عنوان پایان‌نامه
نقش و اهمیت مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی بر توسعه حیات شهری تربت جام از دوره سلجوقی تا اواخر تیموری
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی -دوران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4389;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74632;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4389;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74632
- تاریخ دفاع
- ۲۵ فروردین ۱۳۹۵
- دانشجو
- علی زارعی
- استاد راهنما
- هایده لاله
- چکیده
- تاریخ شکل گیری تربت جام که روستای معدآباد هست? اولیه آن به شمار می رود، براساس منابع مکتوب و غیر مکتوب به حدود قرن پنجم هجری باز می¬گردد. در نتیج? حملات مغولان، شهر بوزجان در ولایت جام که تا قبل از این از شهرهای مهم قرون اولیه اسلامی بود از رونق افتاد و تربت جام در سای? نفوذ معنوی خاندان جام و رویکرد سلاطین و امیران به عنوان دارالحکومه، مرکزیت خود را بدست آورد. فرایند توسعه کالبدی-فضایی مجموعه شیخ احمد جام و به تبع آن تربت جام از دوره ملوک کرت در قرون 7 و 8 هجری فراهم گردید و به تدریج تبدیل به شهری متوسط گردید و از دور? ایلخانی تا اواخر دور? تیموری در پرتو نقش مذهبی و سیاسی خود در تمام زمینه های اقتصادی، فرهنگی، علمی و ارتباطی با شتاب رو به توسعه نهاد. تربت جام علیرغم حوادث طبیعی و انسانی که در طول تاریخ که بر آن وارد شد، هرگز متروک نشد و همواره به عنوان یک مکان زیارتی مورد توجه قرار گرفت. حملات مغولان و سربداران و تیمور و نیز مصیبت های وارده بر آن طی نبردهای متعدد ازبکان در دوره صفوی به ولایت جام و قتل و غارت های گسترده و هجوم بی رحمانه و مداوم ترکمانان در عصر قاجار و علاوه بر آن نزاع های داخلی بین حکام هرگز از اهمیت تربت جام نکاست و طی فراز و نشیب های تاریخی به روند حیات خویش ادامه داد. در مطالعه حاضر، موضوع علل بروز تغییرات در الگوی کالبدی شهر تربت جام از آغاز شکل گیری آن، با عنایت به دو دسته عوامل بیرونی(حکومت، اراده نخبگان سیاسی-اداری شهری) و عوامل درونی(رشد مناسبات اقتصادی، اجتماعی و مذهبی) مورد ارزیـابی قرار می‌گیرد. بر این اساس با تکیه بر مهمترین عوامل مؤثر در فرایند گسترش شهر جام یعنی حضور شیخ احمد جام در روستای معد آباد، موقعیت طبیعی و اقلیمی منطقه و محور ارتباطی آن با شهرها و مناطق همجوار بویژه شهرهای هرات، نیشابور و مشهد، هسته اولیه شهر و محدوده تقریبی آن از طریق مطالعه میراث مکتوب و انجام بررسیهای میدانی، در طی ادوار مختلف تاریخی تعیین گردید و شهر جام علی رغم تاریخ پرفراز و نشیب خود، به اوج توسعه و رونق خود تا قبل از دور? صفوی دست یافت و پس از آن تا اواخر دور? قاجاریه سیر نزولی خود را پشت سر گذاشت.
- Abstract
- Abstract initial its was village dabad’Ma which, Jam e-Torbat of formation the of history The of city the,invasion Mongol the of result a As. century fifth about to back dates, center early the cities major the of one was then until which, province Jam the in Buzjan headquarters the became Jam e-Torbat and times boom the from fell, centuries Islamic the and Household Jam of influence spiritual the of result a as government the of Sheikh of development spatial-physical of process The. emirs and sultans of approach Kurt the of rule the since began Jam e-Torbat, consequently and complex Jam Ahmad late the until Ilkhanid the since and, city average an became it, gradually and dynasty rapidly progressed city this, role religious and political its of light the in, period Timurid .areas cultural and communicative, political, economic all in its throughout city this affected that incidents human and natural the of spite In pilgrimage a as attention of center the always was and deserted never was it, existence destructions consequent the and Timur and Sarbadars, Mongols of attacks The. site extensive and Jam on period Safavid the during Uzbeks of attacks multiple by caused Safavid the during Turkmens by attacks continuous and cruel and lootings and murders .downs and ups historical despite exist to continued city this and decreased never Jam eofTorbat importance the, rulers the between struggles domestic, addition in and period since city Jam e-Torbat of pattern physical the in changes of causes the, study present the In religious and social, economic of growth (factors internal and) city the of elites administrativepolitical of will the and government (factors external both to regard with, establishment its the affecting factors important most the on based, Accordingly. evaluated are) relations in Jam e-Ahmad Sheikh of presence the, is that, city Jam of development of process the and region the of condition climatic and natural, village dabad’Ma and regions neighboring and city this connecting routes communication/transportation approximate
