عنوان پایان‌نامه
زندگی آثار و اندیشه های علی الوردی
- رشته تحصیلی
- تاریخ - تاریخ اسلام
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75745;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4362
- تاریخ دفاع
- ۰۱ تیر ۱۳۹۵
- دانشجو
- داخل خضر رخیص
- چکیده
- الوردی جامعه‌شناس و تاریخنگار عراقی، شخصیتی است سرشناس که میراث ارزنده‌ای از نگاشته‌های تاریخی و اجتماعی را که همچنان تأثیر بزرگی بر فضای فکری عراق می‌گذارد، از خود بر جای گذاشته است. وی تألیفات فراوانی به یادگار گذاشت که در آن‌ها با صراحت و به تفصیل، نظرات خود را در زمینه تاریخ، اندیشه، سیاست، جامعه و ادبیات تبیین نمود. توانایی بالای الوردی در بیان دل‌انگیز و استواریِ سبک روان وی، و بهره بردن از حکایت‌ها و مثال‌های تاریخی، او را از دیگران متمایز ساخته است. به همین دلیل، تأثیر این فرهیخته‌ی پیشرو، به میان مردم، گروههای محافظه‌کار، متدین و حتی حکومتی نیز کشیده شد، بلکه میتوان گفت که در سال‌های اخیر، با بازگشت مردم عراق به خویشتنِ خویش و تلاش برای ترمیم هویت ملی خود، بازگشت به الوردی و بازشناسی نگاشته‌های این فرهیخته‌ی گران‌قدر آغاز شده است. الوردی کتاب‌های متعددی در موضوعات مختلف فرهنگی دارد. اما در دو زمینه کلان، اهتمام و توجه بیشتری از خود نشان داده است. این دو زمینه‌‌ی کلان، جامعه‌شناسی و تاریخ بود که الوردی از آغاز مسیر علمی خویش تلاش نمود بین این دو زمینه، هماهنگی ایجاد نماید. از نظر زمانی، مطالعات وی شامل دوره‌های طولانی تاریخ بوده و بیشتر دوره‌های تاریخی اسلام را مورد بحث قرار داده است. با این حال از نظر مکانی، آثار وی به طور عمده بر جامعه‌ی کهن و معاصر عراق متمرکز است. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی رویکرد وی، اهتمامی است که به بومی‌سازی نظریه‌های اجتماعی نوین برای کاربرد در درک تحولات و ویژگی‌های جامعه‌ی عراق داشته است. در این راستا وی مفهوم «طبیعت بشری» را به کار گرفت. به نظر وی حرکت جوامع و تاریخ بشری بر اساس روند منطقی یا اصول اخلاقی جزمی پیش نمی‌رود؛ چرا که نوع انسان دارای سرشتی ذاتی است که بسیاری از تمایلات و خواسته‌های وی تحت تاثیر آن به وجود می‌آید. از نظر الوردی مناسب‌ترین راهکار برای حیات اجتماعی شایسته و مطلوب از نظر اخلاقی و اجتماعی، فراهم کردن بسترهای مناسب و به‌هنجار برای دستیابی افراد و جوامع به خواسته‌ها و نیازهای طبیعی، و برآورده کردن آنهاست؛ و نه سرکوب این تمایلات یا تحمیل اصول منطقی یا اخلاقی بر افراد از طریق تربیت الزامی یا وعظ سخن‌آورانه. پژوهش حاضر، بیان نگرش های الوردی را از طریق زندگی، آثار و اندیشه های او پی گرفته است تا از این طریق بتواند سؤال اصلی این پژوهش را پاسخ گوید که این سؤال عبارت است از: نگرش کلی علی الوردی درباره ی تاریخ و تحولات جوامع اسلامی به‌ویژه عراق چه بوده است؟ الوردی نویسنده‌ای است که مخاطبان بسیاری در عراق و کشورهای عربی و جهان داشته و این امر اهمیت آگاهی و بحث و مناقشه‌ی آثار وی را بیش از پیش روشن می‌سازد؛ زیرا نفوذ و گسترش بسیاری در جامعه‌ی مخاطب خود دارد. پس از بررسی زندگی، آثار و اندیشه های الوردی با روش توصیفی با تأکید بر امانتداری علمی، این گونه به سؤال اصلی پژوهش پاسخ گفتیم: علی الوردی در بررسی تاریخ اجتماعی عراق بر مفاهیم «ستیز میان ارزش‌های بدویت (بادیه نشینی) و حضریت (شهرنشینی) ، ناهماهنگی اجتماعی ، دوگانگی شخصیت انسان عراقی ، خودگرایی » تاکید داشته وبه مفهوم طبیعت بشری توجه کرده است. بنابرین نتیجه ی پژوهش حاضر شناخت آرا و اندیشه‌های الوردی از طریق مطالعه‌ی زندگی و آثار او، و نیز مناقشه‌ی این آرا و اندیشه‌ها در صورت نیاز می باشد.
- Abstract
- Alwardi is a famous Iraqi sociologist and historian who has left a worthy heritage of social and historical writings as it still has a great influence on Iraqi‘s intellectual atmosphere. He has left lots of writings behind himself as a reminder in which clearly and in detail explicated his opinions about the history, thinking, policy, society and literature. His great ability to sweet expressing, firmness of fluent style, and using of stories and historical examples has made him outstanding. Therefore, he is a educated pioneer whose effects are still brilliant not only among people, conservative groups, religious and even chairmen, but also we can say that in the recent years, with considering to returning of Iraqis to their egos and their efforts to retain their national identities, referring to Alwardi and his great writings has been begun. Alwardi has several books on various cultural subjects, but exclusively has focused more on two special fields. In other mean, there were sociology and history that he tried to make more harmonize between them from the outset of his scientific studies. From the point of view of time, Alwardi‘s studies had been included long historical terms and has been discussed more than ever about the Islamic historical periods. However, from the point of view of place, his works and studies has largely concentrated on old and current Iraqi society. One of the most important characteristic of his attitude is the effort that has he made for localization of new social theories just for applying in comprehension of features and evolutions of Iraqi society. For that, he applied the concept of “human nature”. In his opinion, the movement of societies and human ‘s history do not go forward according to logical procedure or ethical dogmatic, because human mankind has a natural essence in which lots of tendencies and requests to be made upon its affection. Alwardi believes the best way for accessing a proper and ideal social life, socially and morally, is to prepare and provide suitable circumstances and normal to accessing people and societies to requests and natural needs, not by suppression of these tendencies from imposing ethical or logical over the individuals by obligatory training or oratory preaching. This research is going to pursue expressing Alwardi‘s attitudes by using his life, works and beliefs until it just can answer the main question of this research in that it is: What has been Alwardi‘s general attitude over the history an Islamic social evolutions specially in Iraq? Alwardi is a writer who had lots of addressees in Iraq and Arabic countries and in the world and it clears how much awareness, discussion and dispute is important in his works, because he has a great influence on his own addressees. After assessing of Ali alwardi‘s life, works and thinking by using of descriptive procedure and by emphasis on scientific integrity, we answered to this question as: Ali Alwardi in assessing Iraq social history has emphasized on “values conflict between nomadism and civilization, social disharmony, duality of Iraqi‘s personality, egoism” and paid attention to the concept of “human nature”. Therefore, the results of the present research are understanding of Alwardi‘s opinions and thinking by studying of his works and life, and also the conflict between opinions and thinking if it gets necessary. Key words: Ali alwardi, Iraqi society, nomadism, civilization, social disharmony.
