عنوان پایان‌نامه
تحلیل شاخص های کالبدی آسیب پذیری در بافت های فرسوده شهری با طراحی سناریو جهت مدیریت بحران زلزله نمونه موردی : محله سیروس تهران
- رشته تحصیلی
- جغرافیا و برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50259;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1588
- تاریخ دفاع
- ۲۶ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- صابر محمدپور
- استاد راهنما
- احمد پوراحمد
- چکیده
- آسیبپذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی در کشورهای دارای محیط طبیعی و پرمخاطره، به چالشی مهم در برابر علوم جغرافیایی، شهرشناسی، علوم مهندسی، مدیریت و برنامهریزی شهری تبدیل شده است. در این بین، پژوهشها و نوشتارهای مربوط به آسیبپذیری در برابر زلزله، بویژه آسیبپذیری بافتهای قدیمی و فرسوده شهری از دهه90 میلادی مورد توجه قرار گرفته و در ایران نیز از اواسط دهه70 به این موضوع اهمیت داده شده، که در واقع غفلت از اهمیت این موضوع را در پی داشته است. اهمیت آسیبپذیری شهر تهران در برابر زلزله، به خصوص بافت‌ها و فضاهای فرسوده بخش مرکزی آن، با عنایت به بستر طبیعی ناامن و با توجه به جایگاه بخش مرکزی این شهر، لزوم سنجش میزان آسیبپذیری بافتهای قدیمی(فرسوده) بخش مرکزی شهر تهران و ارائه راهکارهای کاهش آسیبپذیری آنها در برابر زلزله را در اولویت قرار داده است. در این پایان‌نامه کوشش گردیده است که با ارائه روشی برای تحلیل آسیبپذیری لرزهای بافتهای فرسوده، بر نقش موثر شاخصهای برنامهریزی شهری در کنار شاخصهای سازه‌ای در برنامه‌های مقابله با زلزله تاکید شود و در نظر دارد تا با شناسایی و تدوین روابط بین برنامهریزی شهری و مدیریت بحران زلزله، در جهت کاهش آسیبپذیری لرزهای در بافت فرسوده محله سیروس منطقه12 تهران، گامی بردارد؛ برای این منظور به چندین موضوع خرد شامل: شناسایی و انتخاب شاخصهای ارزیابی آسیبپذیری لرزهای، استفاده از مدلAHP برای تحلیل میزان تاثیر هر کدام از شاخصها و تعیین نواحی پرخطر و متراکم مسکونی فرسوده و امتیاز‌بندی طیف‌های مختلف آسیبپذیری به عنوان گزینه‌های تحقیق(نوآوری پژوهش)، تولید نقشه ریزپهنهبندی آسیبپذیری محله(نقشه فازی شده) ، طراحی سناریوهای آسیبپذیری و تخمین تلفات ساختمانی و انسانی، و ارائه راهبردهای و سیاستهای مرتبط با مدیریت بحران در محدوده مطالعاتی در جهت کاهش خسارتها و تلفات ناشی از وقوع زلزله میپردازد. تحقیق حاضر را می‌توان از حیث ماهیت و روش تحقیق، جزء تحقیق‌های تحلیلی- اکتشافی دانست . بدین صورت که ابتدا به مطالعه وضعیت آسیبپذیری شهر تهران با تاکید بر منطقه12، و سپس شناخت محله سیروس به عنوان محدوده مطالعاتی این تحقیق پرداخته می‌شود. در مرحله تحلیل ابتدا مقادیر و داده‌های کلیه شاخصها استخراج می‌شوند و سپس بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وExpert choice به وزن‌دهی شاخصهای مربوطه پراخته می‌شود و با استفاده از نرم‌افزارGIS، نقشه ریزپهنهبندی آسیبپذیری محله با منطقFUZZY ارائه می‌گردد و در نهایت با بکارگیری مدل متوسط درجه آسیب و روش کوبرن، با استفاده از نتایج استخراجی از تحلیل شاخصها با مدل AHP ، به طراحی سناریوهای آسیبپذیری ساختمانی و تلفات انسانی پرداخته می‌شود. در ادامه چنین ننتیجه گرفته شد که وسعت و پوشش جمعیتی نقاط دارای آسیبپذیری بالا و بسیار بالا(در بخش های مرکزی و هسته بافت)، بیشتر بوده و در کل بیانگر آسیبپذیری بالای محدوده با توجه به کلیه عوامل کالبدی مورد تحلیل، در برابر زلزله می‌باشند، و در نهایت با در نظر گرفتن نتایج حاصله روش AHPو تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی، به طراحی سناریوهای مختلف زلزله در شدت‌های مختلف پرداخته شد و تحلیل آسیبپذیری محله از بعد ساختمانی و تلفات انسانی در برابر زلزله‌های با شدت‌های مختلف انجام گردید. به طوری که با افزایش مرکالی درجه شدت آسیبپذیری محله با درصد بسیار بالای از حد معمول، افزایش پیدا می‌کند، که این امر ناشی از بافت ویژه محله می‌باشد که توضیحات آن و ارزیابی و تحلیل آسیبپذیری به صورت مبسوط در فصل تحلیل ارائه شده و تعداد تلفات انسانی نیز با استفاده از روش های مذکور تخمین زده شده است و در انتها نیز به بررسی و تحلیل فرضیات تحقیق پرداخته شده است. واژگان کلیدی: آسیبپذیری لرزهای، شاخصهای کالبدی و برنامهریزی شهری، مدیریت بحران، بافتهای فرسوده، محله سیروس.
- Abstract
- Abstract Vulnerability of cities against environmental hazards in countries with natural and high risk environment has become to the major challenge in geographic sciences, urbanization, engineering sciences, urban planning and management. In the meantime, research of earthquake vulnerability, especially vulnerability of urban old and worn out tissues considered from the 90s AD, and in the mid-70s in Iran the importance of this issue considered, that indeed the neglect of the importance of this topic is followed. The importance of seismic vulnerability of Tehran, especially the old tissues and spaces in part of central, with considering of the natural and insecurity context and the role of the central part of this the city, necessity of measuring in vulnerability of old the tissues of the central part of Tehran and representation of strategies to reduce their vulnerability against earthquakes, is a priority. In this thesis has attempted to provide a method for the analysis of seismic vulnerability in old tissues, emphasized on the drastic role of urban planning indicators besides the physical characteristics in programs confronting with earthquake. And develop the relationship between urban planning and earthquake crisis management, in order to reduce seismic vulnerability take a step in the neighborhood old Cyrus of district 12 of Tehran. For this reason paid to several topics including: identifying and selecting indicators to assess the seismic vulnerability, using the AHP model for analyzing the effect of each of the indicators, and determination of the old dense, risk full and residential area and a rating of different spectrum of vulnerability as options of research (Innovation of Research), production of microzonation map of vulnerability in neighborhood (the fuzzy map), design of scenarios of vulnerability and estimates of humanity and building loss, and provide strategies and policies related to crisis management in the study area in order to reduce the d
