عنوان پایان‌نامه
اثر تنش خشکی بر رشد، میزان مواد مؤثره و فعالیت برخی آنزیم ها در کلون های انتخابی ترخون (Artemisia dracunculus L)
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6956;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75463
- تاریخ دفاع
- ۰۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- حسن مومیوند
- استاد راهنما
- مصباح بابالار, لیلا تبریزی رائینی
- چکیده
- ترخون (Artemisia dracunculus L.) گیاهی علفی و چندساله متعلق به خانواده‌ی کاسنی است که پیکر رویشی آن در صنایع غذایی به‌خصوص به‌عنوان چاشنی، مصرف گسترده‌ای دارد. اسانس و عصاره گیاه دارای ترکیب‌های فعال بیولوژیک متعدد می‌باشند و امروزه در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطالعه دوازده کلون محلی ترخون ایران تحت تنش کم آبی مورد ارزیابی مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی قرار گرفتند. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و در دو سال متوالی انجام گرفت. تیمارهای آبی (آبیاری در حد 100 درصد ، 80 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان عامل اصلی و کلون‌های ترخون به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی منجر به افزایش بازده اسانس در هر دو سال شد، درحالی‌که عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس تحت تنش کاهش نشان دادند. بین کلون‌ها در مورد اکثر صفات عملکردی تفاوت معنی‌دار وجود داشت. بیش‌ترین سطح برگ در هر دو سال مربوط به کلون‌های اصفهان، بیرجند و کرمانشاه بود. بالاترین بازده اسانس در سال اول در کلون‌های کرمانشاه و ورامین و در سال دوم در کلون‌های استهبانات، آباده، سمیرم و یزد مشاهده شد. بالاترین عملکرد اسانس در سال اول در کلون‌های ورامین، نیشابور و استهبانات حاصل شد. اثر متقابل تنش در کلون در مورد بسیاری از صفات عملکردی معنی‌دار شد که نشان دهنده پاسخ متفاوت کلون‌ها به تنش خشکی می‌باشد. بیش‌ترین عملکرد ماده خشک در سال اول در کلون یزد در آبیاری نرمال و در سال دوم در کلون‌های ورامین و همدان در آبیاری نرمال به‌دست آمد. بالاترین عملکرد اسانس در سال دوم در کلون کرمانشاه و شرایط نرمال مشاهده شد. تنش خشکی باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ گردید. اثر متقابل تنش در کلون در مورد کلروفیل آ، کلروفیل ب، کلروفیل کل، کاروتنوئید، پرولین، مالون‌دی‌آلدهید، نشت یونی و آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز معنی‌دار بود. به‌طور کلی پاسخ‌های فیزیولوژیک کلون‌های ترخون به تنش خشکی تا حدی مشابه بود، اما شدت این پاسخ‌ها در کلون‌های مزبور در مورد اکثر صفات تفاوت داشت. بین محتوای نسبی آب، کاروتنوئید، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز و پرولین با اغلب صفات عملکردی ترخون همبستگی مثبت بالایی مشاهده گردید.
- Abstract
- Tarragon (Artemisia dracunculus L.), a perennial herbaceous plant belonging to the Astraceae, has a long history of use as a spice and remedy. Essential oil and extracts of plant have many biologically active compounds and are widely used in the food and pharmaceutical industries, nowadays. In this study, twelve Iranian tarragon accessions were evaluated for morphological, physiological and phytochemical characteristics under water stress in field condition. A split plot experiment based on the Randomized Complete Block Design with three replications was conducted. Soil moisture treatments (100%, 80% and 60% FC) were considered as main-plots and tarragon accessions as sub-plots. The results showed that drought stress increased oil content in both years, while the drug yield and essential oil yield were decreased under drought stress. There was a significant difference among accessions in case of yield related traits. The highest amount of leaf area was observed in Esfehan, Birjand and Kermanshah accessions.The highest oil content was obtained in Kermanshah and Varamin accessins in the first year and Estahbanat, Abade, Semirom and Yazd in the second year. In the first year, The highest oil yield was observed in the accessions of Varamin, Nishapur and Estahbanat. Furthermore, the interaction between drought stress and accession was significant for the majority of yield related traits. The highest drug yield was obtain in well watered treatment in Yazd accession in the first year and in Varamin and Hamedan accessions in second year. While, the oil yield was highest in well watered plants of Kermanshah accession. Drought stress reduced leaf relative water content. The interaction effects of drought and accession was significant for chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, proline, malondialdehyde, ion likage and superoxide dismutase, catalase, ascorbate peroxidase and peroxidase enzymes. In general, physiological counteractions of tarragon accessi
