عنوان پایان‌نامه
طراحی و ارزیابی یک مداخله روانی -آموزشی خانواده محور کوتاه مدت برای ارتقای سلامت و کیفیت زندگی و کاهش شاخص های خطر ابتلا به بیماری های قلبی -عروقی در افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی
- رشته تحصیلی
- روانشناسی سلامت
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه موسسه روانشناسی شماره ثبت: 653;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72243;کتابخانه موسسه روانشناسی شماره ثبت: 653;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72243
- تاریخ دفاع
- ۱۳ مهر ۱۳۹۴
- دانشجو
- فاطمه قره باغی
- استاد راهنما
- محمدعلی بشارت, رضا رستمی
- چکیده
- اضطراب مزمن یکی از مهمترین عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی است و یکی از منابع مهم اضطراب مزمن سیستم هیجانی خانواده است. هدف از اجرای این پژوهش طراحی و ارزیابی یک مداخله روانی- آموزشی خانواده محور کوتاه مدت بر اساس نظریه سیستم های خانواده بوون برای بهبود عوامل محافظ کیفیت زندگی و سلامت و کاهش عوامل خطر روانشناختی (اضطراب مزمن) و جسمانی ابتلا به بیماری کرونر قلبی بود. جامعه این پژوهش زوج های جوان و میانسال مبتلا به اختلال های اضطرابی و تعارض های زناشویی بودند که به کلینیک روانشناسی آتیه مراجعه می کردند. طرح این پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود و از روش نمونه گیری در دسترس و قرار دادن تصادفی زوج ها در دو گروه آزمایشی (19 زوج) و کنترل (19 زوج) و پیگیری 2 ماهه استفاده شد. برای تحلیل داده ها روش تحلیل واریانس همراه با اندازه گیری های مکرر به کار گرفته شد. مداخله روانی– آموزشی خانواده محور کوتاه مدت در 7 جلسه بر اساس 3 فن درمان بوون و 4 شاخص اصلی تمایز یافتگی (بلوغ عاطفی) طراحی و به کار گرفته شد. شرکت کنندگان در این تحقیق به مقیاس تمایز خود (DSI)، مقیاس کیفیت رابطه (QRI)، فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREFF)، نیمرخ سبک زندگی سالم(HPLP-II)، مصاحبه ژنوگرام خانواده (FGI) برای سنجش نشانه های اضطراب مزمن در خانواده و مقیاس ارزیابی خطر فرامینگهام برای سنجش احتمال ابتلا به بیماری کرونر قلبی بر اساس شاخص های جسمانی در سه زمان پاسخ دادند. تحلیل داده ها نشان داد که مداخله روانی- آموزشی خانواده محور کوتاه مدت بر اساس نظریه سیستم های خانواده بوون می تواند تمایز یافتگی، کیفیت زندگی، رفتار سلامت و کیفیت رابطه زوج ها را بهبود بخشد و اضطراب مزمن و شاخص های خطر جسمانی ابتلا به بیماری کرونر قلبی را کاهش دهد. نتایج این پژوهش از اثر بخشی مداخله های خانواده محور حمایت می کند و می تواند در ساخت مدل جدیدی در روانشناسی سلامت بر اساس نقش عوامل بین فردی و هیجانی در سلامت و بیماری و برنامه ریزی های مداخله ای برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی در گروه های پر خطر به کار گرفته شود. واژه های کلیدی: نظریه سیستم های خانواده بوون، اضطراب مزمن، بیماری کرونر قلبی، رفتار سلامت، کیفیت رابطه
- Abstract
- Designing and evaluating a brief family-based psycho-educational intervention for improving health and quality of life and reducing risk factors of cardiovascular diseases for patients diagnosed with anxiety disorders Chronic anxiety is one of the most important risk factors of cardiocascular diseases and family emotional system is one of the most important sources of chronic anxiety. The aim of this study was to design and evaluate a brief family-based psycho-educational intervention based on Bowen family systems theory for improving quality of life and health as protective factors and reducing psychological (chronic anxiety) and physical risk factors against Coronary Heart Disease (CHD). The study was conducted on couples diagnosed with anxiety disorders and marital conflicts in Atie clinic. Nineteen couples as experimental group and 19 couples as control group participated in this semi-experimental project using accessible sampling and 2 months follow-up. They were selected from average socioeconomic level of the society with diploma and bachelor degrees (age range = 30-50). The brief family-based psycho-educational intervention was made in 7 sessions based on 3 techniques of Bowen theory and 4 components of differentiation (emotional maturation). Participants completed Differentiation of Self Inventory (DSI), Quality of Relationship Inventory (QRI), short form of World Health Organization Quality of Life Questionnaire (WHOQOL-BREFF), second version of Health Promoting Lifestyle Profile (HPLP-II), Family Genogram Interview (FGI) for evaluating chronic anxiety symptoms in family, and Framingham Risk Assessment Tool for predicting risk of developing CHD based on physical factors. Data analyses using variance analysis and repeated measures indicated that the brief family-based psycho-educational intervention improved differentiation of self, quality of life and relationship and health behaviors and reduced chronic anxiety and CHD risk factors. These findings confirmed the effectiveness of family-based interventions and could be used in designing new models in health psychology considering interpersonal and emotional factors in health and disease, clinical programs for preventing heart disease for high risk groups and interventional programs for anxiety.
