عنوان پایان‌نامه
آشکارسازی جابجائی محدوده ارگ یزد-اردکان با استفاده از داده های ماهواره
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 52005
- تاریخ دفاع
- ۱۶ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- آرزو احسانی منش
- استاد راهنما
- ناصر مشهدی
- چکیده
- تپه های ماسه ای از جمله رخساره های فرایند فرسایش بادی در مرحله رسوبگذاری می باشند که وسعت قابل ملاحظه ای از بیابانها را اشغال نموده اند. جابجایی تپه های ماسه ای بعنوان یک عامل تهدید کننده برای مناطق مسکونی و زراعی و صنعتی و همچنین در ایجاد گرد وغبار ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.بنابراین تعیین چگونگی گسـترش و جابجایی تپـه های ماسه ای با توجه به جهت گسترش ارگ و تعیین جهت باد غالب و فرساینده از مهمترین اهداف مطالعات فرسایش بادی در مناطق رسوبگذاری می باشد. امروزه می توان با استفاده از نرم افزارهایی جهت باد غالب را شناسایی و با استفاده از فناوری دورسنجی، به آشکارسازی و پایش تغییرات عوارض سطح زمین پرداخت. به طوریکه با آشکارسازی صحیح تغییرات درک بهتری از تقابلات بین انسان و پدیده های طبیعی در جهت مدیریت بهتر از منابع، فراهم آورد. این پژوهش به منظورآشکارسازی تغییرات ارگ (تپه های ماسه ای) منطقه یزد - اردکان استان یزد در طی 30 سال گذشته صورت پذیرفت. در این تحقیق محدوده ای از طول جغرافیایی و و عرضهای شمالی؛ تا قرار گرفته است. ارگ یزد به لحاظ مجاورت با شهر یزد و نیز قابلیت حرکت تپه های ماسه ای آن بویژه از سمت غرب و شمال غرب شهر، از گذشته های تاریخی دور تاکنون مشکلات اجتماعی– اقتصادی عدیده ای برای شهر یزد و آبادی های اطراف آن ایجاد نموده است. همچنین تاثیر بیشتر آنرا در جابجایی تپه های ماسه ای ارگ یزد دیده می شود که گسترش پیدا کرده و منابع اراضی را نیز از بین برده است. جهت انجام این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره ای Land sat IRS , و به ترتیب سنجنده های MSS و LISSIII مربوط به سالهای 1355 و 1385 به منظور بررسی میزان فعالیت ارگ استفاده گردید. همچنین به منظور جداسازی اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی طبیعی منطقه از شاخص گیاهی NDVI استفاده گردید. با استفاده از عملیات طبقه بندی نظارت شده به روش حداکثر احتمال بر روی تصاویر حاصل از آنالیز مؤلفه های اصلی معرفی گردیدند. در نهایت با رویهم گذاری طبقات تولیدی از تصاویر مختلف نقشه ارگ، پوشش گیاهی، منطقه مسکونی و دشت تولید گردید. در برآورد صحت تمامی نقشه ها از ماتریس خطا استفاده شد. ضریب کاپای نقشه های تولید شده از تصاویر MSS و LISSIII به ترتیب 77/0 و 86/0 محاسبه گردید. به منظور پایش تغییرات تپه های ماسه ای از روش مقایسه بعد از طبقه بندی استفاده گردید. نتایج آشکارسازی تغییرات نشان داد که در طی 3 سال مطالعاتی مساحت تپه های ماسه ای از 3/21479 هکتار به6 /26458 هکتار رسیده است و با رشد 3/4979 هکتاری همراه بوده است. این گسترش مساحت در ارگ صورت پذیرفته است و این در حالی است که با توجه به جهت باد غالب و فرساینده و بر طبق نتایج بدست آمده گسترش مساحت به سمت غرب و به ویژه در سمت جنوب غربی ارگ (مجموعه ای از تپه های ماسه ای) بیشتر است. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان نتیجه گرفت که تصاویر ماهواره ای قابلیت بررسی جابجایی و تغییرات تپه های ماسه ای را دارا می باشند و از این تصاویر می توان در آشکار سازی تغییرات پوشش زمین استفاده نمود و همچنین با توجه به جهت باد گسترش ارگ را تشخیص داد. کلمات کلیدی: ارگ یزد، آشکارسازی تغییرات، تپه های ماسه ای، تصاویر ماهواره ای، باد غالب، پوشش اراضی
- Abstract
- Sand dune is one of the aspect of the wind erosion in the deposition process which contains the considerable extend of desert. Movement of sand dunes, as a threatening factor to residential, agricultural and industrial areas as well as causing dust, is of particular importance. Therefore, determining how to spread and move sand dunes by considering the direction of spread of the erg and determining the direction of dominant and erosive wind is the most important objective of wind erosion area. Nowadays, it is possible to identify the dominant wind direction by using some special softwares, also detect and control the changes in the earrth's surface by using remote sensing technology. The accurate detection of changes provides better understanding of interaction between human and natural phenomena to manage the sources better. This study aimed at detecting changes occurred in erg (sand dunes) in Yazd- Ardakan during the past 30 years. In this study a range of longitude 53 45 to 54 50 and latitude 31 15 to 32 30 were used. Erg-e Yazd was selected because it is in the vicinity of the Yazd and its mobility of sand dunes, particularly the West and Northwest of the city, and it has created social-economical problems for Yazd and its surrounding villages from far historical past to nowadays. Also its more effects can be seen in the movement of sand dunes that has spread and destroyed the land resources. To do this study, the sattelite image of Landsat and IRS, and the LISSIII and MSS respectively related to the 1355 and 1385 were used to evaluate the activity of erg. And necessary corrections were performed on them. The error matrix was used to estimate the accuracy of all maps. Kappa coefficient of generated map from LISSIII and MSS were calculated 0.86 and 0.77 respectively. The post-classification method was used to monitor changes in sand dunes. The detection results of changes showed that during 30 years of study the extend of sand dunes has developed from 3/21479 hectars to 6/26458 hectares and the development has been 3 / 4979 hectares. This development of extension has occured in the erg, and by considering the direction of dominant oand erosive wind according to obtained results , the development of extension is more toward West particularly Southwest of erg (series of sand dunes). According to obtained results from this study, it is possible to conclude that sattelite images have capability to evaluate the movement and changes of sand dunes. Key words: Yazd erg (sand dunes), detection of changes, sand dunes, satellite images, dominant wind and land cover.
