic revolution of Iran, the history textbooks in secondary schools changed and the absolute modernism discourse of Pahlavi dynasty was replaced by political Islam discourse of the new regime. Some false historical facts in the history textbooks during 1980-1987, the necessity of decreasing the volume of some of the books and promoting the visual quality of them led to preparation new textbooks in 1988-1989. Afterwards, the transformation of the approach of political Islam discourse about national identity in the 1990s and necessity of making history textbooks more attractive for students led to changes in content and form of these books in 1997-2000. Keywords: History textbooks, Secondary educating course, Absolute modernism discourse, Political Islam discourse
