طراحی مدل فرهنگ سازمانی کارآفرینانه سازگار با فرهنگ اسلامی - ایرانی به منظور ارتقاء نگرش ها و گرایش های کارآفرینانه شرکت های کوچک و متوسط
- رشته تحصیلی
- مدیریت دولتی - تصمیم گیری وخط مشی گذاری عمومی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 001771;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 62425
- تاریخ دفاع
- ۲۲ اسفند ۱۳۹۲
- دانشجو
- عبدالمجید ایمانی
- استاد راهنما
- حسن زارعی متین, سیدمحمد مقیمی
- چکیده
- کارآفرینی به عنوان ابزاری در جهت تحقق تغییرات اقتصادی، کارائی خود را در بسیاری از کشورها به اثبات رسانده است. به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران یکی از مهمترین راهکارهای خلاصی سایر کشورها به خصوص کشورهای توسعه نیافته از مشکلات اقتصادی، کارآفرینی به خصوص کارآفرینی در حوزه شرکتهای کوچک و متوسط است. از طرف دیگر صاحبنظران هر یک از حوزههای کارآفرینی برای توجیه رفتارهای کارآفرینانه در این شرکتها به صورت خاص و در سطح جوامع و سازمانها به صورت عام تفاسیر و توجیهاتی ارائه نمودهاند. نخستین تفسیر ظهور کارآفرینان و ویژگیهای شخصیشان را با هم مرتبط در نظر میگیرد. دومین تفسیر معتقد است که استفاده از فرصتهای کارآفرینانه به بافتی که افراد در آن زندگی و کار و عواملی نظیر اندازه و رشد بازار، موهبت عناصر مولد و منابع طبیعی و دسترسی به سرمایههای فنی و انسانی میکنند، بستگی دارد. تفسیر سوم بر اهمیت نهادها و قوانین و قواعد رایج در حوزههای سیاسی، سرمایهگذاری، دانش و دفاع از حق مالکیت خصوصی (نهادهای رسمی)؛ و فرهنگ و ادراک و تلقی افراد جامعه از فعالیتهای کارآفرینانه (نهادهای غیر رسمی) تاکید مینماید. مرور ادبیات حوزه کارآفرینی نشان میدهد که به عقیده بسیاری از صاحب نظران، یکی از رویکردهای تفسیر رفتارهای کارآفرینانه در شرکتها، جوامع و کشورهای مختلف استفاده از رویکرد فرهنگی برای توجیح فعالیتهای کارآفرینانه افراد (کارآفرینی مستقل) سازمانها (کارآفرینی سازمانی یا سازمان در نقش بنگاه کارآفرین) و کارکنان (کارآفرینی درونسازمانی) میباشد. از طرف دیگر بر مبنای تئوریهای رفتاری و کارآفرینی تاثیر فرهنگ کارآفرینانه بر رفتارهای کارآفرینانه در سطح شرکتها و افراد نه به صورت مستقیم، بلکه از طریق تاثیرگذاری آن بر تمایل شرکتها و افراد (گرایش کارآفرینانه شرکتها و نگرش کارآفرینانه اعضاء) صورت گرفته و باعث شکلگیری رفتارهای کارآفرینانه در شرکتها (کارآفرینی شرکتی) و افراد (کارآفرینی درون سازمانی) میگردد. در پژوهش حاضر با توجه به دو رویکرد مختلف در پژوهشهای فرهنگی کارآفرینی (رویکرد نخست: پژوهشهایی که رابطه فرهنگ و کارآفرینی را در سطوح تحلیل مختلف فرهنگ شرکتی، فرهنگ صنعت، فرهنگ ملی و ترکیبی از این سطوح تحلیل مورد تحلیل قرار دادهاند؛ رویکرد دوم: تحقیقاتی که در آنها محققین با رویکردی محتوا شناسانه به فرهنگ در صدد تشخیص ویژگیهای فرهنگهای کارآفرین و طراحی مدلی برای یک فرهنگ کارآفرین بودهاند) مدل فرهنگ سازمانی کارآفرینانه بر اساس شرایط بومی طراحی گشت و سپس به بررسی تاثیر آن بر گرایش کارآفرینانه شرکتهای کوچک و متوسط و نگرش کارآفرینانه اعضای آنها پرداخته شده است. شرکتهای کوچک و متوسط از آن رو به عنوان حوزه مطالعه انتخاب شدند که هم زمانی که ایجاد میگردند و هم در هنگام توسعه و بهبود کسب و کار موجود خویش، پتانسل کارآفرینی را دارند. از همینرو در دهه اخیر تئوریهای اقتصادی تمرکز زیادی بر این بنگاهها داشته و جهتگیری توسعه را از سطح کلان به سطح خرد انتقال دادهاند. انتخاب این شرکتها به عنوان حوزه پژوهش کمک میکند تا ضمن طراحی مدل فرهنگ کارآفرینانه در سطح سازمانی با توجه به مولفههای فرهنگ بومی به بررسی رابطه فرهنگ و گرایش کارآفرینانه در این شرکتها بپردازیم. