عنوان پایان‌نامه
تحلیل سازمان یابی فضایی و نظام سکونتگاهی در منطقه البرز جنوبی
- رشته تحصیلی
- جغرافیا و برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2076;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74784;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2076;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74784
- تاریخ دفاع
- ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۵
- دانشجو
- آزاده عظیمی
- استاد راهنما
- احمد پوراحمد, حسین حاتمی نژاد
- چکیده
- چکیده فضا محصول کنش متقابل نیروهای مختلف و پیچیده¬ای است که به عنوان یک معلول ماحصل علل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و طبیعی است. بدون شک فضا در هر بستر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و طبیعی الگویی را به نمایش متفاوت و مختص به خود را به نمایش می¬گذارد. فضاهای قطبی شده، فضای مدرن، فضای سنتی، فضای گسسته و ... همگی محصول کنش نیروها و فرایندهای مختلف در سطوح متفاوت است. سازمان¬یابی فضایی و تحلیل نظام سکونتگاهی به عنوان هدف اصلی این رساله است. به واقع در این رساله به دنبال بررسی دو فرض بنیادی در ارتباط با تغییرات الگوی سازمان¬یابی فضایی منطقه از تک هسته¬ای به انسجام پراکنده و نیز نیروهای شکل دهنده به آن و دیگری ارتباط ساختار فضایی و شبکه جریان¬ها است. در راستای پاسخگویی به سوالات رساله و نیز فرضیات ارائه شده در این رساله از روش توصیفی و تحلیلی بهره گرفته شده است. روش تحقیق در این رساله بر اساس هدف بنیادین و کاربردی است. در عین حال بر اساس نوع می¬توان مطالعه حاضر را در دسته¬بندی مطالعات توصیفی، همبستگی و تبیینی (پس رویدادی) قرار داد. بر مبنای شیوه و نوع گردآوری اطلاعات نیز تحقیق حاضر از انواع مطالعات غیرآزمایشی است. در این رساله برای گردآوری داده¬ها و اطلاعات تحقیق از منابع اسنادی استفاده شده است. این منابع شامل انواع آمارنامه¬ها (سرشماری عمومی نفوس و مسکن، کارگاه¬های صنعتی، حمل و نقل و راهداری و ...) و نیز مقالات و کتب موجود است. ابزارهای مورد استفاده جهت تحلیل و بررسی سازمان فضایی و نظام سکونتگاهی در این رساله شامل انواع آزمون¬های K-Reply، GWR، Global Moran، Standard Deviational Ellipse، و ... در نرم افزار Arc GIS و نیز آزمون¬های آماری شامل انواع همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS و نیز تحلیل Centrality، Betweenness، Density، Core-Periphery، Closeness، از نرم افزار UCINET و نرم افزار NET DRAW استفاده شده است. بر اساس بررسی¬های انجام شده می¬توان گفت: - ساختار و سازمان فضایی در گذر زمان به جهت تاثیر نیروهای مختلف و گرایش با حداکثر کردن سود که ذات فضای سرمایه¬داری است؛ تغییر شکل داده و از همین روست که منطقه البرز جنوبی در حال گذار از انسجام متمرکز و شکل¬یابی نطفه¬بندی انسجام پراکنده است. - در بررسی ساختار فضایی و تغییرات چیدمان عناصر جغرافیایی در ایران به طور عام و مناطق(استان¬ها) به طور خاص بیش از هر مکانیزمی، ساختار کلان اقتصادی یعنی اقتصاد وابسته و شبه پیرامونی نقش دارد. لذا در تبیین نابرابری-های ماتریس فضایی توجه به ساختار اقتصادی در اولویت است. چنان که مجموع مطالعات انجام شده در بخش تحلیل کارکردها و فعالیت¬ها، شبکه جریان¬ها، نظام¬ها و استقرارگاه¬ها نشان می¬دهد که به تبعیت از تغییر نقش و استحاله کارکردی ایجاد شده، فضا نیز دستخوش تغییر شده و صورتبندی¬های جدیدی می¬پذیرد. به جهت ارتباط نزدیک ساختار فضایی و سازمان آن، روند شبکه جریان¬ها با گذشت زمان از گرایش یک سویه و متمرکز با روندی چند سویه و متکی بر نیازها و خواسته¬ها حرکت کرده و شکل عینی فضایی به خود گرفته است. هر چند نوع و ماهیت مرکز و کارکرد آن در تشدید و یا تضعیف شبکه جریان¬ها موثر است؛ اما ظهور شهرهای میلیونی و نیز مراکز منطقه¬ای حکایت از قوام¬یابی ساختار نظام سکونتگاهی و دگرسانی سازمان¬یابی فضایی است.
- Abstract
- Space is a production of complex and different interplay forces that is as a result of the effect of social, economic, political and natural reasons. Space in the different economic, political, social and natural situations exhibits a different pattern. Polarized spaces, modern spaces, traditional spaces, discrete space, all of them are action of the forces and processes at different levels. Spatial organization and analysis settlement system is as the main goal of this thesis. This study examined the two fundamental assumptions in connection with changes in the spatial pattern from mononuclear to concentrated scattered and the shaping forces and the relationship between spatial structure and network flow. In order to answer these questions as well as assumptions made in this thesis has been used the analytical method. Research method in this thesis is base on fundamental and applied research approach. At the same time based on the type of study, this thesis can be classified in descriptive and explanatory studies. Based on the method and type of data collection this study is one of the non-experimental studies. In order to collect data and research information in this thesis have been used documentary resources. These resources include a variety of statistics (population and housing census, industrial workshops, transport and transit, etc.) as well as available articles and books. The techniques used in this thesis in order to analyzes the spatial organization and Settlement System includes a variety of tests like K-Reply, GWR, Global Moran, Standard Deviational Ellipse, on Arc GIS software and statistical tests of Pearson correlation on SPSS software, as well as analysis of Centrality, Betweenness, Density, Core-Periphery, Closeness, software on UCINET NET DRAW software. Based on the investigation: - Structural and spatial organization is transformed over time due to the impact of various forces and tendencies with the nature of the capitalist profit maximization and that is why the South Alborz region in transition from a centralized coherence to concentrated scattered. - Analysis of structure of space and geographical elements in Iran in general and regions (provinces) specifically macro-economic structure of the economy and the role of it is more important than any mechanism. Therefore, the economic structure in explaining the spatial matrix inequalities is a priority. A series of studies and activities in the field of functional analysis, network flow and system shows the space has changed following the role changes. Because of relations between spatial structure and organization flow network with the passage of time, tends from concentrated form to disperse base on the need the multilateral process has taken physical form. Although the type and nature of the center and its application affective to intensify or weaken the effective network; but the emergence of mega cities as well as regional center showed stage of formation and transformation of the structure of residential and space organization. Keywords: Spatial organization, settlement system, spatial structure, flow, South Alborz
