عنوان پایان‌نامه
بررسی مورفولوژیکی و کروموزومی برخی گونه های جنس مرزه(Satureja spp) در ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی تولیدات گیاهی- اصلاح گیاهان باغبانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50120
- تاریخ دفاع
- ۳۰ آبان ۱۳۹۰
- دانشجو
- زینب حسینی ولشکلایی
- استاد راهنما
- محمود لطفی
- چکیده
- مرزه (Satureja) یکی از جنس های خانواده نعنا (Lamiaceae) می‌باشد که حدود 30 تا 35 گونه از آن در دنیا گزارش شده است. ایران یکی از مهمترین مخازن ژرم پلاسم مرزه در دنیاست که بالغ بر 15 گونه دارد که 9 گونه آن بومی ایران می‌باشند. خاصیت دارویی و تعدد گونه ها، اهمیت مطالعه تنوع در این جنس را افزایش می‌دهد. برای بررسی تنوع این جنس در ایران، 8 گونه و 3 توده از یک گونه تحت کشت در این تحقیق مورد مطالعه مورفولوژیکی و سیتوژنتیکی قرار گرفتند. در بین گونه‌های مورد مطالعه، 5 گونه انحصاری ایران مورد بررسی قرار گرفتند که حائز اهمیت است. گونه‌های مورد مطالعه در مزرعه پردیس ابوریحان کشت و در زمان گلدهی صفات مورفولوژیک یادداشت برداری شد. در آنالیز صفات مورفولوژیکی تجزیه واریانس داده‌ها، اختلاف معنی‌داری را در اکثر صفات مورد بررسی در سطح 1% نشان داد. برای صفت رنگ سطح فوقانی برگ در سطح 5% اختلاف معنی‌دار بود و برای صفات طول گل آذین، رنگ بساک و ارتفاع گیاه اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در تجزیه کلاستر، با برش دندروگرام، گونه‌ها در سه گروه مجزا دسته بندی شدند و دو گونهS. rechingeri و S. khuzistanica بیشترین تفاوت را با بقیه گونه‌ها نشان دادند. مطالعات سیتوژنتیکی نیز با استفاده از سلول‌های مریستمی نوک ریشه بذور انجام شد نتایج کاریولوژیکی نمونه های نوک ریشه نشان داد که تعداد کروموزم پایه برای گونه‌های مورد مطالعه x=6 و x=7 بوده است. تعداد کروموزم درسه توده S. hortensis وگونه S. mutica 2n=48 ، در S. bachtiarica، S. macrantha وsahendica S. برابر با 2n=28 و در گونه‌های S. khuzistanica ، S. rechingeri و S. macrosiphoniaبرابر با 2n=24 بوده است. نتایج تجزیه واریانس صفات کاریوتیپی هم در اکثر صفات تفاوت معنی داری را در سطح 1% نشان داد. در بین گونه¬ها، گونه S. hortensisتوده نیشابور بیشترین میانگین طول کل کروموزوم به میزان 22/2 میکرومتر و گونهS. macrantha با کمترین میانگین طول کل کروموزوم به میزان 98/0 میکرومتر داشتند. از لحاظ دسته بندی تقارن استبینز گونه S. mutica در گروه 1B و بقیه گونه‌ها در گروه 2B قرار گرفتند. در تجزیه به عامل هم سه عامل بیشترین تاثیر را در تغییرات داشتند که حدود 92 درصد از کل تغییرات را توجیه کرد. دندوگرام حاصل از صفات کاریوتیپی گونه‌ها را در سه گروه قرار داد که گونه‌های S. bachtiarica و S. macrociphonia بیشترین فاصله ژنتیکی را نشان دادند.به کمک تجزیه کلاستر می‌توان به میزان همولوژی و شباهت کروموزوم‌ها پی برد که این امر می‌تواند در تعیین والدین مناسب جهت کارهای اصلاحی مفید باشد. لذا به منظور تلاقی و تولید هیبرید‌های برتر، والدین بایستی طوری انتخاب گردند که از نظر ویژگی کروموزمی در دسته‌های نزدیک به هم و از نظر صفات مورفولوژیک در دسته‌های دور از هم قرار گیرند تا ضمن ایجاد حداقل ناسازگاری ژنتیکی، حداکثر تنوع حاصل گردد.
- Abstract
- Savory (Satureja) genus of the Lamiaceae family, which is about 30 to 35 species have been reported in the world. Iran is one of the most savory germplasm repositories in the world where over 15 species of which 9 species are native to Iran. Medicinal properties and many species, the importance of diversity in the genus increases. to investigate the diversity of this genus in Iran, 8 species, 3 cultivars of the species under cultivation in this study were morphological and cytogenetically. Among the studied species, 5 species were studied exclusively in Iran that is important. Savory varieties were planted on the farm campus Aboureihan flowering time and morphological traits were taking notes. Analysis of variance in morphological traits, the most significant effect on the 1% level. Characteristic color for the upper leaf surface was significant difference at 5% level and the length of inflorescence, anther color and plant height, significant differences were observed. In cluster analysis, the dendrogram cutting, species were classified into three groups and two species, S. rechingeri and S. khuzistanica Most species showed differences with the rest. Meristematic root tip cells of the seeds were cytogenetically. the results showed that the number of chromosomes in root tip chromosomes of the sample base for the species studied was x = 6 and x = 7. Chromosome number of three the cultivar in S. hortensis and S. mutica 2n = 48, in S. bachtiarica, S. sahendica S. macrantha equal to 2n = 28 and the species S. khuzistanica, S. rechingeri and S. macrosiphonia is equal to 2n = 24. Results of karyotype analysis of variance in most traits showed significant differences at 1%. Among species, S. hortensis (Neishabour) highest average total length of chromosome 2 / 22 microns, and the varieties S. macrantha with the lowest average total length of chromosome 0 / 98 microns respectively. Categories Estebins symmetry, species S. mutica in Group 1B and other species placed in Group 2B. In the factor analysis three factors had the greatest impact on changes that could explain about 92 percent of the total variation. Finally, Dendrogram of the species karyotype characteristics were in three groups. Species S. bachtiarica and S. macrociphonia showed the greatest genetic distance. Cluster analysis can help to realize the extent of chromosome homology. This can be useful in determining corrective actions for parents. to cross and produce superior hybrids, parents should be selected so that the of chromosomes properties in close groups and of morphological characteristics the groups are far apart. Genetic incompatibilities to a minimum, diversity maximum is achieved.
