عنوان پایان‌نامه
بررسی و مقایسه سرعت و مدت پرشدن دانه و محدویت مخزن ارقام تجاری گندمهای ایران در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-زراعت
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4506;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50299
- تاریخ دفاع
- ۲۱ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- بهروز ترکاشوند
- استاد راهنما
- علی احمدی
- چکیده
- هدف از تحقیق حاضر مقایسه و رتبه بندی ژنوتیپ¬های گندم ایران از نظر سرعت و مدت پر شدن دانه به عنوان مؤلفه¬های تعیین کننده وزن دانه و نیز تعیین محدودیت مخزن در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی بود. به این منظور آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط آبی و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (کرج) در طی فصل زراعی 88-1387روی 81 رقم گندم ایرانی اجرا شد. تنش خشکی از مرحله ظهور سنبله شروع و تا رسیدگی فیزیولوژیک ادامه یافت. در هر دو شرایط آبی و تنش، تفاوت¬های ژنوتیپی در سرعت و مدت رشد خطی دانه معنی¬دار بود. اثر تنش خشکی بر روی سرعت پر شدن دانه در ارقام مختلف، متفاوت بود و در برخی ارقام باعث افزایش و در برخی دیگر موجب کاهش آن گردید. همچنین تنش خشکی باعث شد طول دوره رشد خطی در همه ارقام کاهش یابد و به طور میانگین از 4/32 روز در شرایط آبی به 7/25 روز در شرایط تنش برسد. در هر دو شرایط آبی و تنش همبستگی بین سرعت پر شدن دانه و عملکرد معنی¬دار بود، اما طول دوره پر شدن دانه رابطه¬ای با عملکرد نشان نداد. ضمن آنکه همبستگی بین سرعت و مدت پر شدن دانه در هر دو شرایط منفی و معنی-دار بود. تنوع ژنوتیپی مشاهده شده نشان داد که اصلاح برای سرعت پر شدن بیشتر به منظور تثبیت عملکرد دانه در شرایط تنش امکان پذیر است. خلاصه نتایج تیمار حذف سنبلچه نشان داد که در شرایط آبی، رشد دانه بیشتر ارقام مورد مطالعه با محدودیت مخزن روبرو بود(55 رقم) در حالی که در شرایط تنش خشکی به علت حساسیت بیشتر منبع نسبت به این تنش، اکثر ارقام مورد مطالعه با محدودیت منبع مواجه بودند.
- Abstract
- The aim of present research was to compare and ranking of Iranian wheat genotypes with respect to rate and duration of grain filling as factors determining grain weight and also to evaluate sink limitation under drought stress and no stress conditions. For this purpose, an experiment was conducted based on simple lattice designs with two replications under irrigated and drought conditions at Tehran University Research Farm during 2008-2009 growing season to evaluate 81 Iranian genotypes. Drought stress was imposed when plants were at the heading stage by water withholding. There were significant differences among cultivars in respect to rate and duration of linear grain growth under both irrigation and drought stress conditions. Grain filling rate of different cultivars responded to drought stress in a different way; some of them increased and the others decreased. Drought stress lead to shortened linear growth duration of all cultivars from 32.4 to 25.7 days under irrigation and drought stress condition, respectively. Under both condition there were positive and significant correlation between yield and grain filling rate but not duration. Also, there were negative correlation between rate and duration of grain filling under both conditions. Since there were genotypes variations among cultivars, it is possible to breed cultivars for improving grain filling rate in order to stabilize grain yield under drought stress condition. Based on the results of spikelet trimming treatment, grain growth of majority of experimented cultivars(55 cultivars) were sink limited under irrigation condition. In contrast, near all of cultivars(63 cultivars) were source limited under drought stress condition since source activity is more susceptible than sink in response to drought stress.
