عنوان پایان‌نامه
بررسی اثر کم آبیاری تنظیم شونده و کاربرد جیبرلیک اسید بر گلدهی ، خصوصیات میوه و کیفیت ماندگاری محصول انار (رقم شهسوار)
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7213;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78608;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7213;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78608
- تاریخ دفاع
- ۱۳ دی ۱۳۹۵
- دانشجو
- یحیی سلاح ورزی
- استاد راهنما
- ذبیح اله زمانی
- چکیده
- انار یکی از قدیمی ترین و با ارزش ترین میوه های خوراکی است که مصرف آن در دنیا رو به گسترش است. منابع محدود آب و غیریکنواختی میوه ها طی فصل رشد در مناطق نیمه گرمسیری که به دنبال طولانی بودن دوره گلدهی آن رخ می دهد از مهمترین مشکلات تولیدی این محصول بومی ایران می باشد. بدین منظور در این تحقیق، اثر کم آبیاری و کاربرد جیبرلیک اسید بر گلدهی، خصوصیات میوه و کیفیت ماندگاری محصول انار رقم 54 درجه سانتی گراد و میانگین بارندگی سالیانه 511 / شهوار در منطقه تربت حیدریه با میانگین دمای سالیانه 4 میلی متر طی سال های 5939 و 5934 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار کم آبیاری تنظیمی در 5- تا / اوایل فصل رشد که به صورت عدم آبیاری تا هنگام گلدهی اعمال شد، به صورت یک تنش متوسط ) 4 -5/8 مگاپاسکال پتانسیل آب ساقه( تاثیر گذاشت که بلافاصله پس از انجام آبیاری، به سطح شاهد برگشت. در مقابل، درختان با تیمار کم آبیاری مداوم که در سرتاسر فصل رشد اعمال شد، خصوصا در میانه فصل رشد تحت -2/ 2- تا 8 / شرایط تنش شدید خشکی ) 5 مگاپاسکال پتانسیل آب ساقه( قرار گرفتند. تیمار کم آبیاری تنظیمی در این آزمایش، رشد رویشی شاخه های سال جاری را کاهش داد که به دنبال آن، موج اول گلدهی نیز با تاخیر شروع شد. از سوی دیگر این تیمار سبب تسریع ظهور گل در نوبت های بعدی گلدهی گردید. بنابراین دوره گلدهی درختان تحت شرایط کم آبیاری تنظیمی طی سال های 5939 و 5934 به ترتیب 22 و 58 روز کوتاه تر از شاهد بود. همچنین براساس سیستم BBCH گسترده هشت مرحله اصلی، دو مرحله میانی و 25 مرحله فرعی فنولوژیک برای درختان انار رقم شهوار در منطقه ثبت شد. نتایج این قسمت نشان داد که تیمار کم آبیاری تنظیمی زمان لازم جهت تکمیل مراحل ظهور جوانه های گل و به دنبال آن گلدهی و تشکیل میوه را کاهش داده است. در همه تیمارهای کم آبیاری مورد مطالعه در این آزمایش تعداد گل های جانبی انار در مقایسه با موقعیت های منفرد و انتهایی بیشتر بود. بالاترین مقادیر عرض گل و درصد تشکیل میوه نیز در موقعیت های منفرد و انتهایی تیمار کم آبیاری تنظیمی، خصوصا طی سال دوم بدست آمد. نتایج همچنین نشان داد که وزن میوه، درصد آریل، آب میوه، عملکرد کل و بهره وری آب درختان در تیمار کم آبیاری تنظیمی به صورت معنی داری بیش از شاهد بود. در سال دوم آزمایش، تعداد میوه، عملکرد و راندمان مصرف آب در شاهد )به ترتیب 1 درصد( افزایش یافت. اما در / 8 و 0 /6 ،25/ 52 درصد( و تیمار کم آبیاری تنظیمی )به ترتیب 1 / 51/9 و 2 ،22/0 تیمار کم آبیاری مداوم، صفات مذکور به صورت معنی داری کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر هرچند تیمار کم آبیاری 538 گرم( را نشان داد، اما محلول پاشی / 59 %( و کمترین وزن متوسط میوه ) 1 / مداوم بیشترین میزان ترکیدگی ) 5 جیبرلیک اسید توانست ضمن افزایش نسبی وزن ، از شدت عارضه ترکیدگی بکاهد. بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه ها طی دوره انبارمانی نیز نشان از برتری تیمار کم آبیاری تنظیمی برای صفات شاخص طعم، فعالیت آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین کل و شاخص سرمازدگی در انبار داشت. همچنین تیمار محلول پاشی جیبرلیک اسید توانست کاهش وزن میوه های حاصل از تیمارهای کم آبیاری را طی دوره انبارمانی اصلاح نماید و مقادیر آنتوسیانین کل و فعالیت آنتی اکسیدانی را نیز افزایش دهد. در آزمایش جداگانه ای ، اثر القایی سرمای طبیعی و خشکی بر گلدهی و سایر خصوصیات فیزیولوژیکی نهال های سه ساله گلدانی انار رقم شهوار در شرایط کنترل شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گلدهی