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در برخی از ابعاد فرهنگ سازمانی کارآفرینانه (تحولگرایی و تعالیطلبی) که بر اساس ادبیات موضوع و نتایج تحلیل مسیر در پژوهش حاضر، بیشترین نقش را در ارتقاء متغیرهای وابسته داشتهاند؛ و تقریباً تمامی ابعاد گرایش کارآفرینانه ضعف وجود داشته و لزوم توجه مدیران این شرکتها و سیاستگذاران بخش عمومی را میطلبد. از طرف دیگر روابط معنادارِ قوی بین ابعاد فرهنگ سازمانی کارآفرینانه و دو سازه گرایش کارآفرینانه شرکتها و نگرش کارآفرینانه اعضاء نشان داد که برای افزایش سطح کارآفرینی (کارآفرینی شرکتی و کارآفرینی درون سازمانی) در شرکتهای کوچک و متوسط از طریق اعتلاء و ارتقای تمایل به کارآفرینی در سطح شرکتها (گرایش کارآفرینانه) و افراد (نگرش کارآفرینانه) توجه به نقش فرهنگ و ارزشها و هنجارهای فرهنگی و کوشش در جهت نهادینه کردن ارزشهای کارآفرینانه میتواند ثمربخش و مفید باشد. واژههای کلیدی: فرهنگ سازمانی کارآفرینانه، نگرش کارآفرینانه، گرایش کارآفرینانه و فرهنگ اسلامی - ایرانی
- Abstract
- Entrepreneurship as a means to achieve economic changes, have proven its effectiveness in many countries. Many experts believe that one of the main ways to get rid of economic problems in other countries, especially developing countries, is entrepreneurship, especially in the area of Small and Medium size Enterprise (SME). In Oder hand Researchers in any field of Entrepreneurship have developed various interpretations to explain Entrepreneurship in SMEs, society and organization. The first explanation links the emergence of entrepreneurs and the characteristics of individuals. The second explanation considers that the exploitation of entrepreneurial opportunities depends on the context in which the individuals live and work. In which “entrepreneurial activity depends on environmental factors where the individual undertakes activities; factors such as the size and growth of markets, endowment of productive factors and natural resources, and the availability of human and technological capital”. A third explanation say about “the importance of the institutions and rules of the game prevalent in the political area, the defense of property rights, the working of market for labor, capital, and knowledge, (Official institutions) and the culture and perceptions toward entrepreneurial activity”( Informal institutions). According to literature review the third explanation (cultural approach) is one of the interpretations that explain the persons (Independent Entrepreneurship) organization (Corporate Entrepreneurship) and employee (Intrepreneurship) entrepreneurial activity. In Oder hand according to behavioral and entrepreneurial theories culture did not affect Entrepreneurial behavior, in corporate and individual level, directly; but Affects Entrepreneurial Orientation (EO) and Entrepreneurial Attitude (EA) firstly; and then causes the formation of entrepreneurial behavior in firms (Corporate Entrepreneurship) and individuals (Intrepreneurship). This research seeks to clarify the relationship that has been between entrepreneurial culture and EO & EA. Due to the lack of appropriate models to assess the entrepreneurial corporate culture compatible with Iranian - Islamic culture that is based on our country, researcher tried to formulate this model by using two different approaches that study entrepreneurial culture (The first approach: the studies that survey the relationship between culture and entrepreneurship at different levels of analysis of corporate culture, industry culture, national culture, and the combination of these levels of analysis and the second approach: the studies that researchers have developed a model of entrepreneurial culture). Then dimensions and indicators of organizational culture and EO and EA were confirmed by experts.