عنوان پایان‌نامه
نفت؛ نفرین یا موهبت؟
- رشته تحصیلی
- علوم اقتصادی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده اقتصاد شماره ثبت: 1094;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 38793
- تاریخ دفاع
- ۲۵ شهریور ۱۳۸۷
- دانشجو
- حمید زمان زاده نصرآبادی
- استاد راهنما
- محسن مهرآرا
- چکیده
- واژه نفرین منابع اولین بار در سال 1993 توسط آتی در ادبیات اقتصادی رسمی استفاده شد. ایده اساسی فرضیه نفرین منابع این است که کشورهای غنی به لحاظ منابع طبیعی عموماً در بلندمدت دارای رشد اقتصادی پایین‌تری نسبت به کشورهایی که بهره چندانی از منابع طبیعی نبرده‌اند، می‌باشند. آتی بیان می‌کند درحالی‌که تعداد زیادی از کشورها به خاطر هجوم درآمدهای منابع طبیعی دچار نفرین شده‌اند، اما در برخی دیگر از کشورها اوضاع این‌گونه نبوده است؛ بنابراین پدیده نفرین منابع، یک قانون آهنین نیست، بلکه پدیده‌ای است که احتمال تکرار وقوع آن بسیار زیاد می‌باشد. نفت از مصادیق بارز منابع طبیعی می‌باشد. درآمدهای نفتی مشکلات اقتصادی فراوانی را در بسیاری از کشورهای نفت‌خیز ایجاد نموده است. اگر تحلیل‌های صِرف اقتصادی جهت تبیین اثرات رانت حاصل از منابع طبیعی (به طور مشخص نفت) مانند تحلیل‌های مبتنی بر نوسانات قیمت‌ها و به تبع آن درآمدهای منابع طبیعی یا تحلیل‌های مبتنی بر بیماری هلندی را مبنا قرار دهیم، آنگاه در تحلیل نحوه اثرگذاری این درآمدها بر اقتصاد تفاوتی نمی‌کند که چنین درآمدهایی وارد چه کشوری، در چه زمانی و تحت چه شرایط نهادی- ساختاری می‌گردند؛ به عبارت روشن‌تر اگر قرار بر این باشد که رانت حاصل از منابع نفتی به لحاظ نظری و به طور کلی و عمومی منجر به بیماری هلندی یا به طور کلی نفرین منابع گردد، این امر در نهایت در هر کشوری با هر شرایطی به وقوع خواهد پیوست. ایده اساسی تحقیق حاضر این است که منابع نفت و رانت حاصل از آن به خودی خود نمی‌تواند یک نفرین یا موهبت تلقی گردد؛ بنابراین سؤال اساسی این است که مبانی بنیادی تعیین‌کننده این امر که رانت حاصل از منابع نفتی در یک اقتصاد به نفرین منتج خواهد شد یا موهبت، چیست؟ چه چیز تغییر و تحولات مسیر رشد و توسعه اقتصادی یک کشور صادرکننده نفت را تعیین می‌نماید؟ رانت حاصل از منابع نفتی، تخصیص منابع، ساختار نظام تولید و ساختار توزیع درآمد و ثروت را چگونه تغییر می‌دهد؟ در تحقیق حاضر عوامل اساسی که در تبدیل رانت حاصل از منابع طبیعی مانند نفت به نفرین یا موهبت تعیین‌کننده است، مورد تأکید و در کانون تحلیل قرار می‌گیرد. هدف طرح حاضر را می‌توان در دو سطح مطرح نمود. در سطح اول به تحلیل اثرات درآمدهای نفتی بر ساختار اقتصادی کشورهای دارای منابع نفتی غنی در بلندمدت
- Abstract
- The term of resource curse for the first time in economics was formally used by Auty in 1993. The main idea of resource curse hypothesis is that those countries which are rich considering natural resources in long run, have generally lower economic growth than those countries which aren’t. Oil is one of the obvious evidences of natural resources. Oil income has created lots of economical problems in many of oil countries. If we take pure economical analysis as a base of explaining the effect of natural resources (clearly the oil), like some analysis based upon price volatility or some analysis based on Dutch disease, then in the analysis of effecting way, it does not matter such an income has interred to which country, by which institutional-structural circumstances and when it has interred. In the other words if theoretically and generally the rent of oil resources is going to lead to Dutch disease or generally resource curse, this will happen in every country with every situation. The main idea of current research is that resources and its rent by itself cannot be considered as a curse or blessing. So the main question is that, what is the basic determinant of whether the rent of oil resources in an economy will cause to curse or blessing? What does determine the changes in economic development and growth path? How does the rent of oil resources change resource allocation, the structure of production system and the structure of income and wealth distribution?
