عنوان پایان‌نامه
حوزه های بر هم کنش منطقه ای دره بمپوره در دوره پیش از تاریخ (هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد)
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی -پیش از تاریخ
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4432;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77120;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4432;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77120
- تاریخ دفاع
- ۱۵ آبان ۱۳۹۵
- دانشجو
- حسین مرادی
- استاد راهنما
- حسن فاضلی نشلی
- چکیده
- رساله دکتری پیش رو درآمدی بر بازنگری برخی فرضیات مطرح شده درباره پیش از تاریخ بلوچستان است که تا پیش از این، تنها بر اساس داده های به دست آمده از شمار اندکی از محوطه های پیش از تاریخی دره بمپور در بلوچستان استوار بود. این نوشتار ضمن تجزیه و تحلیل داده های گذشته، داده های باستان شناختی جدید را که بیشتر طی بررسی دره بمپور در این مجموعه مورد ارزیابی و سنجش قرار می دهد و فرضیات رایج را با وجود این داده ها محک دوباره می زند. این داده ها و مواد باستان شناختی در دو طبقه کلی داده های مس سنگی و مفرغ طبقه بندی شده و نگارنده ضمن مقایسه گونه شناختی آنها با سایر مناطق، به میزان ارتباط و مناطقی که دارای برهمکنش با دره بمپور بوده اند توجه نموده است. در واقع داده های به دست آمده از دره بمپور، ابتدا در سطح محلی با سایر داده های مشابه از محوطه های کلیدی دره بمپور چون چاه حسینی، تپه بمپور و خوراب مقایسه شده و سپس در سطح منطقه ای با مناطق مختلف از جمله کرمان، کش مکران در بلوچستان پاکستان، سیستان و شهر سوخته مقایسه شده اند تا از این راه به ارتباطات فرهنگی این حوزه با سایر مناطق همزمان در هزاره های پنجم و چهارم(مس سنگی) و هزاره سوم(مفرغ)روشن گردد. سنجش و ارزیابی نمونه های سفالی جدید نشان می دهد که بلوچستان اگر چه دارای ارتباطات به نسبت محدودتری با مناطق مجاور بوده اما باز نمی توان نقش آن را در فرایندهای فرهنگی جنوب شرق ایران تنها به یک دالان ارتباطی تقلیل داد. همچنین بررسی این مواد فرهنگی نشان می دهد که به احتمال زیاد تاریخ آغاز استقرار در دره بمپور احتمالا اواخر هزاره پنجم بوده که این دوره تحت تاثیر کرمان و توالی فرهنگی آن بوده است و رفته رفته از این تاثیر کاسته شده و در طی هزاره چهارم پیش از میلاد سفال محلی به همراه سفال یحیی VA و میری ظاهر می شود. و این تاثیر همچنان تا پایان هزاره سوم پیش از میلاد باقی می ماند ضمن اینکه در هزاره سوم پ.م دامنه این ارتباط گسترده تر شده و حوزه دریای عمان و تپه حصار را نیز در بر می گیرد. به نظر می رسد که در این دوره کشش تاثیر و تاثرات بیشتر با مناطق شرق بمپور است.
- Abstract
- Bampur valley is one of the most important places for interpretation of cultural relationships and interaction spheres between south - eastern region of Iran and other adjacent places during the prehistoric periods. It is located in the southeastern Iran, 30 km East of Iranshahr and 400 Km south of Zahedan, in the central part of Iranian Baluchestan. The Study area is located across the Bampur River and covers 800 Km2. The cultural sequences, pottery styles distribution and interaction spheres are the main archaeological questions of this region during the prehistoric periods. So, this thesis is an attempt to clarify these question by reviewing the old hypothesis about the cultural process of Iranian Baluchestan and also it evaluate them by some new data that collected by author during the summer 2011 in this valley. Based on the cultural sequences of the south east of Iran, these new data were classified in tow general classes as Chalcolithic period and Bronze age. By this classification, I compare them with other adjacent areas and additionally, the level of interaction of those sites with other region in south eastern part of Iranian plateau is regarding. Actually, at the first level, the gathered material were compared in a local scale with key sites in the Bampur valley such as Chah Husseini, Tepe Bampur and Khurab and then, they were compared typologically in the inter regional manner with other important site as Yahya, Iblis, Shahr i Sokhta and Miri Qalat in Kerman, Sistan and Kesh Makran in Baluchi Pakistan to clear the relationships of the Bampur valley. The results of this consideration and synthesis shows that the beginning of settlement in Bampur valley dated back to early fourth and come to early third millennium B.C in the Chalcolithic period by appearance of 42 sites with Yahya, Miri and local pottery that these material have more similarities to Kerman region than to other areas. But also, Miri ware of Kech Makran was found in a few sites in this period. These two pottery types come with local pottery of Bampur valley. Preliminary analysis also suggested that transitional period between chalcolithic and Bronze Age in the Bampur valley comes with change in pottery tradition and finally in the third millennium B.C the more relationship between pottery styles funded by eastern regions of Bampur valley such as shahr i Sokhta in Sistan and Miri Qalat in Pakistani Baluchistan. More similarities evident in Oman peninsula. Finally, it seems that in the fourth millennium B.C more interactions are with Kerman in the west and in a little scale with Kesh Makran in the east and conversely, in the third millennium B.C these relationships has more attraction to eastern sites and it vasted to Sistan, Oman peninsula and Hisar in the Gorgan. However, the relationship with Kerman sites such as Shahdad, Halil and etc is still remains. Key words: Baluchestan, Bampur, Chahlcolithic, Bronze age, Interaction,
