عنوان پایان‌نامه
تحلیل رابطه تصوف و الازهر در دو قرن اخیر
- رشته تحصیلی
- مدرسی معارف اسلامی - آشنایی با منابع اسلامی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76063;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76063
- تاریخ دفاع
- ۱۴ مرداد ۱۳۹۵
- دانشجو
- حامد آل یمین
- استاد راهنما
- ابراهیم کلانتری, محمد نصیری
- چکیده
- چکیده الأزهر و تصوف دو نهاد و جریان دینی هستند که با سابقه حضور هزار ساله در مصر نقش بسزایی در شکلگیری فرهنگ و تمدن اسلامی مصر و جهان اسلام، در گذشته و حال داشته اند. میزان تأثیر و نفوذ این دو نهاد بدیل و رقیبی در مصر نداشته و دامنه آن مرزهای مصر را درنوردیده و در اقصی نقاط جهان اسلام نیز نفوذ کرده است. تصوف و الأزهر در طول تاریخ مصر نه تنها با یکدیگر رقابتی نداشتند، بلکه تعامل و همکاری این دوجریان همانند همکاری درون یک نهاد بوده است. عضویت و حضور عالمان الأزهر در طرق صوفیه؛ و نیز عضویت صوفیان در الأزهر باعثرواج عنوان فقیه متصوف و یا صوفی متفقه؛ و رهیافت و نگرش تقریباً همسان و مشترک این دو نهاد نسبت به برخی از مهمترین آموزههای اسلام را نشان می دهد. از علل و اسباب همگرائی این دو جریان دینی، پذیرشتبعیتمطلق از حاکم به عنوان یک اصل دینی است. این رویکرد باعث شده است تا این دو نهاد در جهت تحکیم قدرت حاکمان قرارگرفته؛ و در مقابل، حمایت دولت ها از این دو نهاد و تقویت آنها را در پی داشته است. متهم کردن صوفیان به کفر، شرک و بدعت به خاطر اعتقاد ایشان به اولیاء و توسل، زیارت، نذر، برگزاری سالگرد میلاد و... برای ایشان، از سوی وهابیت، مخالفت صوفیان و عالمان الأزهر را برانگیختو باعث شد تا ایشان درکنار هم، به روش های مختلف در صدد مقابله با این اتهامات برآیند. آن دسته از عالمان الأزهر که جزء جریان نواندیشی و اصلاح تعریف می شوند انتقادات شان به الأزهر و تصوف باعث نزدیکی ایشان به وهابیت نشد. زیرا تعارض های کلامی و فقهی الأزهر با سلفیه وهابی از ابتدای شکلگیری در مواردی که میان الأزهر و تصوف وفاق وجود دارد از جمله عوامل همگرایی الأزهر و تصوف بوده و هست. نفوذ جریان وهابیت در مصر قرن بیستم، دو جریان معتدل تصوف و الأزهر را نیز تحت تأثیر قرار داد و عاملی برای تغییر رویکرد برخی از اعضای جدید این دو نهاد، به سوی وهابیت شد. این پژوهش با گردآوری دادههای اسنادی و کتابخانهای، به توصیف و تحلیل این مسأله بپردازد. واژگان کلیدی: تصوف، الأزهر، سلفیه، مصر، وهابیت، فرهنگ و تمدن اسلامی
- Abstract
- Abstract Al-Azhar and Sufism are tow religious streams which long history about thousands years in Egypt has been important role in building of Islamic culture and civilization in Egypt and Islamic world in past and present. Al- Azhar and Sufism has such impact that its domain cover even out Egypt, so no institute compete with them. The relationship between Al-Azhar and Sufism in Egypt in the two last centuries, the causes of this relationship and association and its consequences in various areas of the important matters and are very important. Despite its long history and the impact of these two institutions، independent and non-independent research has, important especially in the Persian language does not exist. Sufism and Al-Azhar in Egypt's history had not only compete but also their interaction, convergence and cooperation of these two-flows, primarily, as is collaboration within an organization. Membership and presence of Al-Azhar scholars in Sufi orders As well as Membership of Sufi in Al-Azhar causing the title of Sufi scholar or Sufi jurist widespread. This approach shows the almost common attitude of this two instituted toward the most important of Islamic doctrine. Following the government as basis of religious principle, in approach of Sufism and Al-Azhar to the government lead to strengthen of governor’s powe, in return, Government support of these two institutions, has sought to strengthen them. This mutual support, were the most important causes of convergenc. Sufis accusation of blasphemy, idolatry and innovation, by the Wahhabis, because of his belief in saints and resort, shrine, offerings, and for his birth anniversary, raised Sufis and scholars of Al-Azhar opposition. Because, Al-Azhar theological and jurisprudential conflicts with the Wahhabi Salafists from the beginning, in some cases, which is consensus between Al-Azhar and mysticism, has been one of a convergence of factors of the Sufism and Al-Azhar. The influence of the Wahhabi movement in Egypt, in the twentieth century, two moderate streams, Sufism and Al-Azhar also affected and became a Factor to shift some of the new members of the two institutions, to Wahhabism.this research by data collection, of the document and library describes and analyzes the issue. Key words: Sufism, Al- Azhar, Salafism, Wahhabism, Egypt, Islamic calture and civilisatin.
