عنوان پایان‌نامه
تغییرات مکانی خصوصیات خاکهای تشکیل شده بر روی توف های سبز کرج
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5095;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55321
- تاریخ دفاع
- ۲۵ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- اسماعیل صابری مقدم
- استاد راهنما
- احمد حیدری
- چکیده
- مناطق وسیعی از ایران دستخوش فعالیت¬های آتشفشانی است. مطالعه خاک¬های حاصل از مواد آتشفشانی به دلیل وسعت زیاد و همچنین خصوصیات منحصر¬به¬فرد این خاک¬ها از اهمیت خاصی برخوردار است و در مدیریت و شناخت قابلیت¬های خاک¬های آتشفشانی، کمک قابل توجهی می¬تواند داشته باشد. توف سبز کرج، ارتفاعات البرز جنوبی را شامل می¬شود. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تغییرات مکانی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مینرالوژیکی خاک¬های حاصل از توف سبز کرج در واحدهای مختلف فیزیوگرافی است. برای این منظور، با استفاده از عکس¬های هوایی منطقه، مدل رقومی ارتفاع، نقشه توپوگرافی، تصاویر ماهواره ای و نقشه زمین شناسی، منطقه ای به مساحت 400 هکتار در حوالی روستای ارنگه که دارای تغییرات شیب، ارتفاع، پوشش و کاربری بود انتخاب شد. مرز منطقه انتخابی در محیط ArcGIS مشخص شد. سپس، محل حفر 21 پروفیل و 82 نقطه نمونه¬برداری سطحی در حوزه مطالعاتی معین و مختصات جغرافیایی این نقاط وارد GPS شد. نمونه¬برداری¬ها انجام شد و پس از آماده¬سازی، آنالیزهای لازم بر روی آن¬ها صورت گرفت. خاک¬های منطقه مطالعاتی به دلیل نیمه¬خشک بودن اقلیم و شیب زیاد منطقه، دارای تکامل پروفیلی اندک بوده و در رده¬های انتی¬سول و اینسپتی¬سول قرار گرفتند. با توجه به هدف بعدی پژوهش، شاخص¬های تکامل خاک¬های مورد مطالعه (شاخص¬های مورفولوژیکی، آبشویی، کمپلکس تبادلی و تاکسونومیکی) در واحدهای ژئوپدولوژی به روش وزن¬دهی پارامترها صورت پذیرفت. سپس، پروفیل¬ها از لحاظ شاخص¬های تکاملی با یکدیگر مقایسه شدند. در مرحله بعد تغییرات مکانی خصوصیات فوق با استفاده از روش¬های زمین¬آماری بررسی و نقشه خاک¬های مورد مطالعه و تغییرات درونی هر یک از واحدها به دست آمد. دندروگرام شاخص¬های مورفولوژیکی، آبشویی، کمپلکس تبادلی و تاکسونومیکی نشان داد که شکل اراضی در تفکیک واحدهای خاک نقش مهمی را ایفا می¬کند. به عبارت دیگر، شکل اراضی تا سطح پستی و بلندی و سنگ¬شناسی باعث افزایش دقت در تفکیک واحدهای خاک منطقه مطالعاتی شده است. به طوری¬که درصد تشابه پروفیل¬ها از سطح رده به سمت فامیل افزایش می¬یابد. بیشترین شاخص¬های وزنی به ترتیب مربوط به خصوصیات مورفولوژیکی، کمپلکس سطحی، تاکسونومی و آبشویی می¬باشد و از روی آن می¬توان استنباط نمود که کم بودن رطوبت منطقه مطالعاتی و آبشویی محدود، عامل اصلی کم بودن تکامل در منطقه می¬باشد. نقشه¬های حاصل از میان¬یابی و تخمین خصوصیات خاک، هنگامی دقیق و قابل اعتماد هستند که واحدهای خاک و همچنین شکل¬های اراضی منطقه مطالعاتی از قبل و با دقت بالا مشخص شده باشند. همچنین، روش¬های تخمین پارامترهای خاک در نقاطی که فیزیوگرافی منطقه تغییرات زیادی داشته باشد، باید با دقت و وسواس خاصی، با تفکیک واحدهای خاک در هر واحد شکل اراضی، اقدام به ترسیم نقشه در آن واحد شود و سپس نقشه¬های واحدهای مختلف با هم ادغام و نقشه نهایی منطقه به دست آید. در درون واحدهای فیزیوگرافی، می¬توان نقشه زمین آماری پراکنش خصوصیات را به درستی و با دقت زیاد بررسی نمود.
- Abstract
- Volcanic activities have been affected extensive areas of Iran. Due to large extent and many distinctive properties of soils derived from volcanic materials their study and the obtained results can be very important in their capability identification and management. Karaj green tuff is located on the southern highlands of Alborz. The aims of this study were to investigate spatial variability of physical, chemical, and mineralogical properties in soils have been formed on Karaj green tuff at different physiographic units. For this purpose and using aerial photos, digital elevation model (DEM), topographic map, satellite images and geology map an area of about 400 ha with different slope, height, land cover and land use were selected around Arange village. The study area was delimited using ArcGIS. Based on a regular sampling net design the location of 21 pedons and 82 surface samples (with 200 m interval) were determined and their geographic coordinates were transferred to GPS. Sampling carried out and after sample preparation the required analyses were done. Most soils of the study area were in early stage of development because of semi-arid climate, mountainous being and very steep area and were classified as Entisols and Inceptisols. Soil development indices (including morphological, leaching, exchange complex and taxonomic indices) were obtained according to weighted numerical classification method in each geopedologic unit and then pairs of profiles were compared based on Sorensen’s similarity indices. In next stage, spatial variability of soil properties was investigated using geostatistical methods. Finally, maps obtained from physiographic, geopedologic approach and geostatistics methods compared with eachother. Results showed that by coming down from order level to family level, the Sorensen’s similarity index increases. The dendrogram of soils indicated that landform plays important role in accuracy of soil units. In other word, using landform map increases the precision of soil unit’s map up to subgroup level.