در همه تیمارهای خشکی تحت شرایط القایی سرمای طبیعی مشاهده شد. اما در صورت عدم تامین سرما، گلدهی تنها در تیمار تنش شدید خشکی رخ داد. از سوی دیگر مقادیر کربوهیدرات های غیر ساختاری کل و نسبت C/N در زمان گلدهی در گیاهان تنش یافته افزایش یافت. ولی مقادیر هدایت روزنه ای، فتوسنتز، کلروفیل کل و محتوای نسبی آب برگ این گیاهان در زمان اعمال ط 99 درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. بنابر نتایج / 46 و 6 /0 ،44/1 ،66/ تنش شدید خشکی به ترتیب 1 حاصل از این آزمایش ها، به نظر می رسد با توجه به محدودیت منابع آبی کشور در شرایط موجود، اتخاذ برخی راهکارهای کم آبیاری می تواند نتایج رضایت بخشی را در تولید محصول انار داشته باشد. ضمن آنکه کاربرد جیبرلیک اسید نیز توانایی جبران و اصلاح بخشی از اثر نامطلوب کم آبیاری را دارد.
- Abstract
- Pomegranate is one of the most ancient and valuable fruits that its consumption is increasing in the world. Limited water resources in subtropical regions as well as long flowering period habit of pomegranate during the growing season are considered two major problems of this native fruit in Iran. The effects of deficit irrigation and gibberellic acid application on flowering, fruit characteristics and storage quality of pomegranate cv. Shahvar were studied in Torbat-e Heydarieh region with yearly 14.4 oC mean temperature and 155 mm precipitation during two consecutive years (2014/2015). The results showed that regulated deficit irrigation (RDI) that was applied to the trees as no irrigation until flowering, induced a mild water stress at early part of growing season (-1.4 MPa, 2014 and -1.8 MPa, 2015 stem water potential) and the trees recovered immediately after irrigation started However, sustained deficit irrigation (SDI) treatment that was applied throughout the growing season caused severe (-2.1 MPa, 2014 and -2.8 MPa, 2015 stem water potential) water stress in plants. The RDI treatment reduced early season vegetative growth, followed by the postponed first flowering wave. On the other hand, this treatment accelerated next blooming waves. Thus, flowering period of RDI trees was obviously shortened 22 and 18 days compared with control in 2014 and 2015, respectively. Based on extended BBCH system,8 main, 2 meso and 21 sub phenological stages for pomegranate trees cv. Shahvar were recorded in region. Results of this part showed that RDI treatment decreased the period time of flowering and fruit set stages. In all tested irrigation treatments, the number of lateral flowers was more than solitary and terminal positions. The highest value of flower width, fruit set, average fruit weight and juice obtained in solitary and terminal positions of RDI tress, especially in second year of experiment. Results also showed that fruit weight, aril percent, fruit juice, yield and water productivity in RDI trees were significantly higher than control. In the second year, the values of fruit number, yield and water use efficiency were improved (22.0, 15.3 and 12.2 percent, respectively) in control and RDI (21.5, 8.6 and 5.0 percent, respectively) trees, but these traits decreased significantly in SDI treatment. On the other hand, the highest fruit cracking (13.1%) and lowest fruit weight (198.5 g) occurred in sustained deficit irrigation. However, gibberellic acid application increased fruit weight and alleviated cracking disorder. Investigation of the physiological attributes of fruits in cold storage showed that maturity index, antioxidant activity, total anthocyanin and chilling index were improved by sustained deficit irrigation.
