عنوان پایان‌نامه
تشکیلات و اداب دیپاماتیک در ایران از اغاز قاجار تا پایان دوره ناصری
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 14900;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51482
- تاریخ دفاع
- ۱۳ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- صباح خسروی زاده
- چکیده
- موضوع پژوهش حاضر تشکیلات و آداب دیپلماتیک در ایران از آغاز قاجار تا پایان دوره¬ی ناصری است. این امر در تاریخ ایران به شیوه¬ی سنتی از امتیازات خاص مقام سلطنت و به شکل ظاهری در دوره¬ای تحت نظر دیوان رسایل و در دوره¬ای دیگر منشی¬الممالک بود. با توجه به اهمیت دیپلماسی در روابط رسمی خارجی و آغاز این مناسبات در دوره¬ی قاجار وزارتی شکل گرفت که امور مربوط به مراودات خارجی را تنظیم کند. شناسایی روند تشکیلاتی شدن و مدون گشتن اجزای این وزارت و همچنین نحوه¬ی اجرای آداب دیپلماتیک هم در پذیرش سفرا و هم در ارسال آن¬ها مساله¬ی این پژوهش می¬باشد. وزارت خارجه در عهد وزارت میرزا ابوالحسن¬خان شیرازی تا میرزا مسعود انصاری چندان پیچیده نبود. از دوره¬ی صدارت امیرکبیر با اصلاحاتی که وی در وزارت خارجه به وجود آورد روند تشکیلاتی شدن این وزارت¬خانه آغاز شد و در دوره¬ی اول وزارت میرزا سعیدخان موتمن¬الملک و بعد از او میرزا حسین¬خان سپهسالار اداره¬هایی شکل گرفت اما نهادی شدن وزارت امور خارجه از (1297ق) به طور رسمی آغاز شد و در (1299ق) با صدور نظام¬نامه¬ی وزارت خارجه تشکیلات دیپلماتیک ایران نمود عینی پیدا کرد و در دوره¬ی وزرای بعدی تا آخر حکومت ناصرالدین¬شاه نیز تغییرات و تحولاتی در راستای تثبیت این نهاد انجام گرفت. روش تحقیق در این موضوع توصیفی و مبتنی بر اسناد، نسخ خطی و منابع کتابخانه¬ای است. نتیجه¬ی به دست آمده نشان می¬دهد تشکیلات وزارت خارجه در دوران فتحعلی¬شاه و محمدشاه در وجود وزیر خارجه، نایب، چند منشی، مترجم و نویسنده خلاصه می¬گردید. این روند با نهادی شدن تشکیلات وزارت خارجه در دوره¬ی ناصری متحول و وزارت خارجه با اجزا و ادارات متعدد و دفاتر منظم تحت اداره¬ی وزیر خارجه درآمد. آداب دیپلماتیک نیز که در پیوند با سنت جامعه¬ی قاجاری بود تحت تاثیر شرایط زمانه تغییر و همگام با تشکیلاتی شدن وزارت خارجه بر اساس قاعده و نظم خاصی منسجم گردید. واژه¬های کلیدی: قاجاریه، تشکیلات دیپلماتیک، آداب دیپلماتیک، وزارت خارجه، سفیر، وزیرمختار، نمایندگان خارجی.
- Abstract
- The subject of the research is about the organizations and diplomatic formalities from the beginning of Qajar to Naseri era. It was one of the special privileges for the kingdom authority and formally it was under supervision of the bureall of the letters in an era, as well as, in another era was under the secretary of lands (monshi-al- mamalek). In attention to the importance of diplomacy, in formal foreign relations and the beginning of the relations, the ministry was formed in Qajar era regulated the affairs to foreign relations. Identifying the process of organizing and writing the ports of the ministry, as well as, the mode of fulfillment of diplomatic formalities, both in receiving the embassadors and diparturing them, are the case of the research. Ministry of Amirkabir, through his reforms in foreign ministry, the process of organizing for the ministry was beginning. In the first era of the ministry for Mirza Saeed Khan Mutamen-almolk, mirza Hossein Khan Sepahsalar as well, formed some bureaus but by forming the instituation of ministry foreign offairs from (1297) was beginning in formal and in (1299) issuing regulations ministry foreign, the organizations of Iranian diplomatic was formed obviously. The era of the following ministers to the end of Naseraldin Shah regime, the changes were formed for fixing the institution. The research method is descriptive on documents, the handwriting prescriptions and the libration sources. The reached result shows the foreign ministry organizations, in Fatali Shah and Mohamad Shah era, were assembled in the being of foreign ministry, instituting the organization of foreign minister in Naseri era, was changed and been under supervision of foreign minister. The diplomatic formalities, in relation to the tradition of Qajar society, by influencing time situations changed and along with becoming organizations foreign ministry was regulated on visual rules. Key words: Qajariyeh, diplomatic organization, diplomatic formalities, ministry of foreign offairs, ambassador, minister, the foreign represantatives.
