عنوان پایان‌نامه
شناسائی QTL های صفات مرتبط با خشکی در کلزا
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-اصلاح نباتات
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5766;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 61846
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۸۹
- دانشجو
- حجت فتحی هفشجانی
- استاد راهنما
- حسن زینالی خانقاه, ولی اله محمدی
- چکیده
- کلزا گیاهیست که به دلیل عملکرد بالا، کیفیت و سایر صفات زراعی مطلوب، نگاه ها را برای تامین روغن خوراکی کشور و کاهش وابستگی به خود معطوف کرده است. از طرفی قرار‌گرفتن ایران بر روی کمربند خشکی، اصلاح ارقام مقاوم به خشکی را به یک ضرورت تبدیل نموده است. در این راستا به منظور مکان یابی کیو.تی.ال‌های عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در شرایط تنش خشکی و آبیاری طبیعی، تعداد 131 رگه هاپلویید مضاعف کلزای حاصل از تلاقی بین یک لاین زمستانه فرانسوی (دارمور) و یک لاین بهاره کره ای (یودال) در یک طرح لاتیس ساده با دو تکرار در دو شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی کشت و ارزیابی شدند. تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، ارتفاع پایین ترین شاخه فرعی از سطح زمین، طول گل آذین اصلی، تعداد خورجین در گل آذین اصلی، تراکم خورجین در گل آذین اصلی، طول خورجین، طول نوک خورجین، ضخامت خورجین، وزن هزار دانه، تعداد دانه درخورجین و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. از یک نقشه پیوستگی که به کمک 459 نشانگر ملکولی شامل نشانگرهای آیزوزایم، RFLP،RAPD ،SSR ، SNP وAFLP تهیه شده بود و 19 کروموزوم کلزا را پوشش می داد برای تجزیه کیو.تی.ال استفاده شد. بر اساس مکان یابی فاصله‌ای مرکب، مجموعاً تعداد 40 کیو.تی.ال برای صفات اندازه گیری شده در شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی شناسایی شد که 5 تا 36 درصد از واریانس فنوتیپی را توجیه می کردند. بیشترین تعداد کیو.تی.ال بر روی گروه‌های DY6و DY13 قرار داشت که نشان می دهد این دو گروه پیوستگی در کنترل ژنتیکی صفات مهم زراعی دارای نقش اساسی هستند. کیو.تی.ال های وزن هزاردانه، عملکرد و ارتفاع بوته بر روی این دو گروه پیوستگی قرار داشتند. یکی از کیو.تی.ال‌های شناسایی شده که دارای اثر معنی دار بر اکثر صفات مورد ارزیابی در هر دو شرایط آبیاری طبیعی و خشکی به ویژه عملکرد و اجزای عملکرد بود، روی گروه پیوستگی DY6 و در نزدیکی نشانگر ژن پاکوتاهیbzh قرارداشت. یازده کیو.تی.ال برای صفات عملکرد، وزن هزار دانه، طول خورجین، تعداد دانه در خورجین و طول نوک خورجین صرفاً در شرایط خشکی آشکار گردیدند. یک کیو.تی.ال کنترل کننده عملکرد روی گروه پیوستگی DY1a حد فاصل دو نشانگر O13.1490 و CB10281 فقط در شرایط خشکی آشکار شد که می تواند به عنوان مکان ژنی تحمل خشکی در نظر گرفته شود. از کیو.تی.ال های شناسایی شده در این تحقیق پس از تایید می توان در گزینش به کمک نشانگر استفاده نمود.
- Abstract
- High yield and quality as well as valuable agronomic characteristics has turned rapeseed to a key plant in vegetable oil production of the country. Developing drought tolerant cultivars is the main objective of plant breeders in arid and semi-arid areas of the world such as Iran. In order to identify QTLs controlling rapeseed yield and yield components in drought stress and normal conditions, 131 doubled haploid lines derived from the cross of a Korean spring line "Yudal" and a French winter line "Darmor" were evaluated in a simple lattice design with two replications under irrigated and semi-irrigated conditions. Flowering time, plant height, the lowest primary branch height, main infloresence length, pods per main inflorescence, pod length, pod diameter, pod density, thousand kernel weight, kernels per pod and grain yield were measured. A linkage map constructed from 459 molecular markers including Isozymes, RFLP, SSR, SNP, AFLP and RAPD covering 19 chromosomes of rapeseed was used for QTL mapping. With the method of composite interval mapping, totally 40 QTLs were detected in both normal and drought stress trials contributing 5–36% of the phenotypic variation. Most QTLs such as yield, kernel weight, and plant height were located on DY6 and DY13 indicating the significance of these linkage groups in traits genetic control. A major QTL flanked by dwarfing marker "bzh" on DY6 was controlling yield and many yield-related traits under both normal and drought stress conditions. Eleven QTLs for yield, kernel weight, pod length and kernel per pod were solely appeared in drought condition. A QTL on DY1a adjacent to O13.1490 and CB10281 markers was controlling yield only under drought which might be considered as drought tolerance locus. QTLs identified in this study could potentially be applied in marker assisted selection if validated in other populations.
