عنوان پایان‌نامه
تبیین بحران فضایی کلانشهر تهران و سناریو های تمرکز زدایی آن
- رشته تحصیلی
- جغرافیا و برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2157;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76755;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2157;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76755
- تاریخ دفاع
- ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۵
- دانشجو
- ایوب منوچهری میاندوآب
- استاد راهنما
- احمد پوراحمد
- چکیده
- چکیده کلانشهر تهران از لحاظ سازمان فضایی با مشکلات زیادی روبرو شده است که نشان دهنده بهم ریختگی فضایی آن می باشد. اینکه چرا توسعه کلانشهر تهران به بی تعادلی فضا در سطح ساختاری رسیده است و سازماندهی فضایی آن خارج از دست مدیریت و هدایت شده است، و راهکارهای ارائه شده برای سازماندهی آن تأثیر کمی داشته است نیازمند به آسیب شناسی بالینی سازمان یابی فضایی کلانشهر تهران در طول زمان می باشد. هستی شناسی این تحقیق بر وجود بی تعادلی فضا در کلانشهر تهران می باشد و معرفت شناسی آن نیز واکاوی و تبیین بحران و بی تعادلی فضایی کلانشهر تهران در طول چهار دوره قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و جمهوری اسلامی با استفاده از پارادایم تبیین و انتقاد می باشد، روش شناسی آن نیز به صورت آمیخته(کیفی و کمی) می باشد. این پژوهش در سه بخش سازماندهی شده است، بخش اول تحقیق به فرآیند تاریخی توسعه ساختار و سازمان فضایی کلانشهر تهران در بطن سازمان فضایی کشور پرداخته است و عوامل تأثیر گذار در طول دو سده اخیر تبیین و تحلیل قرار گرفته است. بخش دوم با توجه به تحلیل بخش اول، شناسایی و تبیین عوامل کلیدی در ایجاد بحران فضایی کلانشهر پرداخته است، بخش سوم به بحث تمرکززدایی و سناریو های تمرکزدایی در توسعه فضایی کلانشهر تهران در آینده را طرح کرده است. روش تحقیق به صورت آمیخته بوده است که در بخش اول از روش پس رویدادی(علی- مقایسه ای) استفاده شده است. برای بخش دوم تحقیق از دو روش اسنادی و کمی استفاده شده است و برای بخش سوم تحقیق از رویکرد آینده نگاری با روش سناریو نویسی استفاده شده است. نتایج بخش اول نشان می دهد که سازمان فضایی کلانشهر تهران در دوره قاجار متعادل بوده است که با ظهور انقلاب مشروطیت و دولت مدرن نقش کردار فضایی(عمل فضایی) در تولید فضا شهر کم رنگتر شده است و بازنمایی فضا(جدید) در در تولید فضا توسط برنامه ریزان شهری مسلط شده است، درنتیجه فضا از حالت تعادل خارج شده است. در بخش دوم تحقیق به عوامل کلیدی و نقش مهمترین بازیگران تولید و مدیریت فضا( دولت، شهرداری، اجتماعات محلی و سرمایه و برنامه ریزان شهری) پرداخته شده است که شامل 23 عامل کلیدی در ایجاد بحران فضایی کلانشهر تهران داشته اند. 23 عامل کلیدی با استفاده از روش های کمی به ویژه آمار فضایی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در بخش سوم نیز با استفاده عامل های کلیدی سناریو های توسعه فضایی کلانشهر تهران پرداخته شده است، برای این منظور از روش فرضی استفاده شده است تا تغییرات مثبت و منفی هر یک از عامل های کلیدی در سایر عامل ها سنجیده شود، سپس با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد سناریو های آتی کلانشهر تهران استخراج شد. تعداد سناریو های خروجی 14 مورد بود که به تجزیه و تحلیل های که صورت گرفت چهار سناریو به عنوان سناریو های آتی توسعه فضایی کلانشهر تهران انتخاب شده اند.
- Abstract
- Abstract Tehran metropolisis faced with many problems in terms of spatial organization that represent its spatial disorganization. Why the development of Tehran metropolis has reached to spatial disorganization and its spatial organizationis outside the directed management needs to clinical pathology of Tehran metropolis spatial development.This study is organized in three parts in order to investigate the spatial crisis. The first part of the study has paid to the historical process of structural and spatial organization of Tehran Metropolis and the effective factors in the last two centuries has been elaborated and analyzed. According to the first part, the second parthas paid to explaining and identifying the key factors in creating spatial crisis of Metropolis. The third part has raised the decentralization discussion and decentralization scenarios inspatial development of Tehran Metropolis. The research methodology has been mixed which in the first part,Ex-post (causal-comparative) method has been used.For the second part of the research, documentary and quantitative methods has been used and for the third part of it,foresight approach with scenario method has been used. The results of the first part show that the spatial organization of Tehran Metropolis has been moderated in Qajar period that with the advent of Mashroteh revolution and modern government, the role of spatial practice (spatial action) in the production of city space has been moderated.in the second part of research,the key factors and the role of the most important actors in the production and management (Governments, municipalities, local communities and funds and urban planners) are presented that include 23key factors in in creating spatial crisis of Tehran Metropolis. 23Key factors using quantitative methods, particularly spatial statistics have been studied. In the third part using key factors, scenarios of Tehran metropolis spatial development was expressed. For this purpose, thehypothetical method is used tomeasure the positive and negative changes of each key factor in other factors and then Tehran Metropolis future scenarios was extractedwith Scenario Wizard software. The number of output Scenarios were 14, that according to taken analysis, 4 scenarios has been selected as future scenarios of spatial development of Tehran Metropolis. Keywords: Crisis, space, Tehran, decentralization, scenario
