عنوان پایان‌نامه
بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و نحوه وراثت مقاومت به بولتینگ و بیماری سرکوسژورا در چغندر قند
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-اصلاح نباتات
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 47089;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 448
- تاریخ دفاع
- ۰۲ بهمن ۱۳۸۹
- دانشجو
- محسن نیازیان
- استاد راهنما
- رضا امیری
- چکیده
- چکیده: به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی مقاومت به لکه برگی سرکوسپورا، مقاومت به بولتینگ (ساقه روی) و برخی صفات مهم زراعی و تکنولوژیک چغندرقند، تعداد 36 هیبرید حاصل از تلاقی 9 والد اتایپ چغندر قند به صورت یک دای آلل 9×9 به همراه والدین و چهار تیمار شاهد در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در سال زراعی 88-1387 مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ های مورد بررسی در یک آزمایش 49 رقمی در قالب طرح لاتیس سه گانه در 3 تکرار کشت شدند. تجزیه های آماری شامل تجزیه واریانس، تجزیه ترکیب پذیری، محاسبه اجزای واریانس ژنتیکی، تجزیه همبستگی، تجزیه عاملی، تجزیه رگرسیون مرحله ای، تجزیه ضرائب مسیر، تجزیه خوشه ای و تجزیه واکنش ژنوتیپی روی میانگین صفات بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات مقاومت به سرکوسپورا، مقاومت به بولتینگ، میزان پتاسیم، ضریب قلیائیت، عملکرد ریشه، عملکرد شکر و عملکرد شکر سفید در سطح احتمال یک درصد و برای صفات قند ملاس و ازت مضره در سطح احتمال پنج درصد تفاوت معنی دار وجود دارد. ترکیب پذیری عمومی اتایپ ها برای صفات مقاومت به سرکوسپورا و بولتینگ، میزان پتاسیم و ازت مضره، ضریب قلیائیت، میزان قند ملاس، عملکرد ریشه، عملکرد قند، عملکرد قند قابل استحصال، قطر ریشه و شکل ریشه معنی دار شد. همچنین ترکیب پذیری خصوصی برای صفات میزان پتاسیم، عملکرد ریشه، عملکرد قند، مقاومت به بولتینگ و عملکرد قند قابل استحصال معنی دار بود. بنابراین اثرهای افزایشی و غیرافزایشی ژن ها در کنترل مقاومت به بولتینگ دخالت داشتند اما مقاومت به سرکوسپورا تحت تاثیر اثرهای افزایشی ژن ها بود. بهترین والد با ترکیب پذیری عمومی بالا برای مقاومت به سرکوسپورا و بولتینگ والد RR607 بود. تجزیه عاملی کل صفات مورد مطالعه را به چهار عامل عیارقند خالص، عملکرد، خصوصیات ظاهری ریشه و مقاومت به بولتینگ و سرکوسپورا تقسیم نمود. در تجزیه رگرسیون مرحله ای برای عملکرد ریشه به عنوان متغیر تابع، بدون در نظر گرفتن صفات عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال به ترتیب صفات قطر ریشه، مقاومت به سرکوسپورا، ارتفاع طوقه، شکل ریشه، ازت مضره، پتاسیم و ضریب استحصال شکر به عنوان مهم ترین صفات شناسایی شدند. هم چنین در تجزیه رگرسیون مرحله ای برای صفت عیارقند به عنوان متغیر تابع، به ترتیب قند قابل استحصال، قند ملاس و میزان پتاسیم مهمترین صفات شناخته شدند. در تجزیه رگرسیون صعودی برای صفت عیارقند بدون در نظر گرفتن صفت قند قابل استحصال، به ترتیب قند ملاس، ارتفاع طوقه و مقاومت به بولتینگ مهم ترین صفات شناخته شدند. کلمات کلیدی: بولتینگ، ترکیب پذیری خصوصی، ترکیب پذیری عمومی، دای آلل، سرکوسپورا.
- Abstract
- Abstract: In order to study the general and specific combining abilities for resistance to Bolting and Cercospora leaf spot and some important agronomic and technological traits, 36 hybrids derived from crosses among 9 sugar beet O-type lines along with four control treatments were evaluated at Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran during 2008-2009 growing season. The experimental design was a triple lattice design with three replicates. Statistical analysis included analysis of variance, combining ability analysis, evalution of the genetic variance components, correlation analysis, factor analysis, stepwise regression analysis, path analysis, cluster analysis and Pattern analysis. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for resistance to Bolting and Cercospora, potassium, alkalinity, root yield, sugar yield, white sugar yield, molassed sugar and alpha amino nitrogen. Analysis of combining ability using Griffing's method II Diallel crossing scheme after elimination of the control treatments indicated that general combining ability of O-types was significant for resistance to Bolting and Cercospora, potassium, alpha amino nitrogen, alkalinity, molassed sugar, root yield, sugar yield, white sugar yield, root diameter and root form. Also, specific combining ability was significant for resistance to Bolting, potassium, root yield and sugar yield at 1% and for white sugar yield at 5% probability levels. Therefore, additive and non-additive gene effects control the expression of resistance to Bolting, but resistance to Cercospora affected by additive gene effects. However, resitance to Bolting was found to be mainly determined by the non-additive gene effects. The best parent with high combining ability for resistance to Cercospora and Bolting were RR607. Factor analysis divided all parameters studied into foure factors: white sugar content, yield, root morphological characteristics and resistance to Cercospora and bolting. Root diameter, resistance to Cercospora leaf spot, crown height, root shape, alpha-amino nitrogen, potassium and extraction coefficient of sugar were identified as the most important traits in stepwise regression analysis for root yield as dependent variable. In stepwise regression for sugar content as dependent variable, the most important traits were white sugar content, sugar molasses and potassium. Also, in forward regression analysis for sugar content, the most important traits were found to be molassed sugar, crown height and resistance to bolting. Keywords: Bolting, Cercospora, diallel, general combining ability, specific combining ability.
